Jak dbać o skórę atopową u niemowląt?
Skóra atopowa to skóra dotknięta atopowym zapaleniem skóry (AZS). AZS jest przewlekłą nieuleczalną dermatozą. Charakteryzuje się suchością, zaczerwienieniem, nawrotowymi stanami zapalnymi, dokuczliwym świądem i uszkodzonym płaszczem hydrolipidowym. U pacjentów ze skórą atopową pielęgnacja stanowi podstawową formę leczenia i jak każde leczenie wymaga specjalistycznych preparatów oraz żmudnych zabiegów, które muszą realizować podstawowe zapotrzebowanie terapeutyczne i zapewnić maksymalny komfort życia małym pacjentom i ich rodzinom.
Reżim emolientowy
Podstawą terapii AZS jest regularna aplikacja emolientów (preparatów nawilżających, przywracających prawidłową funkcję bariery naskórkowej). Należy je nakładać na powierzchnię całej skóry kilka razy dziennie. Są one zalecanymi preparatami pierwszego wyboru. Zazwyczaj w skład emolientów wchodzą:
- wolne kwasy tłuszczowe,
- cholesterol,
- ceramidy,
- substancje nawilżające (humektanty), takie jak mocznik, glicerol, aminokwasy, które redukują zjawisko przeznaskórkowej utraty wody (TEWL).
Do nawilżenia skóry atopowej u dzieci i niemowląt potrzeba aż 250-500 g preparatów emolientowych w ciągu tygodnia. [1]
Kąpiele i mokre opatrunki
Kąpiele to kolejny ważny element terapii. [2] Idealna kąpiel atopika to taka, która jest nie dłuższa niż 5 minut, pH wody jest lekko kwaśne, a jej temperatura nie wyższa niż 28°C. Aby zredukować objawy choroby, jako dodatek do kąpieli należy stosować preparaty bez zawartości siarczanów o pH niższym niż 5,5 i bez zawartości detergentów. Powinno się również unikać laurylosiarczanu sodu (SLS), często obecnego w mydłach. W przypadkach zagrożenia zakażeniami bakteryjnymi skóry (np. bakterią gronkowca złocistego) stosuje się kąpiele w roztworze podchlorynu sodu (ang. bleach baths). Z kolei gdy skóra atopowa swędzi, rekomendowanym działaniem walki ze świądem jest stosowanie metody mokrych opatrunków (ang. Wet Wrap Treatment). [3] Powinno się ją stosować bezpośrednio po kąpieli i smarowaniu emolientami.
A co z niemowlętami?
Poza wymienionymi wyżej elementami pielęgnacji skóry atopowej w przypadku niemowląt stosuje się również chusteczki nawilżane. Używa się ich w zasadzie na wszystkie części ciała w zależności od potrzeb (zmiana pieluch, ulewanie, podróż itp.). Do niedawna ze względu na zawartość kompozycji zapachowych i brak funkcji nawilżających stosowanie „tradycyjnych” chusteczek ogólnodostępnych na rynku było co najmniej dyskusyjne.
Od jakiegoś czasu opiekunowie dzieci z AZS mogą cieszyć się specjalistycznymi chusteczkami nawilżanymi dedykowanymi skórze atopowej. Producenci zadbali o eliminację w procesie produkcji kontrowersyjnych składników, które mogą być czynnikami drażniącymi dla skóry (kompozycje zapachowe, SLS, SLA, agresywne konserwanty). W zamian użyto składników o właściwościach emoliencyjnych, łagodzących i kojących, takich jak olej z migdałów czy pantenol. Sięgając po taki produkt, warto sprawdzić, czy posiada on certyfikat, na przykład Znak Rekomendacji Produktowej PTCA.
Źródła:
- Polskie Towarzystwo Chorób Atopowych, ABC ATOPII – Poradnik dla opiekunów i pedagogów.
- pod redakcją prof. Romana J. Nowickiego, ABC ATOPOWEGO ZAPALENIA SKÓRY. AZS w pytaniach i odpowiedziach.
- Oranje A.P., Kuntz B., Treatment of patients with atopic dermatitis-Using Wet Wrap Dresing.