Kategorie
Gemini.pl

Artykuły

X - Projekt Mama 2024 (2)
X - Wiosenne porządki
X - Herbal Monasterium
X - Zajączek wielkanocny 2024
X - Układ pokarmowy
X - Alergia 2024
X - Sale do -50%
31

Cynk w organizmie – objawy nadmiaru, niedoboru i suplementacja

Słuchaj artykułu

Cynk, obok żelaza jest jednym z najważniejszych mikroelementów, czyli pierwiastków śladowych potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Gdy zima zbliża się wielkimi krokami, a sezon przeziębieniowo-grypowy nabiera rozpędu warto zadbać o odpowiednią dietę wzbogaconą w cynk. Pierwiastek ten bierze udział, a często nawet pełni kluczową rolę w wielu istotnych procesach życiowych. Do najważniejszych z nich należą: silne wspieranie układu odpornościowego, uczestnictwo w procesach rozrodczych czy wzmacnianie prawidłowego wzrostu i regeneracji tkanek. Badania dowodzą, że regularne przyjmowanie cynku skraca także czas infekcji.  Z tego powodu codzienna podaż cynku i pokrycie zapotrzebowania na ten składnik jest tak ważne w diecie.  

Cynk w organizmie – objawy nadmiaru, niedoboru i suplementacja

Cynk w organizmie – jakie pełni funkcje?  

Cynk należy do mikroelementów ważnych w diecie dorosłych kobiet, mężczyzn, jak również rozwoju dzieci. Składnik ten charakteryzuje wiele cennych właściwości: 

  • silnie wspiera naszą odporność, ponieważ przyspiesza dojrzewanie limfocytów T, a więc kluczowych komórek w naszym układzie odpornościowym, wpływających na odpowiedź komórkową organizmu,
  • bierze udział w gojeniu ran,
  • znacząco wpływa na prawidłowy rozwój płodu oraz dziecka,
  • wpływa na prawidłową syntezę DNA,
  • poprawia stan skóry, włosów czy paznokci,
  • jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania narządów zmysłów,
  • pomaga w utrzymaniu prawidłowych funkcji poznawczych,
  • reguluje wytwarzanie insuliny w trzustce,
  • usprawnia pracę tarczycy,
  • bierze udział w mineralizacji kości,
  • pomaga w stabilizowaniu ciśnienia krwi,
  • wpływa na utrzymanie prawidłowej gospodarki kwasowo-zasadowej,
  • wspiera prawidłowe działanie enzymów odpowiedzialnych za metabolizm węglowodanów,
  • odpowiada za odczuwanie saku i zapachu,
  • wykazuje działanie przeciwnowotworowe.

Suplementacja cynku
Ciesz się darmową dostawą przy zakupie wybranych produktów!

Jakie jest zalecane dzienne spożycie cynku?

Minimalne dzienne zapotrzebowanie na cynk to 5 mg. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca dzienne spożycie cynku na poziomie około 15 mg do nawet 20 mg dla osoby dorosłej. Nieznacznie wyższe dawki są rekomendowane zwłaszcza dla kobiet w ciąży oraz w okresie laktacji, a także dla osób bardzo aktywnych fizycznie.

Natomiast aby cynk spełniał swoje podstawowe funkcje w rosnącym organizmie i rozwoju dzieci, jego poziom w codziennej diecie powinien wynosić, w zależności od wieku i płci, od 3 do 11 mg.

Niedobór cynku – kto jest na niego narażony?  

O niedoborach tego pierwiastka mogą świadczyć częste zmęczenie, senność i brak apetytu. Możliwe są również zaburzenia węchu oraz widzenia i obniżenie odporności, a tym samym większa podatność na infekcje dróg oddechowych. Ponadto pojawiają się problemy z wypadaniem włosów, a paznokcie stają się bardziej kruche i łamliwe. Niedobór tego mikroelementu może prowadzić również do zaburzeń pamięci u osób starszych, a także impotencji czy nawet bezpłodności u mężczyzn. 

Szczególnie dotkliwy może być skutki niedoboru cynku u dzieci. Do typowych objawów niedostatecznej podaży cynku u najmłodszych można zaliczyć zmiany skórne, biegunki, utratę apetytu, wypadanie włosów, a nawet zahamowanie wzrostu, czy opóźnienie rozwoju. 

Niedobór cynku — możliwe przyczyny

Niedobór cynku może dotyczyć nawet 30% populacji na całym świecie. Odpowiada za niego przede wszystkim zła dieta lub choroby, które skutkują jego zaburzonym wchłanianiem, w tym anemia sierpowata, celiakia i choroba Crohna.

Zakłada się, że około 70% cynku w organizmie, a konkretnie cynku znajdującego się w krążeniu pozostaje związane z białkiem krwi – albuminą. Zatem wszelkie czynniki, prowadzące do zmiany stężenia albuminy mają wtórny wpływ na poziom cynku w organizmie.

Jak zapobiegać niedoborom cynku? 

Ilość cynku, jakiej potrzebuje organizm zależy od wielu czynników, w tym m.in. od indywidualnego stopnia przyswajalności z diety, interakcji z innymi pierwiastkami, wielkość puli pierwiastka endogennego w ciele człowieka, jak również ilości cynku wydalanego z kałem, moczem, nasieniem, krwią menstruacyjną i potem.

Aby nie narazić się na niedobór cynku w organizmie, ważne jest regularne spożywanie dobrze dobranych produktów żywieniowych bogatych w ten pierwiastek. Cynk występuje w wielu produktach pochodzenia zwierzęcego oraz roślinnego takich jak:

  • mięso oraz ryby,
  • ostrygi,
  • wątróbka wieprzowa,
  • jaja,
  • nasiona słonecznika,
  • pestki dyni,
  • gorzka czekolada,
  • kasza gryczana,
  • pieczarki,
  • otręby owsiane,
  • tofu,
  • kakao,
  • warzywa strączkowe.

Zgodnie z dostępnymi danymi cynk, podobnie jak żelazo, jest lepiej przyswajany z produktów zwierzęcych niż roślinnych. Natomiast wchłanianie cynku z diety szacuje się na poziomie 20-40%, przy czym wzrasta ono przy niedoborach tego składnika w organizmie.

Nadmiar cynku — objawy 

Ilość cynku, która zazwyczaj występuje w odpowiednio dobranej i zbilansowanej diecie zazwyczaj nie prowadzi do jego nadmiernego spożycia.

Należy pamiętać, że przedawkowanie tego mikroelementu nie jest korzystne dla naszego zdrowia. Jego nadmiar może odkładać się w wątrobie oraz zmniejszać stężenie dobrego cholesterolu, czyli frakcji HDL, a ponadto powodować nudności czy biegunki.

Do ostrych objawów zatrucia cynkiem można zaliczyć objawy niespecyficzne, w tym bóle żołądka, nudności, obniżone łaknienie, biegunkę, jak również bóle głowy.

Suplementacja cynku

Według dostępnych danych naukowych najlepiej przyswajalnymi formami cynku są organiczne postaci cytrynianu i glukonianu. Suplementację można prowadzić z zastosowaniem preparatów jednoskładnikowych, jak również tabletek i kapsułek, w których pierwiastek występuje w połączeniu z kompleksem witamin i minerałów.

Zaleca się, aby produkty uzupełniające z cynkiem dobierać i stosować pod okiem fachowca, ponieważ zdarza się, że deficyt cynku wiąże się z obniżonym poziomem innych pierwiastków, co wymaga kompleksowego podejścia do suplementacji diety.

Cynk w ciąży

Cynk, jako niezwykle ważny mikroelement odpowiada za prawidłowy rozwój płodu oraz sam przebieg ciąży. W tym szczególnym okresie życia kobiet fizjologiczne wzrasta wchłanianie cynku z pożywienia przyjmowanego przez organizm kobiety. Samo zapotrzebowanie na ten składnik jest większe z uwagi na konieczność pokrycia potrzeb rozwijającego się płodu.

Niedobór cynku w ciąży może skutkować spadkiem odporności i w konsekwencji większą podatnością na infekcje, a także utratą apetytu, prawdopodobnie dlatego, że w organizmie odpowiada on za odczuwanie smaku i zapachu. Dlatego tak ważna jest suplementacja cynkiem także podczas 3 trymestrów ciąży. Należy jednak pamiętać, że preparaty cynku, podobnie, jak każdą inną suplementację u kobiety ciężarnej, należy stosować wyłącznie po konsultacji z lekarzem.

Podsumowując, cynk to jeden z najważniejszych mikroelementów występujących w naszym organizmie. Reguluje on prawidłową pracę układu odpornościowego, który jest narażony na różnorodne infekcje, zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym. Dlatego warto uzupełnić swoją codzienną dietę w produkty bogate w cynk, a w przypadku wystąpienia niedoboru tego pierwiastka wprowadzić jego suplementację, najlepiej po konsultacji z lekarzem lub farmaceutą oraz ewentualnym badaniu poziomu cynku w organizmie, dokładniej w surowicy krwi.

Data aktualizacji: 22.06.2022 r.


Źródła
Zwiń
Rozwiń

Źródła:

  • Zinc is the most important trace element. Muhamed PK, Vadstrup S.Ugeskr Laeger. 2014 Mar 3;176(5).
  • Zinc in wound healing: theoretical, experimental, and clinical aspects. Lansdown AB, Mirastschijski U, Stubbs N, Scanlon E, Agren MS.Wound Repair Regen. 2007 Jan-Feb;15(1):2-16.  
  • Impact of the discovery of human zinc deficiency on health. Prasad AS. J Am Coll Nutr. 2009 Jun;28(3):257-65.
  • The ubiquitous role of zinc in health and disease. Cummings JE, Kovacic JP. J Vet Emerg Crit Care (San Antonio). 2009 Jun;19(3):215-40. 
Daj nam znać, co myślisz o tym artykule

Wpisz swój komentarz...
Imię

  1. 3 stycznia 2021, 17:30
    Anonim

    ?

Masz pytanie, szukasz porady?
Jeśli szukasz darmowej porady w zakresie zdrowia oraz przyjmowania leków lub suplementów diety, chętnie odpowiemy na Twoje pytanie.
Zapytaj farmaceutę