Przyczyny nadwrażliwości zębów i sposoby na jej uniknięcie

Czym jest nadwrażliwość?

Nadwrażliwość zębów to reakcja powstająca w wyniku kontaktu intensywnego bodźca z zakończeniami nerwowymi umiejscowionymi w zębinie. Zębina jest porowatą strukturą, w której znajdują się kanaliki zębinowe, będące drogami przebiegu nerwów. Osłonięta jest cementem (w części korzeniowej zęba) oraz szkliwem (w koronie zęba). Gdy dojdzie do zredukowania tkanek osłaniających zębinę, nerwy są łatwiej dostępne dla drażniących je czynników wywołujących ból, co doprowadza do rozwoju nadwrażliwości.

Najczęściej do wystąpienia objawów nadwrażliwości doprowadza czynnik termiczny, taki jak zimno czy ciepło. Innymi spotykanymi stresorami mogą być dotyk albo działanie substancji chemicznych. W momencie zadziałania bodźca występuje ostry, silny ból lokalizowany przez pacjenta w obrębie zębów.

Do najczęstszych sytuacji, w których dochodzi do wyzwolenia objawów nadwrażliwości, należy spożywanie bardzo zimnych lub gorących, słodkich, kwaśnych i ostrych pokarmów oraz płynów, szczotkowanie zębów czy ich nitkowanie.

Główne czynniki powodujące nadwrażliwość zębów

Erozja szkliwa jest główną przyczyną odsłonięcia wspomnianej wyżej zębiny i wystawienia na działanie czynników zewnętrznych wrażliwych zakończeń nerwowych. Erozja to działanie czynników chemicznych na najbardziej zewnętrzne struktury zęba – ich szkliwo. Najczęściej spotykanymi substancjami uszkadzającymi są kwasy zawarte w produktach, takich jak soki z owoców cytrusowych, jabłek, napoje gazowane, wina, cydry. Również zarzucanie kwaśnej treści żołądkowej w przebiegu refluksu żołądkowo- przełykowego oraz częste wymioty (np. w bulimii), stanowią istotny czynnik ryzyka wystąpienia nadwrażliwości wskutek erozji szkliwa.

Do redukcji szkliwa dochodzi również podczas następujących czynności:

• niewłaściwa technika szczotkowania zębów i używanie zbyt twardej szczoteczki do codziennej higieny jamy ustnej,
• bruksizm i zgrzytanie zębami,
• stosowanie past do zębów o dużej zawartości środków ściernych.

Kolejnym powodem zmniejszenia ilości szkliwa jest abfrakcja. Jest to nieprawidłowy kontakt zębów w przeciwstawnych łukach zębowych, który może powodować ścieranie szkliwa w miejscach, gdzie jego grubość anatomicznie i fizjologicznie nie jest przygotowana na odbieranie dużych sił.

Jak łagodzić objawy nadwrażliwości zębów?

Pierwszym objawem nadwrażliwych zębów jest ból utrudniający swobodne funkcjonowanie. Naturalne jest więc poszukiwanie sposobów na zmniejszenie tej dolegliwości. Jednym z nich jest stosowanie past zawierających znaczną ilość fluoru i wapnia na bazie kazeiny mleka (CPP-ACPF), sole żelaza, glinu, cynku, strontu, potasu i aldehyd glutarowy. Związki te mogą przyczynić się do zmniejszenia wrażliwości zębiny przez „zamknięcie” kanalika zębinowego. Ponadto należy wyeliminować z codziennej diety potrawy i produkty powodujące dyskomfort. Są nimi między innymi:

• bardzo ciepłe i zimne napoje,
• napoje gazowane,
• owoce cytrusowe i ich soki,
• jabłka i ich soki,
• wino,
• ostre potrawy
• kwaśne potrawy
• słodycze.

Kiedy należy udać się do stomatologa?

Jeżeli domowe sposoby na nadwrażliwość zębów zawiodą, warto udać się do dentysty w celu podjęcia leczenia. Polega ono na stosowaniu preparatów znoszących wrażliwość nerwów występujących w otwartych kanalikach zębinowych. Gdy ubytki szkliwa zębów są znaczne, stosuje się metodę uzupełniania braków materiałami kompozytowymi. Metody te wymagają nadzoru lekarza i stałej kontroli. W większości przypadków leczenie kliniczne przynosi zadowalające efekty.

Nadwrażliwość zębów jest schorzeniem wywołującym duży dyskomfort. Aby uniknąć bólu, stosujmy się do kilku wyżej wymienionych rad. Równie ważne jest przestrzeganie zasad prawidłowej higieny jamy ustnej oraz  regularne badanie zębów u stomatologa.