DHEA. Czym jest „hormon młodości”?

DHEA – co to jest? 

DHEA, czyli dehydroepiandrosteron, to hormon steroidowy, produkowany głównie przez nadnercza. Pełni bardzo ważną rolę w syntezie innych hormonów, głównie płciowych – testosteronu i estrogenu. Najwyższe stężenie DHEA obserwujemy u młodych dorosłych, następnie jego stężenie maleje wraz z wiekiem. W związku z tą zmianą stężenia DHEA zyskał miano hormonu młodości i stał się przedmiotem zainteresowania badaczy poszukujących sposobu na opóźnienie procesów starzenia.  

DHEA odgrywa ważne funkcje w organizmie: 

• Bierze udział w produkcji hormonów płciowych – jest prohormonem, który może być przekształcany w estrogeny i androgeny. 
• Wpływa na metabolizm – pomaga w regulacji poziomu tkanki tłuszczowej oraz stężenia glukozy we krwi, co może przełożyć się na spadek masy ciała. 
• Reguluje nastrój i funkcje poznawcze – DHEA wpływa na neuroprzekaźniki, np. dopaminę, przez co może wpływać na samopoczucie, pamięć i koncentrację. 
• Działa przeciwstarzeniowo – badania wskazują, że dodatkowa suplementacja tego związku może opóźniać procesy starzenia. 
• Wspomaga działanie układu odpornościowego. 

Poziom DHEA 

Największą wartość DHEA osiąga u osób w wieku 20-24 lat. Po tym czasie zaczyna spadać o około 2-3% rocznie. U kobiet spadek ten jest bardziej gwałtowny. W wieku 70 lat poziom tego związku może być niższy nawet o 80% w porównaniu do poziomu w młodości. Ten spadek jest związany z różnymi objawami starzenia organizmu, między innymi z obniżeniem libido, spadkiem masy mięśniowej, zmniejszeniem gęstości kości. 

Poziom prekursora hormonów DHEA można zbadać w krwi żylnej. W badaniu oznacza się DHEA-S, czyli siarczanu DHEA.  

Normy są oznaczane z uwzględnieniem płci: 

• kobiety – 2-10 mikromol/l, 
• mężczyźni 3-12 mikromol/l. 

Kiedy zbadać poziom DHEA? 

DHEA w głównej mierze odpowiada za poziom hormonów płciowych, dlatego wszystkie zmiany związane z ich poziomem mogą być wskazaniem do zbadania poziomu DHEA.  

Objawy, które predysponują do wykonania badania, są różne w zależności od płci: 

• u kobiet są to zaburzenia miesiączkowania, problemy z zajściem w ciążę, poronienia, owłosienie typu męskiego, trądzik o niewyjaśnionej przyczynie, łysienie typu męskiego, zaburzenia nastroju, 
• u mężczyzn – problemy z płodnością, ginekomastia (przerost gruczołów piersiowych), obniżone libido, znikome owłosienie ciała, spadek masy tkanki mięśniowej, otyłość oporna na dietę.  

W przypadku stwierdzenia niedoborów w poziomie DHEA lekarz może zdecydować o dodatkowej suplementacji tego składnika.  

Według niektórych badań potencjalne korzyści ze stosowania tego składnika to: 

• poprawa funkcji seksualnych, 
• poprawa nastroju i funkcji poznawczych, 
• wzrost masy mięśniowej i redukcja tkanki tłuszczowej, 
• zwiększenie gęstości kości. 

Środki ostrożności przy stosowaniu DHEA 

Stosowanie dodatkowej suplementacji DHEA może przynieść korzyści dla zdrowia, ale może się ona wiązać z pewnym ryzykiem. 

• Zaburzenia hormonalne – stosowanie DHEA może skutkować nadmiarem estrogenów lub androgenów, co może objawiać się trądzikiem, łysieniem typu męskiego, zaburzeniami miesiączkowania.  
• Zwiększone ryzyko nowotworów – długotrwała suplementacja może zwiększyć ryzyko nowotworów hormonozależnych, np. raka piersi czy prostaty. 
• Problemy z wątrobą – długotrwałe stosowanie DHEA może pogorszyć funkcjonowanie wątroby. 
• Interakcje z lekami – DHEA wchodzi w interakcje z lekami przeciwzakrzepowymi, hormonalnymi, insuliną, lekami stosowanymi w psychiatrii.  

Nie suplementuj DHEA bez uprzedniego wykonania badań poziomu hormonów oraz bez konsultacji z lekarzem.  

Ze stosowania DHEA powinny zrezygnować osoby w wieku poniżej 40 lat oraz sportowcy uprawiający wyczynowo sport, gdyż substancja ta należy do grupy niedozwolonych środków anabolicznych.