Jaskółcze ziele – co to takiego?

Jaskółcze ziele swoją nazwę zawdzięcza Grekom – czas kwitnienia rośliny zbiegał się w czasie z przylotem jaskółek (greckie Chelidon oznacza jaskółkę) [1]. 

Jaskółcze ziele – właściwości 

Glistnik zawiera substancje aktywne zwane alkaloidami. Możemy tu znaleźć między innymi: chelidonę, chelerytrynę, sangwinarynę i berberynę, która występuje również w korze berberysu [2]. Ekstrakty z jaskółczego ziela, stosowane od dawna w lecznictwie ludowym, zostały przebadane przez naukowców w warunkach laboratoryjnych. Potwierdzono ich działanie: 

• przeciwwirusowe na wirusy RNA i wirusa opryszczki; 
• przeciwdrobnoustrojowe wobec E. Coli, gronkowca złocistego, salmonelli, klebsielli, drożdżaka Candida albicans oraz innych gatunków bakterii i grzybów; 
• przeciwnowotworowe; 
• przeciwalergiczne; 
• przeciwzapalne; 
• rozkurczowe na mięśnie gładkie brzucha; 
• choleretyczne, czyli zwiększające wydzielanie żółci [3-4]. 

Jaskółcze ziele – zastosowanie 

Preparaty z jaskółczego ziela tradycyjnie mają zastosowanie zewnętrzne w leczeniu kurzajek i odcisków – metoda ta jest znana nie tylko w Polsce, ale również Francji czy Wielkiej Brytanii. Na skórę stosuje się świeży sok, ekstrakty płynne, maści i żele. Znane były również tradycyjne receptury na krople do oczu o właściwościach regenerujących i odżywiających rogówkę. Ekstrakty, napary czy nalewki zażywa się doustnie w stanach skurczowych przewodu pokarmowego, nieżycie żołądka i jelit, niestrawności, wzdęciach. Tradycyjne wskazania obejmują również zastoje żółci czy bóle brzucha. 

Jaskółcze ziele na kurzajki 

W soku mlecznym, który pojawia się po przełamaniu łodyżek jaskółczego ziela, znaleziono liczne enzymy rozkładające białka oraz związek – chelidostatynę. Związki te mają zdolność zwalczania brodawek wywoływanych wirusem brodawczaka ludzkiego, potocznie nazywanych kurzajkami.  Metoda ta jest prosta i bezpieczna, z powodzeniem stosowana przez pacjentów będących zwolennikami naturalnego leczenia. 

Jaskółcze ziele – czy pomaga na włókniaki? 

Jak podają podręczniki tradycyjnego ziołolecznictwa, preparaty z glistnikiem mogą być również stosowane na włókniaki.  

Jaskółcze ziele – czy pomaga na grzybicę? 

W ziołolecznictwie wyciąg z glistnika stosowany był w postaci maści do stosowania na zmiany grzybicze skóry, grzybicę paznokci i miejsc intymnych. Chociaż ma on udowodnione działanie grzybobójcze, w obecnym lecznictwie znanych jest wiele innych substancji o większej skuteczności i to po nie powinniśmy sięgać w pierwszej kolejności. 

Jaskółcze ziele – jak stosować? 

W celu zwalczania kurzajek należy codziennie nakładać na nie świeży sok mleczny, pochodzący z rośliny lub gotowy preparat, uważając aby nie zabrudzić nim zdrowej skóry. Sok może pochodzić wprost z łodygi rośliny, można również nabyć go w sklepach zielarskich w postaci płynu w buteleczce z aplikatorem. Leczenie powinno trwać 10-20 dni. Jeśli po tym czasie brodawka nie zanika, konieczne jest zastosowanie innej metody leczenia [5]. 

Glistnik jako zioło do stosowania wewnętrznego występuje w postaci suszonego, pociętego ziela oraz w mieszankach do zaparzania w połączeniu z innymi ziołami. Preparaty te należy przyjmować w ilościach zalecanych przez producenta – zazwyczaj mieszankę taką zalewa się wrzącą wodą i pije przygotowany napar porcjami w ciągu dnia. Jaskółcze ziele znajdziemy również w niektórych kroplach poprawiających trawienie, dostępnych w aptece. 

Należy mieć na uwadze, iż roślina ta może mieć potencjalne negatywne działanie na wątrobę. Z tego względu Europejska Komisja do Spraw Leków Roślinnych odradza jej stosowanie wewnętrzne, wskazując na ryzyko działań niepożądanych przewyższające korzystne efekty. Istnieją o wiele bezpieczniejsze preparaty o tym samym działaniu farmakologicznym. Jeśli preparat z glistnika przyjmowany jest doustnie dłużej niż 4 tygodnie, Komisja zaleca kontrolę poziomu transaminaz we krwi [6]. 

Jaskółcze ziele – przeciwwskazania 

Składniki jaskółczego ziela mają potencjalne właściwości cytotoksyczne i hepatotoksyczne – mogą uszkadzać komórki wątroby, prowadząc nawet do jej niewydolności. Stosowanie dużych ilości glistnika może prowadzić do podwyższenia poziomu enzymów wątrobowych i bilirubiny. 

Preparaty z jaskółczym zielem nie powinny być stosowane przez kobiety w ciąży i karmiące, a także u dzieci. Pacjenci, którzy cierpią na choroby wątroby, mieli takie choroby w przeszłości lub przyjmują leki obciążające wątrobę nie powinni zażywać preparatów doustnych z jaskółczego ziela. Przeciwwskazaniami do stosowania ogólnego są również ostre zapalenie żołądka, choroba wrzodowa i jaskra [7]. 

Glistnik jaskółcze ziele jest powszechnie występującym i znanym ziołem. Dla wielu pacjentów jest on pierwszym wyborem, jeśli chodzi o kurzajki. Metoda ta jest prosta, bezpieczna, tania, a przede wszystkim naturalna. Rzecz ma się zgoła inaczej jeśli chodzi o zażywanie jaskółczego ziela doustnie – mając na uwadze skutki uboczne zażywania tej rośliny i dostępność wielu sprawdzonych środków rozkurczowych, powinniśmy raczej unikać podawania wewnętrznego tego zioła.

Przeczytaj również:
Jak pozbyć się kurzajki?