Komputer i najnowsze technologie w terapii logopedycznej

Coraz szybszy rozwój nowych technologii umożliwił logopedom wprowadzenie innowacyjnych programów do wspierania terapii, ale też do przeprowadzania samej diagnozy logopedycznej. Programy komputerowe, ich bogata szata graficzna i ciekawe zadania aktywizują dziecko do działania, a jak wiadomo, nauka przez zabawę jest najlepszym rozwiązaniem w pracy z najmłodszymi. Co więcej, tłumaczenie dziecku, dlaczego powinno uczyć się ładnej wymowy nie zawsze idzie w parze z przekonaniem dziecka do wykonywania ćwiczeń. Przy komputerze dzieci nie trzeba namawiać do pracy, a każde zajęcia logopedyczne, w których jest szansa na pracę przy komputerze są dla dziecka okazją do robienia tego, co lubi, a przede wszystkim do świetnej zabawy.

Programy komputerowe tworzone z myślą o najmłodszych użytkownikach charakteryzują się ładną i kolorową szatą graficzną, która przyciągnie uwagę nawet małego przeciwnika ćwiczeń prawidłowej artykulacji. Większość programów opatrzona jest również dźwiękami i animacjami, a ponadto poziomami trudności, co gwarantuje dziecku satysfakcję z osiągnięć i sukcesów. A co najważniejsze, programy te sprawiają, że mały pacjent doskonale się bawi, ćwicząc jednocześnie. 

Diagnoza logopedyczna wsparta technologią 

Na rynku dostępnych jest coraz więcej programów komputerowych, dzięki którym logopeda może przeanalizować stan wymowy danego pacjenta. Zarówno diagnoza, jak i profilaktyka są dzięki nim znacznie bogatsze i na wyższym poziomie. Produkty te umożliwiają terapeucie m.in. nagrywanie wymowy pacjenta, sprawdzanie postępów, czy tworzenie wykresów związanych z intonacją. Ponadto możliwe jest tworzenie pełnej dokumentacji pacjentów, tj. skierowań, kwestionariuszy, wywiadów z rodzicami i opiekunami. Wszystkie ważne dane terapeuta może trzymać na dysku, zamiast zbierać nieprzeliczone strony zapisanych kartek papieru. 

Komputer a kontrola narządu słuchu 

Przy pomocy komputera logopeda ma możliwość sprawdzenia słuchu fizjologicznego (zdolności do odbierania wrażeń dźwiękowych z otoczenia) dziecka. Jeszcze do niedawna takie badania były przeprowadzane wyłącznie za pomocą testu słownego, obecnie zaś logopedzi posługują się szerokim wachlarzem programów, dzięki którym mogą wykonać badania przesiewowe (np. w przedszkolach czy szkołach podstawowych). Oczywiście stosowanie tych programów nie jest jednoczesną diagnozą wad słuchu, a jedynie zwróceniem uwagi logopedy na istnienie pewnych problemów, które warto dalej zgłębić u innych specjalistów. 

Z systemu do ćwiczeń uwagi słuchowej mogą korzystać również dzieci ze specjalnymi potrzebami kształcenia, np. dzieci z diagnozą autyzmu, Zespołem Aspergera, Zespołem Downa, mózgowym porażeniem dziecięcym, ADHD, zaburzeniami mowy i języka itp. 

Kiedy stosować programy komputerowe w terapii? 

Wykorzystanie komputera w terapii logopedycznej przyniesie korzyści każdemu dziecku, a szczególnie tym, które: 

• przejawiają trudności w nauce języków obcych; 
• mają zdiagnozowaną dysleksję, dysgrafię, dysortografię; 
• są niepełnosprawne intelektualnie (w różnym stopniu); 
• mają trudności w nauce czytania i pisania; 
• borykają się z uciążliwymi wadami wymowy. 

Program komputerowy jest jedynie dodatkiem wykorzystywanym w trakcie terapii w celu urozmaicenia zajęć lub jako forma nagrody. 

Programy komputerowe w terapii logopedycznej dorosłych pacjentów 

Logopeda pełni ważną funkcję na oddziałach szpitalnych, głównie neurologii, a także prowadzi terapię dorosłych pacjentów. Mowa tutaj o osobach z chorobami neurodegeneracyjnymi, po wypadkach komunikacyjnych, a także o osobach w pełni władz umysłowych, ale sparaliżowanych. Praca z takim pacjentem jest nie lada wyzwaniem, szczególnie gdy kontakt z chorym jest znacznie ograniczony. Dla pacjentów cierpiących na afazję (zaburzenie mowy wynikające z uszkodzenia mózgu) stworzono specjalistyczne programy, dzięki którym pacjent na nowo może uczyć się mowy i ją doskonalić. Ponadto istnieją strony internetowe, na których można aktywnie ćwiczyć z pacjentem. Jest to dobra alternatywa dla niestety bardzo drogich programów komputerowych. 

Sprzęt wysokiej technologii w terapii 

Od niedawna logopedzi, jak i ich podopieczni mogą korzystać z innowacyjnego sprzętu, którym jest C-Eye (Cyber Oko). Nie jest to program komputerowy, ale z komputerem ma wiele wspólnego. Cyber Oko to jedyny taki produkt na skalę światową – system integrujący pomiary medyczne i komputerowe, wspierający zarówno diagnozę, jak i terapię, nawet pacjentów będących w śpiączce. Program ten umożliwia sprawdzenie, czy pacjent ma zachowaną świadomość, a nie może się skomunikować z otoczeniem. Dzięki innowacyjnemu interfejsowi terapeuci są w stanie określić na podstawie ruchów gałek ocznych stan świadomości pacjenta, dając mu tym samym szansę na komunikację. 

Rozwój technologii pozwala na poszerzenie specjalistycznych możliwości logopedy. Używanie komputera w trakcie terapii jest nie tylko urozmaiceniem zajęć, ale również ciekawą alternatywą dla standardowych ćwiczeń. Dla dorosłych pacjentów nowoczesny sprzęt jest szansą na powrót do normalności.

Przeczytaj również:
Trening Słuchowy Neuroflow – co to jest?