Zaparcia w ciąży – jak sobie z nimi radzić?
Ciąża to szczególny okres, który wiąże się z wieloma zmianami w organizmie na poziomie anatomicznym i hormonalnym [1]. Zmiany te sprzyjają powstawaniu różnych dolegliwości, w tym zaparć. Obecna medycyna pozwala jednak na zmniejszenie ich uciążliwości. Co jest przyczyną zaparć i jak je leczyć?
Nie ma ciąży bez zaparć?
Pomimo szczególnej roli, jaką w życiu kobiet odgrywa ciąża, nie można zapomnieć o dolegliwościach, jakie ze sobą niesie. Badania pokazują, że zmiany zachodzące w organizmie kobiety przyczyniają się do rozwoju problemu zaparć [1,2]. Co więcej, zaparcia to tuż po nudnościach najczęstsza dolegliwość w trakcie ciąży [1]. Przyjmuje się, że z problemem tym stykają się dwie na pięć kobiet w II i III trymestrze – nawet 38% kobiet może doświadczyć zaparć w tym czasie [2,3].
Dlaczego okres ciąży sprzyja rozwojowi zaparć? Odpowiedzi jest co najmniej kilka:
- większa niż zwykle ilość progesteronu w organizmie kobiety – hormonu, który zmniejsza motorykę przewodu pokarmowego i zwiotcza mięśnie dna miednicy, co sprzyja zatrzymywaniu stolca w obrębie jelit [2,4,5],
- zbyt mała podaż błonnika w diecie [1,2,5],
- zbyt mała podaż płynów w diecie – co sprzyja formowaniu się twardych stolców [1,2],
- przyjmowanie niektórych leków – np. preparatów żelaza, które zwiększają ryzyko wystąpienia zaparć [1,2,5],
- ograniczona ruchliwość w okresie ciąży [5],
- niedoczynność tarczycy – czasami zaparcia związane są również z obecnością tego schorzenia [2],
- kolejna ciąża – z każdą kolejną ciążą wzrasta ryzyko wystąpienia zaparć [1,3].
Jak leczyć zaparcia w ciąży?
Za metody pierwszego wyboru uważa się metody niefarmakologiczne, obejmujące przede wszystkim zmianę stylu życia i odżywiania. Chodzi tu m.in. o:
- modyfikację diety poprzez zwiększenie spożycia błonnika pokarmowego (błonnik zatrzymuje wodę i ułatwia wypróżnianie) i płynów [4,6],
- zwiększenie aktywności fizycznej, która pobudza motorykę jelit – dla kobiet, które otrzymały zgodę i rekomendację od lekarza prowadzącego [6],
- ograniczenie spożywania przypraw, białego chleba, ziemniaków i makaronu – działają zapierająco [4],
- unikanie wstrzymywania wypróżnienia – co dodatkowo sprzyja hemoroidom [6].
W przypadku niepowodzenia tych działań można sięgnąć po rozwiązania farmakologiczne, tzn.:
- środki działające osmotycznie (makrogole, laktuloza, sole magnezu) – zmiękczają stolec, ułatwiając wypróżnienie. Laktuloza może jednak wywoływać nadmierne wzdęcia [6,7];
- wlewki doodbytnicze – badania potwierdzają, że oczyszczają światło jelita z masy kałowej [8].
Wlewki doodbytnicze to znany od dawna sposób leczenia zaparć. Kojarzone są z preparatami o dużej ilości płynu do zaaplikowania, co nie zawsze może odpowiadać na potrzeby i preferencje pacjentów. Na rynku dostępnych jest kilka formatów takich preparatów, w tym tzw. mikrowleki.
Zaletą form doodbytniczych w postaci mikrowlewek jest:
- przewidywalny czas działania (5-20 minut),
- mała objętość preparatu – nawet 5 ml,
- brak przeciwwskazań do stosowania w ciąży,
- miejscowe działanie, co skutkuje brakiem interakcji z innymi lekami [9].
Wlewki doodbytnicze a ciąża
Wlewki doodbytnicze mogą być dobrym rozwiązaniem dla kobiet ciężarnych, które borykają się z problemem zaprać. Dodatkowo mogą być one wskazane kobietom w ciąży tuż przed porodem [10,11].
Chociaż ciąża to wyjątkowy stan, nie zapominajmy o towarzyszących jej dolegliwościach. Warto zadbać o swój komfort i porozmawiać z lekarzem bądź farmaceutą o wyborze odpowiedniej metody leczenia zaparć w tym okresie.
PL-MX-2100002
Źródła:
- Gastrointestinal distress in pregnancy, Ruth Zielinski, Kimberly Searing, Megan Deibel, The Journal of Perinatal & Neonatal Nursing, Volume 29, Number 1, 23-31
- Constipation, hemorrhoids, and heartburn in pregnancy, Juan C Vazquez, Clinical Evidence 2010; 08:1411
- Pregnancy, puerperium and perinatal constipation – an observational hybrid survey on pregnant and postpartum women and their age-matched non-pregnant controls, Moona Kuronen, Sari Hantunen, Leena Alanne, Hannu Kokki, Cesarina Saukko, Sari Sjovall, Kaisu Vesterinen, Merja Kokki, BJOG 2020, Oct. 8
- Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie opieki przedporodowej w ciąży o prawidłowym przebiegu
- Podstawowe zasady postępowania w przebiegu chorób układu pokarmowego u kobiet w ciąży, Ewa Tylec-Osóbka, Stanisław Wojtuń, Jerzy Gil, Pediatr Med. Rodz 2012, 8(4), p. 315-323
- Przewlekłe zaparcia – niedoceniany problem kliniczny, Jarosław Daniluk, Varia Medica 2018, tom 2, nr 4, 286-296
- Postępowanie w zaparciu czynnościowym stolca u dzieci i młodzieży, Mieczysława Czerwionka-Szaflarska, Bartosz Romańczuk, Forum Medycyny Rodzinnej 2008, tom 2, nr 5, 349-357
- Self-administered disposable micro-enemas before outpatient sigmoidoscopy, S K Marsh, S P J Huddy, Journal of the Royal Society of Medicine, Volume 89, November 1996
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Microlax
- Lewatywa, Anna Majda, Stany zagrożenia życia: wybrane standardy opieki i procedury postępowania pielęgniarskiego, pod red. Marii Kózki, Wydawnictwo UJ, 2001
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Enema.
Czopków uzywam przy zaparciach i bolesnych hemoroidach. Czopki pomagają w fizjologicznym wypróżnieniu, nie wchłaniają się.
jakie to czopki ? ja uzywam eva qu , to czopki musujace i moim zdaniem sa o wiele lepsze od glicerynowych. pomagaja szybko i nie podrazniaja jelit