Pokrzywka u dzieci. Jak wygląda? Czym smarować?

Pokrzywka u dziecka – co to jest? 

Pokrzywka to charakterystyczne zmiany skórne w postaci bąbli otoczonych rumieniem, których wystąpienie może mieć różną przyczynę. Bąble pokrzywkowe wyglądem przypominają poparzenie pokrzywą, stąd nazwa. 

Według badań pokrzywka w największym stopniu dotyczy niemowląt i dzieci w wieku przedszkolnym. Schorzenie może przybrać postać ostrą, której objawy pojawiają się nagle i jednocześnie szybko zanikają. Najczęściej zmiany skórne ustępują samoistnie w ciągu kilku lub kilkunastu godzin, nie pozostawiając po sobie żadnych śladów. O postaci przewlekłej mówimy wówczas, gdy nawracające objawy utrzymują się ponad 6 tygodni. U dzieci zdecydowana większość przypadków to pokrzywki ostre stanowiące jednorazowy epizod podczas infekcji lub kontaktu z alergenem.

Uporczywy świąd występujący w przebiegu pokrzywki znacznie obniża komfort życia dziecka, powodując rozdrażnienie, problemy z koncentracją, płaczliwość i zaburzenia snu. 

Pokrzywka u dziecka – przyczyny 

• Kontakt z alergenem pokarmowym, np. mlekiem krowim, jajkami, orzechami;
• ekspozycja na alergeny wziewne, np. pyłki roślin, roztocza, zarodniki pleśni;
• jad owadów, np. użądlenie pszczoły;
• styczność z alergenem kontaktowym, np. uczulającymi składnikami kosmetyków;
• zażycie leku, niektóre antybiotyki, niesteroidowe leki przeciwzapalne;
• zakażenia bakteryjne, wirusowe lub grzybicze, np. choroby górnych dróg oddechowych, moczowych;
• zakażenia pasożytnicze;
• choroby autoimmunologiczne (np. tarczycy);
• bodźce fizyczne, np. niska temperatura;
• czynniki zewnętrzne, np. zadrapanie.

W wielu przypadkach nie udaje się ustalić konkretnej przyczyny zjawiska. Mówimy wówczas o pokrzywce idiopatycznej, która często ma postać przewlekłą.

Wśród badań pomocnych w odnalezieniu możliwej przyczyny pokrzywki są: 

• badania na alergeny wziewne, kontaktowe i pokarmowe, 
• wykrywanie pasożytów jelitowych, 
• poszukiwanie utajonego stanu zapalnego, np. próchnicy zębów,
• badania w kierunku chorób autoimmunologicznych, np. oznaczanie poziomu przeciwciał antytarczycowych, 
• testy fizykalne sprawdzające reakcję skóry na czynniki fizyczne, np. próby świetlne, test wysiłkowy, dermografometr, 
• próby prowokacyjne na leki, 
• test z autologiczną surowicą przy podejrzeniu pokrzywki autoimmunologicznej. 

Jak wygląda pokrzywka u dziecka? 

Objawy pokrzywki u dzieci to: 

• nagłe pojawienie się bąbli na rumieniowym podłożu o kolorze różowym lub jasnoczerwonym (zmiany powstają w ciągu kilku minut); są one wyraźnie odgraniczone od zdrowej skóry;
• uporczywy świąd, a czasem też pieczenie i uczucie gorąca na skórze;
• zróżnicowana średnica wykwitów – od kilku milimetrów do nawet kilkunastu centymetrów; 
• zmiany skórne mogą obejmować całe ciało lub ograniczać się do mniejszych powierzchni, np. tułów, kończyny, twarz. 

Pokrzywka nie jest zaraźliwa.

Czy pokrzywka u dziecka jest niebezpieczna? 

Większość przypadków pokrzywki to jednorazowe epizody przebiegające ze zmianami pojawiającymi się na skórze. Choć swędzą i powodują dyskomfort, nie są groźne.

U niektórych dzieci może jednak pojawić się obrzęk. Jeśli wystąpi on w pobliżu gardła i krtani, może utrudnić oddychanie, stanowiąc bezpośrednie zagrożenie życia. Niepokojące objawy, które mogą wskazywać na zajęcie krtani, to uczucie obecności ciała obcego w gardle, duszność i zmiana barwy głosu. W takich przypadkach wezwij pogotowie.

Pokrzywka u dzieci – leczenie domowe

W przypadku nagłego pojawienia się pokrzywki na skórze dziecka, która najprawdopodobniej jest wynikiem kontaktu skóry z alergenem, możesz podać dziecku doustne leki przeciwhistaminowe (po konsultacji z lekarzem lub farmaceutą). Takie leki dostępne są w formie syropu lub tabletek rozpuszczalnych w jamie ustnej.
Skórę dziecka możesz też posmarować żelem z dimetindenem, który złagodzi świąd, obrzęk i podrażnienie. Nakładaj cienką warstwę, a po nałożeniu żelu chroń skórę dziecka przed słońcem.

Aby złagodzić świąd i obrzęk przy pokrzywce, możesz także zastosować:

• zimne okłady – zimno przyniesie dziecku ulgę, zmniejszy swędzenie i obrzęk; pamiętaj, aby zmrożonego okładu nie przykładać bezpośrednio do skóry, owiń go w bawełnianą ściereczkę; do wykonania okładu możesz użyć zwilżoną w zimnej wodzie gazę czy bandaż;
• puder płynny – jest to środek o działaniu osuszającym i przeciwświądowym; w pudrach płynnych często znajduje się dodatek mentolu, który będzie dodatkowo chłodził skórę;
• maść z pantenolem – pantenol to popularny środek łagodzący podrażnienia, zaczerwienienia; będzie odpowiedni, jeśli pokrzywce towarzyszy uczucie pieczenia skóry;
• żel aloesowy – ma właściwości łagodzące, można go nanosić na pokrzywkę wywołaną ekspozycją na słońce czy po ukąszeniu owadów;
• kąpiel w naparze z płatków owsianych – dodatek płatków owsianych łagodzi stany zapalne skóry, podrażnienia wywołane różnymi czynnikami; kąpiele będą pomocne także przy pokrzywce; pamiętaj, aby woda używana do kąpieli nie była zbyt ciepła.

Jeśli stosowanie leków przeciwhistaminowych i domowych sposobów nie złagodzi pokrzywki, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Lekarz rodzinny lub pediatra może zdecydować o wprowadzeniu silniejszych leków.