Kategorie
Gemini.pl

Artykuły

X - Projekt Mama 2024 (2)
X - Wiosenne porządki
X - Herbal Monasterium
X - Zajączek wielkanocny 2024
X - Układ pokarmowy
X - Alergia 2024
X - Sale do -50%
35

COVID-19. Poznaj najważniejsze informacje

Słuchaj artykułu

Pojawienie się nowego koronawirusa i wywołanej przez niego choroby COVID-19 zmieniło cały świat. Czy nadal zagraża nam zakażenie? Jakie objawy świadczą o infekcji? Czy istnieje skuteczna ochrona przed COVID-19? Tego wszystkiego dowiesz się z poniższego artykułu.

COVID-19. Poznaj najważniejsze informacje

W 2019 r. świat obiegła informacja o nowej chorobie przypominającej zapalenie płuc, która pojawiła się w Chinach. Szybko zidentyfikowano przyczynę i okazał się nią nowy wirus z grupy koronawirusów. Nazwano go SARS-CoV-2. W 2020 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) nadała nowej chorobie nazwę COVID-19. Wirus bardzo szybko zaczął rozprzestrzeniać się po całym świecie. W marcu 2020 r. WHO ogłosiła pandemię COVID-19.  

Koronawirusy to grupa wirusów, które wnikają do naszego organizmu dzięki charakterystycznym „kolcom” znajdującym się na ich powierzchni. Wirus SARS-CoV-2 cechuje się także dużą zmiennością w obrębie białek, dlatego wymyka się spod kontroli układu odpornościowego. 

SARS-CoV-2 to nie jedyny odkryty koronawirus. Warto zaznaczyć, że COVID-19 nie jest pierwszą epidemią wywołana przez koronawirusy. Znanych jest siedem koronawirusów, które zaatakowały człowieka. Najbardziej znanymi są wirusy SARS-CoV i MERS-CoV, które wywołały kolejno epidemię SARS w 2003 r. oraz epidemię MERS w 2012 r. 

Kiedy zaczął się COVID-19 w Polsce? 

W Polsce pierwszy pacjent z COVID-19 został zdiagnozowany na początku marca 2020 r. Pod koniec marca chorowało już ponad dwa tysiące osób. W pierwszym miesiącu pandemii w Polsce przez COVID-19 zmarło 30 osób.  

W Polsce i na całym świecie wprowadzono wiele obostrzeń, które miały na celu uchronić społeczeństwo przed nową chorobą, m.in. nakaz noszenia maseczek w miejscach publicznych, zakaz zgromadzeń czy zalecenie pracy i nauki zdalnej. Osoby chore i te, które miały kontakt z osobą zakażoną, musiały odbyć obowiązkową kwarantannę. 

Warianty COVID-19 

Wirus SARS-CoV-2 jest podatny na mutowanie, przez co w ciągu kilku lat powstało jego wiele wariantów. Mutacje wirusa sprawiają, że zmienia się przebieg choroby oraz obniża odporność na nowe warianty, także ta uzyskana przez szczepienia. W związku z ciągłym pojawianiem się nowych wariantów koronawirusa WHO oraz CDC (Centres of Disease Control and Prevention) opracowały system, w którym dzielą warianty na będące przedmiotem zainteresowania oraz budzące obawy. 

Warianty budzące obawy 

Alpha (B.1.1.7) 

Wariant Alpha powstał z oryginalnej linii L koronawirusa. Pierwszy raz został wykryty w Wielkiej Brytanii we wrześniu 2020 r. Wariant ten rozprzestrzenił się na całym świecie, powodując cięższy przebieg choroby niż oryginalny wirus.  

Beta (B.1.351) 

Wariant ten został odkryty krótko po wariancie Alpha. Został zidentyfikowany na terenie południowej Afryki. Według CDC wariant ten był 50% bardziej zaraźliwy niż oryginalny wirus SARS-CoV-2. 

Gamma (P.1) 

Pierwszy raz został zidentyfikowany w Brazylii w listopadzie 2020 r., w styczniu 2021 r. dotarł do USA.  

Delta (B.1.617.2) 

Wariant Delta pojawił się na początku 2021 r. w Indiach i wywołał ogromną falę zakażeń, która przyniosła wiele zgonów. Rozprzestrzenił się na ponad 130 krajów, wywoływał cięższy przebieg choroby niż poprzednie warianty. Delta wymykała się odporności nabytej przez szczepienia, nawet 70% zaszczepionych osób zachorowało na COVID-19. 

Omikron (B.1.1.529) 

Kolejny wariant pojawił się w listopadzie 2021 r. i w ciągu miesiąca stał się wariantem dominującym, zajmując miejsce Delty. Wariant Omikron charakteryzuje się większą liczbą mutacji, zwłaszcza w obrębie białek kolca w porównaniu do poprzednich wariantów. Szybko się rozprzestrzeniał, ale powodował bardziej umiarkowany przebieg choroby.  

Ze względu na wiele mutacji wariant Omikron ulega różnym zmianom. Odkryto jego kilka subwariantów, w tym Eris i Kraken.

Warianty będące przedmiotem zainteresowania 

  • Epsilon (B.1.427 i B.1429) odkryty w lipcu 2020 r. w Południowej Kalifornii, 
  • Kappa (B.1.617.1) wykryty jesienią 2020 r. w Indiach, 
  • Lambda (C.37) wykryty w grudniu 2020 r. w Peru, 
  • Eta (B.1.525) wykryty w grudniu 2020 r. w Wielkiej Brytanii i Nigerii, 
  • Mu (B.1.621 i B.1.621.1) wykryty w styczniu 2021 r. w Kolumbii, 
  • Iota (B.1.526) wykryty w lutym 2021 r. w Nowym Jorku, 
  • Zeta (P.2) wykryty w lutym 2021 r. w Brazylii. 

Jak dochodzi do zakażenia COVID-19? 

Wirus SARS-CoV-2 rozprzestrzenia się drogą kropelkową. Oznacza to, że osoby chore wydalają cząsteczki aerozolu podczas kaszlu, kichania, ale także rozmowy, śpiewania czy oddychania. Prawdopodobieństwo zakażenia zwiększa się, gdy chory przebywa w bliskim otoczeniu innych osób. Wirusa możemy także przenieść z zainfekowanej powierzchni, np. dotykając brudnej klamki.

COVID-19 – objawy 

Przy pierwszych falach pandemii obserwowano kilka charakterystycznych objawów, które wskazywały na chorobę COVID-19.

Do tych objawów należą: 

  • wysoka gorączka,
  • suchy kaszel, 
  • duszność, 
  • obniżona saturacja krwi, 
  • utrata smaku i węchu. 

Wraz z rozwojem pandemii pojawiły się nowe objawy:

  • osłabienie, 
  • bóle mięśni i stawów (zwłaszcza pleców), 
  • ból i drapanie w gardle,
  • ból i zawroty głowy, 
  • katar
  • kichanie, 
  • ból brzucha, 
  • biegunka
  • utrata apetytu. 

Preparaty łagodzące objawy
Ciesz się darmową dostawą przy zakupie wybranych produktów!

Pojawiły się także nowe objawy COVID-19, które wskazują, że wirus atakuje nie tylko drogi oddechowe. Są to np. palce covidowe. Objaw ten dotyka głównie osób młodych i dzieci. Na palcach rąk i stóp pojawiają się czerwono-fioletowe plamy, przypominające odmrożenia. Zazwyczaj palce covidowe nie wywołują innych dolegliwości, chociaż część osób zgłaszała także tkliwość skóry, świąd, obrzęk.  

Zakażenie wirusem SARS-CoV-2 może wiązać się z ciężkim przebiegiem choroby. Odpowiadać może za to burza cytokinowa, czyli stan, w którym układ odpornościowy odpowiada na zakażenie w nadmierny sposób. Uwalnia cytokiny pro- i przeciwzapalne, które uszkadzają narządy. Zbyt gwałtowna reakcja organizmu na zakażenie może doprowadzić do śmierci.

Na ciężki przebieg choroby COVID-19 są szczególnie narażone osoby: 

  • w podeszłym wieku, 
  • cierpiące na choroby przewlekłe (cukrzyca, miażdżyca, choroby nerek, wątroby, układu sercowo-naczyniowego), 
  • otyłe, 
  • w ciąży, 
  • po niedawno przebytych zabiegach chirurgicznych. 

Testy diagnostyczne

Objawy COVID-19 u dzieci 

COVID-19 u dzieci ma łagodniejszy przebieg lub nawet przebiega bezobjawowo. Podstawowe symptomy nie różnią się od tych, które obserwujemy u osób dorosłych.

U dzieci mogą rozwinąć się także nietypowe objawy związane z samym zakażeniem wirusem SARS-CoV-2, ale także ze stresem, tj.:  

  • drażliwość,  
  • niepokój,   
  • stany depresyjne,  
  • rozdrażnienie,  
  • płaczliwość,  
  • trudności z koncentracją,  
  • niewyjaśnione bóle głowy i ciała,  
  • wysypka,  
  • zapalenie spojówek,  
  • uporczywa czkawka.  

Preparaty dla dzieci

Ile trwa COVID-19? 

Pierwsze symptomy choroby pojawiają się zazwyczaj w ciągu 3-5 dni od zarażenia. Sama choroba trwa około 7-14 dni, a w przypadku ciężkiego przebiegu nawet miesiąc. Jak długo zaraża osoba chora? Badania wskazują, że nawet 10 dni. Wirus może zostać przeniesiony nawet wtedy, gdy pacjent nie ma objawów.  

Powikłania po COVID-19 

Powikłania po koronawirusie mogą pojawić się nawet po dłuższym czasie od zakończenia choroby.

Do najczęstszych zaliczamy: 

  • powikłania sercowo-naczyniowe, zatorowe, neurologiczne, 
  • niewydolność oddechową,
  • tzw. long COVID (m.in. kaszel i katar, ból brzucha, biegunka, ból mięśni),
  • wieloukładowy stan zapalny u dzieci (PIMS). 

Leczenie COVID-19 

W przypadku łagodnego i umiarkowanego przebiegu choroby leczenie polega na łagodzeniu objawów. Stosuje się preparaty, które mają szerokie zastosowanie przy przeziębieniu i grypie.

Są to:

  • leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, 
  • tabletki lub syropy na suchy kaszel, 
  • aerozole do nosa, 
  • inhalacje nawilżające drogi oddechowe. 

Leczenie przeciwwirusowe jest wprowadzane u pacjentów zagrożonych ciężkim przebiegiem COVID-19. Osoby w ciężkich stanach, o znacznie obniżonej saturacji krwi, z dusznościami, z gorączką, która nie ustępuje po podaniu leków, powinny być leczone w warunkach szpitalnych.  

W przebiegu COVID-19, który jest chorobą wirusową, nie stosuj antybiotyków. 

Szczepienia na COVID-19 

Od czasu gdy naukowcy zidentyfikowali wirusa SARS-CoV-2 jako przyczynę nowej choroby rozpoczęły się prace nad wynalezieniem skutecznej szczepionki. Początkowo opracowano dwie szczepionki, jedną na bazie nowej technologii mRNA oraz drugą wektorową, która zawiera zmodyfikowany wirus. Z czasem na rynku pojawiły się szczepionki podjednostkowe oraz inaktywowane.  

Szczepienia znacząco wpłynęły na przebieg pandemii. Osoby, które poddały się szczepieniu zyskały wysoką odporność, dzięki czemu infekcja coraz rzadziej powoduje ciężki przebieg choroby.  

COVID-19 – jak chronić się przed zakażeniem? 

COVID-19 jest chorobą, która przenosi się z człowieka na człowieka.

Aby uchronić się przed zarażeniem pamiętaj o: 

  • regularnych szczepieniach – COVID-19 pojawia się sezonowo, dlatego warto przyjąć dodatkową dawkę szczepionki;
  • częstym myciu i dezynfekcji rąk – zwłaszcza w miejscach publicznych, ponieważ wirus może być aktywny na różnych powierzchniach nawet do kilku godzin; 
  • noszeniu maseczki w szpitalach oraz zatłoczonych miejscach, np. komunikacji miejskiej – duże skupiska ludzi przyczyniają się do rozprzestrzeniania wirusów; 
  • ograniczeniu kontaktu z osobami chorymi.  


Źródła
Zwiń
Rozwiń
  • Manta B. i in., Pathophysiology of COVID-19 Odontoestomatología, 2022.
  • Patient information from BMJ COVID-19 (coronavirus), 2023. 
  • https://www.verywellhealth.com/covid-variants-timeline-6741198 
  • Krzystyniak K., Koronawirus, Wydanie III uzupełnione i zaktualizowane, Medyk Sp. z o.o. 
  • Przeziębienie, grypa i Covid-19, Infekcyjne choroby dróg oddechowych z perspektywy farmaceuty wydanie III, Wydawnictwo Farmaceutyczne, 2022.
Daj nam znać, co myślisz o tym artykule

Wpisz swój komentarz...
Imię

Masz pytanie, szukasz porady?
Jeśli szukasz darmowej porady w zakresie zdrowia oraz przyjmowania leków lub suplementów diety, chętnie odpowiemy na Twoje pytanie.
Zapytaj farmaceutę