Personalizacja terapii uzależnienia od palenia papierosów

Chcę rzucić palenie – ale co dalej?

Decyzja o rzuceniu palenia pociąga za sobą zmianę stylu życia i dotychczasowych przyzwyczajeń. Proces ten może trwać nawet kilka miesięcy, a sprzymierzeńcem w walce z nałogiem może okazać się – nikotynowa terapia zastępcza (NTZ). Przeprowadzono ponad 130 badań naukowych potwierdzających skuteczność NTZ, a szanse na wygranie walki z nałogiem przy jej zastosowaniu zwiększają się dwukrotnie w porównaniu do polegania jedynie na samej silnej woli.

NTZ polega na regularnym przyjmowaniu stopniowo zmniejszających się dawek terapeutycznej nikotyny. Pozwala ona zwalczyć objawy odstawienne poprzez łagodzenie głodu nikotynowego. Terapeutyczna nikotyna łączy się z receptorami nikotynowymi, powodując ich wysycenie. Należy podkreślić, że nikotynwa terapeutyczna nie powoduje, nadmiernego pobudzenia ośrodka nagrody, co odróżnia ją od nikotyny zawartej w papierosach. Dzięki temu nikotynowa terapia zastępcza, stosowana w odpowiednich i zmniejszających się dawkach, nie uzależnia leczonych pacjentów.

NTZ wyróżnia się na tle innych kuracji wieloma zaletami:

• bezpieczeństwem stosowania – terapeutyczna nikotyna w niewielkich dawkach nie podnosi ciśnienia krwi, przez co jest bezpieczna dla osób ze schorzeniami układu sercowo-naczyniowego, w tym po zawałach i udarach,
• może być też stosowana przez kobiety ciężarne oraz w okresie karmienia piersią na zalecenie i pod kontrolą lekarza,
• różnorodność postaci leku pozwala spersonalizować NTZ, uwzględniając styl życia, siłę uzależnienia, towarzyszące schorzenia czy szybkość działania leku.

Postać leku a indywidualne preferencje

Istnieje szereg postaci leku, których może używać pacjent decydujący się na nikotynową terapię zastępczą. Daje to dużą elastyczność i pozwala na zindywidualizowanie leczenia. Kluczowe jest dobranie produktu odpowiedniego nie tylko pod kątem dawki, ale także pasującego do trybu życia i indywidualnych przyzwyczajeń.

Plastry transdermalne to postać leku uwalniająca substancję czynną przez kilkanaście godzin. Wybierając plastry, można zastosować je tylko raz dziennie, a nikotyna jest uwalniana stopniowo przez np. 16 godzin. Przyklejane na czystą, nieuszkodzoną skórę górnej części tułowia lub zewnętrzną część ramienia, zapewniają dyskretne i długotrwałe działanie. Kurację rozpoczynamy od najwyższej dawki, stopniowo zmniejszając ją w odstępach kilku tygodni.

Aerozole doustne to nowoczesna i najszybciej działająca postać leku z terapeutyczną nikotyną, wykorzystująca bogato unaczynioną błonę śluzową jamy ustnej. Błyskawiczne wchłanianie zapewnia szybkie zaspokojenie głodu nikotynowego, co pozwala łatwiej zapanować nad stresem, który towarzyszy potrzebie sięgnięcia po papierosa.

Lecznicze gumy do żucia oraz tabletki do ssania to bardzo popularne postaci terapeutycznej nikotyny. Dostępne w różnych dawkach oraz smakach, poza szybkim działaniem dają uczucie świeżego oddechu. Wybierając gumę do żucia, musimy pamiętać o jej prawidłowym stosowaniu. Gumę z nikotyną należy żuć do momentu poczucia smaku, a następnie umieścić ją między dziąsłem a policzkiem i pozostawić do momentu, w którym guma traci smak. Wtedy ponownie zaczynamy żuć, a czynność należy kontynuować przez 30 minut. W ten sposób wchłonie się maksymalna dawka nikotyny. Przy wyborze gum do żucia z nikotyną należy uwzględnić fakt, czy pacjent używa protezy zębowej, ponieważ podczas żucia może się ona przemieścić i ulec zniszczeniu.

W przypadku tabletek do ssania również istnieją wytyczne odnośnie ich stosowania. Należy umieścić tabletkę w jamie ustnej i poczekać aż się rozpuści. Co jakiś czas tabletkę należy przesuwać z jednej strony na drugą aż do całkowitego rozpuszczenia. Trwa to zwykle około 16-19 minut. Tabletek do ssania nie należy rozgryzać ani połykać w całości.

Po co personalizować terapię?

Im lepiej dobrany produkt leczniczy, tym większa szansa, że pacjent będzie go stosował zgodnie ze wskazaniami, co może zwiększyć szansę na rzucenie palenia. Obserwacje epidemiologiczne przeprowadzone na 33 427 osobach, którym przepisano terapię NTZ w latach 1985-2003, potwierdzają jej bezpieczeństwo i skuteczność w walce z nałogiem, a różnorodność postaci umożliwia pacjentom znalezienie optymalnej dla nich kuracji. Farmaceuta pomoże w dobraniu odpowiedniej, spersonalizowanej terapii oraz poradzi, w jaki sposób stosować produkty.

Źródła:

1. Hartmann et al. Nicotine replacement Therapy vs control for smoking cessation (Review). Cochrane Library,
2. Maseeh A, Kwatra G. A review of smoking cessation interventions. MedGenMed. 2005 Jun 7;7(2):24,
3. Hubbard B.i wsp.: Use of nicotine replacement therapy and the risk of acute myocardial infraction, stroke, and death. Tobacco Control 2005, 14, 416- 421,
4. ChPL Nicorette Invisipatch.
5. ChPL Nicorette Cool Berry.
6. ChPL Nicorette Freshfruit Gum 2 mg.
7. ChPL Nicorette Coolmint 2 mg.
8. Spośród produktów marki Nicorette.