Dieta przy endometriozie. Jak ją skomponować?
Endometrioza to bolesna choroba, która dotyczy od 6 do nawet 15% kobiet. Jej leczenie warto wspomóc zmianą sposobu odżywiania. Jakie produkty powinnaś włączyć do swojej diety? Z czego zrezygnować?
Czym jest endometrioza?
Endometrioza to stan, w którym komórki błony śluzowej macicy (tzw. endometrium) znajdują się poza naturalnym umiejscowieniem, np. w jajowodach czy pęcherzu moczowym.
Wywołuje to szereg objawów takich jak:
- obfite i bolesne miesiączki,
- dyskomfort podczas współżycia,
- dolegliwości bólowe w okolicach miednicy,
- bolesne oddawanie moczu czy stolca.
Dieta przy endometriozie – dlaczego ma znaczenie?
Podstawowym sposobem leczenia endometriozy jest terapia hormonalna lub operacja i chirurgiczne wycięcie zmian. Uzupełnieniem terapii powinna być zmiana stylu życia i wprowadzenie odpowiedniej diety. Dlaczego ma ona tak duże znaczenie?
Endometrioza wywołuje przewlekły stan zapalny. Zmniejszyć mogą go kwasy tłuszczowe omega-3. Organizm nie jest jednak w stanie ich wyprodukować, dlatego musimy dostarczyć je do niego wraz z jedzeniem.
Endometrioza jest też schorzeniem estrogenozależnym, a więc zmiany hormonalne mogą wpływać na zdolność do rozrastania się komórek błony śluzowej. Przy endometriozie powinnaś zatem stosować dietę, która wpływa na aktywność hormonów w organizmie.
Otyłość negatywnie wpływa na błonę śluzową macicy i jest istotnym czynnikiem rozwoju raka endometrium. Sposób odżywiania przy endometriozie powinien wspierać utrzymanie prawidłowej masy ciała lub redukcję tkanki tłuszczowej. Stąd tak ważny jest odpowiedni jadłospis.
Dieta przy endometriozie – jaki sposób odżywiania będzie najlepszy?
Na ten moment nie ma jednej diety dedykowanej osobom cierpiącym na endometriozę. Brakuje także badań naukowych, które potwierdzają efekty diety stosowanej przez pacjentki.
Z dotychczasowych obserwacji wynika natomiast, że kobiety z endometriozą spożywają mniej warzyw, wielonienasyconych kwasów omega-3 i produktów mlecznych, natomiast więcej czerwonego mięsa, kawy i szkodliwych tłuszczów trans (zawartych m.in. w gotowych wyrobach, takich jak ciastka, batoniki czy słone przekąski).
Roślinna dieta przeciwzapalna przy endometriozie
Przy endometriozie, jak i innych chorobach z towarzyszącym przewlekłym stanem zapalnym, powinnaś zdecydować się na dietę przeciwzapalną. Wyróżnia się ona wysokim udziałem produktów roślinnych. Podstawą jadłospisu są różnorodne warzywa i owoce. Podobnie jak przyprawy, zioła i oleje roślinne dostarczają one antyoksydantów, które redukują poziom wolnych rodników.
Ważnym elementem diety przeciwzapalnej są kwasy omega-3. Niestety po ich źródła w tradycyjnej polskiej kuchni sięgamy zdecydowanie zbyt rzadko. W każdym tygodniu w Twoim jadłospisie powinny znaleźć się co najmniej dwie porcje tłustej ryby morskiej, np. makreli, śledzia, łososia, tuńczyka czy sardynek. Bogate w kwasy omega-3 są też takie produkty jak siemię lniane, orzechy włoskie czy algi morskie.
Dieta wysokotłuszczowa może zwiększyć stres oksydacyjny i stan zapalny w organizmie. Podczas planowania jadłospisu zwróć zatem uwagę na spożycie tłuszczu. Powinno ono wynosić ok. 1 g tłuszczu na 1 kg masy ciała. Kontroluj ilość dodawanego do posiłku masła czy oleju. Wybieraj nabiał o niskiej zawartości tłuszczu oraz chude mięso.
Chociaż przy endometriozie nie ma podziału na produkty dozwolone i zakazane, powinnaś ograniczyć spożycie:
- alkoholu,
- czerwonego mięsa,
- dań o wysokim stopniu przetworzenia.
Poniższa piramida przedstawia, jakie produkty i w jakich ilościach powinny znaleźć się w Twojej diecie.
Pamiętaj również o suplementacji witaminy D. Wpływa ona na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, co ma duże znaczenie przy endometriozie. Zaleca się utrzymanie poziomu witaminy D na optymalnym poziomie 30-50 ng/ml.
Endometrioza jest chorobą przewlekłą, której obecnie nie można całkowicie wyleczyć. Dlatego warto skupić się na działaniach, które poprawią jakość życia i zmniejszą dolegliwości bólowe.
Przeczytaj również:
Endometrioza – objawy, diagnostyka i leczenie
- Brucka A., Górski J., Kulig B., Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące diagnostyki i metod leczenia endometriozy. Ginekol Pol. 2021;83(11):71-876.
- Jurkiewicz-Przondziono J., Lemm M, Kwiatkowska-Pamuła A., Ziółko E., Wójtowicz M.K., Influence of diet on the risk of developing endometriosis. Ginekol Pol. 2017;88(2):96–102.
- Stolińska H., Endometrioza. Leczenie dietą. 2021.
- Nirgianakis K., Egger K., Kalaitzopoulos D.R., Lanz S., Bally L., Mueller M.D., Effectiveness of Dietary Interventions in the Treatment of Endometriosis: a Systematic Review. Reprod Sci. 2021;29(1):26–42.
