Wyrwanie zęba. Co robić po zabiegu?

Wskazania do wyrwania zęba 

Wskazania możemy podzielić na ogólne oraz miejscowe (względne i bezwzględne). 

Wskazania bezwzględne ogólne  

W tym przypadku chodzi o zęby podejrzane lub uznane za źródło reakcji ogniskowej.  Ogniskami reakcji mogą być zęby: 

• z patologiczną kieszonką dziąsłową w przebiegu chorób przyzębia, 
• z miazgą w stanie zgorzeli, 
• z przyszczytowymi zmianami patologicznymi korzeni, 
• bezmiazgowe (inaczej martwe). 

Wskazania miejscowe względne 

• Zęby tkwiące w szczelinie złamania żuchwy, zapobiegające przemieszczeniu się odłamów kostnych. 
• Zęby żywe, przeszkadzające w uzupełnieniu braków zębowych, np. zęby wydłużone z powodu długoletniego braku antagonisty, zęby częściowo wyrznięte itp. 
• Ortodontyczne, np. zęby pierwsze przedtrzonowe są usuwane jako mniej wartościowe w celu uzyskania miejsca dla kłów w łuku zębowym. 
• Zęby z zanikiem przyzębia 2 stopnia. 

Wskazania miejscowe bezwzględne 

• Zęby ze zgorzelą miazgi lub korzenia niekwalifikujące się do leczenia zachowawczego lub chirurgicznego, np. zęby wielokorzeniowe i jednokorzeniowe ze zgorzelą miazgi w przypadkach ostrego i przewlekłego zapalenia ozębnej lub torbieli korzeniowej, zęby wielokorzeniowe i jednokorzeniowe będące przyczyną zapalenia okostnej i kości, ropnia lub ropowicy tkanek miękkich okołoszczękowych. 
• Zęby jednokorzeniowe, których nie można wyleczyć resekcją szczytu korzenia. 
• Zęby lub korzenie nienadające się do odbudowy protetycznej w związku z rozległym zniszczeniem korony w następstwie próchnicy. 
• Zęby z zanikiem przyzębia znacznego stopnia. 
• Zęby mądrości, jeśli nie mają szans na całkowite wyrznięcie i są przyczyną powtarzających się stanów zapalnych okołoszczękowych. 
• Zęby zatrzymane, jeśli powodują jakiekolwiek dolegliwości lub są przyczyną torbieli zawiązkowych. 
• Zęby nadliczbowe, stojące poza łukiem zębowym, utrudniające wyrzynanie się innych zębów lub uniemożliwiające wykonanie uzupełnień protetycznych. 
• Zęby złamane, tkwiące w szczelinie złamania lub zęby wklinowane między odłamy kostne, utrudniające ich nastawienie. 

Jakie są wskazania do usunięcia zębów mlecznych? 

• Zęby utrudniające prawidłowe wyrzynanie zębów stałych. 
• Zęby utrudniające żucie. 
• Zęby z miazgą zgorzelinową oraz powikłania ropne z tym związane. 
• Zakażenia ogniskowe. 

Przebieg zabiegu wyrwania zęba 

Zabieg wyrwania zęba zawsze poprzedzają: 

• dokładny wywiad stomatologiczny i medyczny,  
• wykonanie zdjęć RTG, 
• odpowiednie przygotowanie pacjenta do zabiegu, które polega np. na: 
  • przyjęciu antybiotyku przed i ewentualnie po zabiegu u osób immunoniekompetentnych (np. u cukrzyków lub osób z chorobą nowotworową),
  • odstawienie leków przeciwkrzepliwych w dniu zabiegu lub dzień przed zabiegiem. 

Decyzję w sprawie wskazań do przyjmowania antybiotyku lub odstawienia leków zawsze podejmuje dentysta albo lekarz prowadzący. 

Sam zabieg przebiega następująco: 

1. Dentysta poda Ci znieczulenie. 
2. Lekarz odpowiednio Cię ustawi i dokona przerwania włókien ozębnej (zerwie włókna utrzymujące ząb w zębodole, które łączą ząb z kością). 
3. Stomatolog przy użyciu odpowiedniej siły wykona ruchy ekstrakcyjne (wyważające, obrotowe, wahadłowe lub ich kombinacje). Wykorzysta do tego kleszcze lub dźwignię. Umożliwi to wyjęcie zęba z zębodołu.  
4. Specjalista sprawdzi, czy ząb został usunięty w całości oraz w przypadku zębów górnych bocznych upewni się, czy doszło do wytworzenia przetoki ustno-zatokowej (PUZ). Do takiej sytuacji dochodzi, gdy korzenie zębów bocznych górnych tkwią w świetle zatoki szczękowej.  
5. Jeśli lekarz nie stwierdzi PUZ, przejdzie do zrewidowania, zaopatrzenia i zaszycia zębodołu. W przypadku zaobserwowania PUZ musi on dodatkowo wytworzyć płat błony śluzowej i szczelne zaszyć zębodół.  
6. Na koniec stomatolog umieści w miejscu ekstrakcji tampon. Możesz go wyciągnąć po 30 minutach. 

Zalecenia po wyrwaniu zęba

Aby chronić skrzep krwi w zębodole i zapobiegać powikłaniom, pamiętaj o poniższych kwestiach: 

• Usuń tampon zabezpieczający ranę po 30 minutach. 
• Nie jedz i nie pij do 2 godzin po zabiegu. Następnie spożywaj chłodne napoje i pokarmy, np. lody. Stosuj dietę płynną lub półpłynną. Przez pierwsze 2 dni nie spożywaj gorących, nadmiernie przyprawionych i twardych pokarmów. 
• Stosuj zimne okłady na policzek, aby zmniejszyć obrzęk pozabiegowy. Okłady nie mogą być przesadnie zimne, by nie doprowadzić do odmrożeń. 

• Bezwzględnie unikaj alkoholu i nie pal tytoniu przez co najmniej 2 dni po zabiegu. 
• Przez co najmniej 24-48 godzin nie płukaj jamy ustnej. Wieczorem delikatnie umyj zęby, omijając okolice rany, by nie dopuścić do wypłukania skrzepu. Następnie stosuj preparaty do płukania jamy ustnej z chlorheksydyną. Rób to ostrożnie, by nie uszkodzić skrzepu. 

• Utrzymuj prawidłową higienę jamy ustnej.  
• Jeżeli dentysta założył szwy, udaj się na ich ściągnięcie po 7-10 dniach od zabiegu lub w terminie wyznaczonym przez lekarza. 
• Przez 2 dni po zabiegu unikaj nadmiernego wysiłku fizycznego. 
• W przypadku bólu zażyj lek przeciwbólowy. Unikaj aspiryny, gdyż ma ona działanie przeciwkrzepliwe, co może utrudniać prawidłowe wytworzenie skrzepu.  

Gdy dojdzie do szczękościsku, co najczęściej zdarza się po zabiegu ekstrakcji dolnych ósemek, nie próbuj na siłę otwierać buzi. Poczekaj, aż szczękościsk zacznie stopniowo sam ustępować. Jeśli nie minie, skontaktuj się z lekarzem, który wykonywał zabieg.

W przypadku wytworzenia połączenia ustno-zatokowego podczas ekstrakcji do standardowych zaleceń dochodzą również:  

• stosowanie sprayów do nosa obkurczających śluzówkę z oksy- lub ksylometazoliną,  
• unikanie pochylania się,  
• niewydmuchiwanie nosa, 
• zdjęcie szwów dopiero po 14 dniach od zabiegu. 

Powikłania po wyrwaniu zęba 

Po ekstrakcji zęba najczęściej pojawia się ból. 

Innym powikłaniem jest powstanie suchego zębodołu. Występuje on, gdy dojdzie do wypłukania skrzepu z gojącego się zębodołu. Często towarzyszy temu mocny ból.  

Pozostałymi powikłaniami są: 

• szczękościsk, 
• zakażenia bakteryjne związane z odpornością organizmu, techniką ekstrakcji i rodzajem bakterii, 
• ropne zapalenie zębodołu (jego przyczyną może być pozostawienie w zębodole resztek zakażonej ziarniny lub resztek korzenia). 

W przypadku powikłań skontaktuj się z lekarzem wykonującym zabieg.

Jak przyspieszyć gojenie dziąsła po wyrwaniu zęba? 

Przede wszystkim uważnie przestrzegaj zaleceń lekarza. 

Jeżeli chodzi o przyspieszenie gojenia dziąsła, najlepiej zadziała delikatna, ale dokładna higiena jamy ustnej i ostrożne szczotkowanie miejsca po ekstrakcji. Zbyt mocne mycie może wydłużyć gojenie się dziąsła ze względu na jego ciągłe ranienie. 

Ważne jest też odpowiednie oczyszczanie miejsca ekstrakcji z resztek pokarmowych. Tu najlepiej sprawdzi się płukanie jamy ustnej preparatem z chlorheksydyną. Możesz też zrobić własną płukankę z przestudzonego naparu szałwii, jednak nie zadziała ona tak skutecznie, jak gotowy preparat.

Unikaj preparatów do płukania jamy ustnej zawierających alkohol.  

Przeczytaj również:
Znieczulenie u dentysty. Kiedy możesz z niego skorzystać?