Skóra o specjalnych potrzebach. Jak o nią dbać?

Skóra o specjalnych potrzebach, czyli jaka? 

Obecnie niemal każdy z nas ma skórę o specjalnych potrzebach.  

Twoja skóra może wymagać specjalnej pielęgnacji, jeśli obserwujesz u siebie: 

• nawracającą silną suchość skóry i atopowe zapalenie skóry (AZS), 
• nadwrażliwość skóry na bodźce zewnętrzne i alergię kontaktową (alergia na skutek bezpośredniego kontaktu skóry z substancją uczulającą), 
• przetłuszczającą się skórę, skłonną do trądziku i niedoskonałości, 
• skórę naczynkową i z trądzikiem różowatym, 
• przebarwienia (melasma, ostuda), utratę jędrności i pojawienie się zmarszczek, 
• nadmierne rogowacenie naskórka. 

Możesz zmagać się z kilkoma objawami skórnymi równocześnie, np. Twoja skóra może mieć skłonność do trądziku i jednocześnie być reaktywna lub możesz zmagać się z AZS i mieć skórę naczynkową itd.  

Co istotne, wielu problemom skórnym możesz zapobiec lub nie dopuścić do ich nawrotów.  

Możesz to zrobić, dbając o zachowanie prawidłowej bariery hydrolipidowej skóry (naturalnej warstwy ochronnej). Czy wiesz, że na Twojej skórze zamieszkują dobroczynne bakterie, które odpowiadają m.in. za ochronę przed patogenami? Nazywamy je mikrobiomem. Zadbaj o jego równowagę! 

Dlaczego skóra o specjalnych potrzebach wymaga odpowiedniej pielęgnacji? 

Jeśli masz skórę o specjalnych potrzebach, skorzystaj z konsultacji u specjalisty (dermatologa).  

Dobierze on odpowiednie leczenie (farmakoterapię) i wdroży rutynę pielęgnacyjną, która będzie zapobiegać nawrotom problemów skórnych.  

W codziennej pielęgnacji skóry o specjalnych potrzebach stosuj: 

• preparaty skutecznie oczyszczające skórę – pomogą one pozbyć się zanieczyszczeń i alergenów dodatkowo uwrażliwiających skórę; jednocześnie produkty powinny być łagodne, aby nie naruszać warstwy hydrolipidowej skóry; 
• produkty nawilżające – brak prawidłowego nawilżenia skóry prowadzi do zaburzenia jej bariery ochronnej i równowagi mikrobiomu; stwarza to warunki do rozmnażania się chorobotwórczych mikroorganizmów (bakterii, wirusów i grzybów); 
• produkty chroniące skórę przed szkodliwym promieniowaniem UV – skóra o szczególnych potrzebach jest wrażliwa na promieniowanie słoneczne. 

Jak pielęgnować skórę alergiczną? 

Skóra alergiczna, w przeciwieństwie do skóry wrażliwej lub reaktywnej, nie jest stałym stanem skóry, a tymczasową reakcją skóry na czynnik drażniący (zewnętrzny lub wewnętrzny), tzw. alergen. Alergia skórna może dotyczyć każdego z nas i pojawić się w każdym wieku.  

Większość alergii, których doświadczamy, objawia się właśnie na skórze. Jeśli masz alergie skórne, możesz zmagać się z różnymi objawami. 

Należą do nich: 

• swędzenie, 
• ból i podrażnienie, 
• pieczenie, zaczerwienienie (rumień),  
• łuszczenie się skóry lub pęcherze,  
• opuchlizna,  
• wysypka. 

Czynnikami wywołującymi alergię skórną może być niemal wszystko:  

• składniki produktów używanych w domu do czyszczenia,  
• detergenty,  
• zanieczyszczenie powietrza lub wody,  
• konserwanty,  
• zapachy (składniki perfum),  
• wyciągi roślinne,  
• niektóre metale.  

W pielęgnacji skóry skłonnej do alergii zwróć szczególną uwagę na składniki kosmetyków. Staraj się wybierać formuły o krótkim składzie i obserwuj reakcję skóry na nowe składniki. Szukaj kosmetyków zawierających neurosensynę. Zmniejsza ona objawy nadwrażliwości skóry i wzmacnia jej tolerancję na alergeny. 

Wybieraj kosmetyki: 

• testowane na skórze wrażliwej pod kontrolą dermatologiczną,  
• bez alkoholu etylowego i drażniących konserwantów, 
• pakowane hermetycznie, by zapobiec zanieczyszczeniu formuły. 

Skóra alergiczna potrzebuje wzmacniania bariery hydrolipidowej, by zachować maksymalną barierę ochronną i wspierania równowagi mikrobiomu skóry, co jest kluczowe dla odporności skóry. 

Jak pielęgnować skórę trądzikową? 

Trądzik jest jednym z najczęściej pojawiających się problemów skórnych na całym świecie. Zmiany trądzikowe najczęściej pojawiają się w wieku dojrzewania, ale jeśli masz 20 czy 25 lat, to również możesz się z nim zmagać. 

Przyczynami trądziku mogą być: 

• zaburzenia hormonalne,  
• nadprodukcja łoju, stany zapalne,  
• kolonizacja gruczołów łojowych przez bakterie Propionibacterium acnes, 
• czynniki genetyczne,  
• stres,  
• działania niepożądane leków,  
• nieodpowiednio dobrane produkty do pielęgnacji skóry.  

Jeśli zmagasz się z trądzikiem, skonsultuj się z dermatologiem, który wdroży skuteczne leczenie, np. przy pomocy farmakoterapii (antybiotyków czy retinoidów).  

W pielęgnacji skóry skłonnej do trądziku szczególną uwagę zwróć na prawidłowe, codzienne oczyszczanie skóry przy pomocy skutecznych i łagodnych dla skóry produktów.  

Pomogą one w kontrolowaniu wydzielania sebum. Nie zapominaj o delikatnym złuszczaniu skóry, np. przy pomocy kwasów, które odblokują pory, zapobiegając rozwojowi zaskórników.  

Najpopularniejsze kwasy przeznaczone dla skóry skłonnej do trądziku to: 

• kwas salicylowy, 
• kwas glikolowy, 
• kwas migdałowy,  
• kwas lipohydroksylowy LHA, będący pochodną kwasu salicylowego. 

Inne składniki, po które możesz sięgnąć w pielęgnacji skóry trądzikowej, to: 

• niacynamid (witamina B3) – wykazuje działanie przeciwtrądzikowe i przeciwzapalne, zmniejszając produkcję łoju i hamując namnażanie bakterii Propionibacterium acnes. Niacynamid zwęża również pory, ma działanie kojące i wzmacnia barierę hydrolipidową skóry; 
• mannoza – przyspiesza regenerację naskórka; 
• Aqua Posae Filiformis – lizat bakteryjny wspomagający utrzymanie równowagi mikrobiomu skóry;  
• ceramidy – np. procerad zwalczający czerwone i brązowe przebarwienia potrądzikowe;  
• piroktan olaminy – o właściwościach antybakteryjnych; 
• cynk – wspiera regulację wydzielania sebum; 
• retinol (pochodna witaminy A) i palmitynian retinylu (retinol o stopniowym uwalnianiu) – wspiera regulację pracy gruczołów łojowych, dzięki czemu zapobiega powstawaniu zaskórników, stymuluje także syntezę kolagenu i elastyny, ujednolicając strukturę skóry; 
• witamina C – reguluje wydzielanie sebum i powstawanie zaskórników. 

W pielęgnacji skóry trądzikowej pamiętaj o nawilżaniu skóry. Dzięki temu zapobiegniesz zaburzeniu równowagi mikrobiomu skóry, co może skutkować nadmiernym namnażaniem się bakterii typu acnes.  

Nie wyciskaj i nie rozdrapuj zmian zapalnych. Może to prowadzić do trwałych zmian i blizn na skórze.  

Zwróć też uwagę na właściwą higienę: regularnie wymieniaj poszewkę i ręcznik. 

Jak pielęgnować skórę naczynkową? 

Skóra naczynkowa, w przeciwieństwie do trądziku różowatego, to określenie opisujące kondycję skóry, a nie chorobę.  

Jeśli zmagasz się ze skórą naczynkową, możesz zauważyć u siebie:  

• przemijający, pojawiający się okresowo rumień (zaczerwienienie skóry),  
• widoczne na skórze naczynia krwionośne (teleangiektazje, potocznie zwane pajączkami lub pękającymi naczynkami).  

Przyczyną występowania naczynek na skórze są zaburzenia w regulacji napięcia (skurczu) mięśniówki naczyń krwionośnych. Gdy mięśniówka naczyń krwionośnych nie jest wystarczająco elastyczna, naczynia nie obkurczają się prawidłowo i zalega w nich krew. Wskutek tego do tkanek nie są dostarczane substancje odżywcze, co dalej upośledza funkcje mięśniówki. 

Inne objawy towarzyszące skórze naczynkowej to: 

• krostki, 
• grudki,  
• przebarwienia i niedoskonałości.  

Możesz je zauważyć na policzkach i nosie, czasami także na czole. 

Dla porównania w przypadku trądziku różowatego rumień jest długotrwały, a zmiany nawracające.  

Pamiętaj o tym, że cera naczynkowa może przekształcić się w skórę z trądzikiem różowatym. 

Jeśli obserwujesz u siebie objawy typowe dla cery naczynkowej, skonsultuj się z dermatologiem.  

Najczęściej wymienione objawy są skutkiem zaburzenia bariery ochronnej skóry, przez co substancje drażniące, alergeny i promienie UV wnikają w głąb Twojej skóry i uszkadzają jej komórki.  

W pielęgnacji skóry naczynkowej połóż szczególny nacisk na przywrócenie skórze prawidłowej bariery hydrolipidowej i zachowanie równowagi mikrobiomu skóry.  

Stosuj także kremy z filtrem.  

Unikaj: 

• alkoholu,  
• nikotyny, 
• ostrych przypraw,  
• drażniących kosmetyków zawierających alkohol etylowy, kwasy (np. AHA) czy mentol.  

W składzie kosmetyków do pielęgnacji cery naczynkowej szukaj:  

• witaminy B5 (pantenolu) – o działaniu wspierającym barierę ochronną skóry i łagodzącym podrażnienia; 
• niacynamidu – wspiera barierę hydrolipidową skóry (m.in. poprzez rolę, którą odgrywa w tworzeniu ceramidów i lipidów), wzmacnia odporność skóry na działanie szkodliwych czynników zewnętrznych i odporność na stres oksydacyjny; 
• madekasozyd (wyciąg z wąkroty azjatyckiej) – wspiera regenerację skóry, ma właściwości łagodzące i przeciwzapalne; 
• neurosensyna – zmniejsza odpowiedź neuoreceptorów skórnych, 
• witamina C – wzmacnia ściany naczyń krwionośnych, zapobiegając ich kruchości, niweluje rumień i zmniejsza widoczność naczynek. 

Jak pielęgnować skórę ze zmarszczkami? 

Zmarszczki to najczęstszy objaw starzenia się skóry (obok przebarwień).  

Z upływem czasu możesz obserwować:   

• utratę jędrności i gęstości skóry,  
• zmianę owalu twarzy,  
• pojawienie się zmarszczek.  

Są to początkowo drobne linie, a z czasem przekształcają się w gęste bruzdy i sieć zmarszczek. 

Zmiany te zachodzą pod wpływem czynników: 

• genetycznych – skłonność do przedwczesnego starzenia się może nam zostać przekazana w genach, 
• zewnętrznych – np. promieniowanie UV, zanieczyszczenie środowiska. 

Za jędrność i gęstość skóry oraz jej wygładzenie odpowiadają substancje występujące w skórze: kolagen, elastyna i kwas hialuronowy.  

By wspierać produkcję tych substancji, w składzie kosmetyków szukaj: 

• retinolu – koryguje głębokie zmarszczki i bruzdy, ponieważ stymuluje syntezę kolagenu i elastyny, ma działanie antyoksydacyjne, a jednocześnie wzmacnia barierę ochronną skóry; 
• witaminy C – ma silne działanie antyoksydacyjne (chroniące przed wolnymi rodnikami i uszkodzeniem komórek) i poprawia elastyczność skóry poprzez pobudzanie do produkcji nowych włókien kolagenowych (naturalnych białek o dużej elastyczności). Regularne i długotrwałe stosowanie witaminy C może zwiększyć produkcję kolagenu. Witamina C redukuje także przebarwienia i plamy pigmentacyjne pojawiające się wraz z wiekiem, m.in. pod wpływem ekspozycji na promieniowanie UV;  
• niacynamid – ma działanie antyoksydacyjne, czyli ogranicza powstawanie wolnych rodników, dzięki czemu spowalnia procesy starzenia się skóry. Stymuluje powstawanie kolagenu i elastyny, a zatem zagęszcza i ujędrnia skórę; 
• kwas hialuronowy (HA) – jest odpowiedzialny za prawidłowe nawilżenie tkanek. Ilość kwasu hialuronowego zmniejsza się z wiekiem. Proces ten rozpoczyna się już po 25. roku życia. Od 25. do 50. roku życia ilość kwasu hialuronowego w skórze spada o 50%, by po ukończeniu 80 lat zaniknąć zupełnie. Dlatego też kwas hialuronowy jest jedną z najważniejszych substancji stosowanych w kosmetykach do pielęgnacji przeciwzmarszczkowej. 

W pielęgnacji skóry o specjalnych potrzebach zadbaj o to, by stosowane kosmetyki były dobrze przebadane i przeznaczone do pielęgnacji skóry wrażliwej. W codziennej pielęgnacji, oprócz oczyszczania i nawilżania, pamiętaj o stosowaniu produktów z wysokim filtrem UV.

Przeczytaj również:
Skóra – jak jest zbudowana i jakie pełni funkcje?