Kategorie
Gemini.pl

Artykuły

X - Nutricia Bebilon
X - Światowy Dzień Uśmiechu
X - Baby Week 7
X - Inhalatory
87

Mózgowe porażenie dziecięce. Jakie są przyczyny?

Słuchaj artykułu

Mózgowe porażenie dziecięce (potocznie nazywane MPD) nie jest jednostką chorobową i nie można na nie zachorować. Jest to zespół wielu zaburzeń, powstałych w wynik uszkodzenia mózgu, które u każdej osoby przejawiają się na różne sposoby. Więcej informacji na temat mózgowego porażenia dziecięcego znajdziecie w poniższym artykule.

Mózgowe porażenie dziecięce. Jakie są przyczyny?

Mózgowe porażenie dziecięce – przyczyny

Uszkodzenia mózgu niosą ze sobą wiele przykrych skutków, które są zależne od miejsca i rozległości uszkodzenia. Nie ma dwóch takich samych przypadków MPD.

Główne przyczyny mózgowego porażenia dziecięcego to:

  • niedotlenienie dziecka podczas porodu,
  • uszkodzenia neuronu ruchowego,
  • procesy zapalne,
  • wylewy śródczaszkowe,
  • hiperbilirubinemia (byt duże stężenie bilirubiny we krwi),
  • wcześniactwo,
  • czynniki wpływające na dziecko w życiu płodowym, np. choroby matki, urazy brzucha, wypadki, leki i substancje toksyczne, używki, zaburzenia metaboliczne,
  • czynniki oddziałujące po urodzeniu dziecka, np. zapalenie opon mózgowych, urazy mózgu, silna żółtaczka noworodkowa.

Spośród wyżej wymienionych najczęstszą przyczyną mózgowego porażenia dziecięcego są krwawienia śródczaszkowe, niedokrwienie i niedotlenienie mózgu.

Na przestrzeni lat i dokładnych obserwacji stworzono klasyfikację mózgowego porażenia dziecięcego, w których uwzględniono m.in. miejsce występujących niedowładów i rodzaj napięcia mięśniowego.

Mózgowe porażenie dziecięce – klasyfikacja według Ingrama

Postacie mózgowego porażenia dziecięcego

Charakterystyka

Porażenie kurczowe połowicze

  • Najczęstszą przyczyną są czynniki działające po urodzeniu, a także niekorzystne czynniki okołoporodowe (niedotlenienie lub nieprawidłowy przebieg porodu),
  • bardzo rzadko występuje u wcześniaków,
  • pierwsze objawy można zauważyć między 3. a 5. miesiącem życia, pod postacią ograniczonych ruchów dziecka,
  • niedowładom towarzyszy atetoza (nieregularne zmiany napięcia mięśniowego, które przejawiają się powolnymi ruchami kończyn, tułowia, palców czy szyi),
  • zaburzenia czucia w porażonych kończynach,
  • zaburzony wzrost kończyn dotkniętych porażeniem,
  • zaburzenia pola widzenia, zaburzenia wegetatywne (np. pobudliwość nerwowa),
  • rozwój intelektualny w większości przypadków jest prawidłowy lub nieznacznie obniżony,
  • zaburzenia mowy,
  • zaburzenia emocjonalne,
  • padaczka.

Obustronne porażenie kurczowe

  • Zazwyczaj dotyczy nóg,
  • występuje u wcześniaków i może mieć charakter wrodzony,
  • rozwój intelektualny w granicach normy,
  • zaburzenia mowy,
  • zaburzenia emocjonalne,
  • padaczka.

Obustronne porażenie połowicze

  • Najczęściej występująca postać mózgowego porażenia dziecięcego,
  • często towarzyszy mu padaczka,
  • rozwój intelektualny poniżej normy – znaczny stopień niepełnosprawności umysłowej.

Postać móżdżkowa (ataktyczna)

  • Wzmożone napięcie mięśniowe,
  • zaburzona koordynacja wzrokowo-ruchowa,
  • zaburzenia mowy, 
  • rozwój intelektualny zazwyczaj prawidłowy.

Postać pozapiramidowa

  • Wady wzroku (np. zez),
  • zaburzenia mowy,
  • rozwój intelektualny w granicach normy,
  • ruchy mimowolne,
  • zmienne napięcie mięśniowe,
  • wady słuchu.

Jakie są pierwsze objawy mózgowego porażenia dziecięcego?

Noworodki narażone na ryzyko ciążowo-porodowe są ściśle obserwowane przez lekarzy, ponieważ już w pierwszych dniach życia mogą ujawnić się nieprawidłowości rozwojowe.

Należą do nich:

  • reakcje kurczowe grup mięśniowych,
  • drżenie kończyn,
  • asymetria ciała i ułożenia kończyn,
  • kręcz szyi – przymusowe ustawianie głowy w przechyleniu do boku, z jednoczesnym skrętem jej w przeciwnym kierunku,
  • krzyżowanie nóg, przywiedzeniowe ustawienie bioder i zgięciowe kolan,
  • przetrwałe odruchy fizjologiczne,
  • przykurcze.

Inne objawy, jakie lekarz może zaobserwować przy stawianiu diagnozy MPD, to:

  • brak reakcji lub nadmierna reakcja na bodźce,
  • zaburzenia czucia,
  • nieskoordynowane ruchy gałek ocznych,
  • trudności w połykaniu,
  • odgięciowe ułożenie noworodka.

Nie sposób opisać jednoznacznie, jak funkcjonują dzieci i dorosłe osoby z MPD. Dzieje się tak, ponieważ każdy przypadek jest inny i przedstawia charakterystyczne dla siebie cechy, w zależności od uszkodzeń.

Osoby dotknięte mózgowym porażeniem przejawiają zaburzenia ruchowe w różnym stopniu, którym towarzyszą dodatkowe dysfunkcje. To od stopnia uszkodzenia centralnego układu nerwowego zależy zakres ruchomości pacjenta.

Zaburzenia mowy u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym

Według badań 50% przypadków pacjentów z mózgowym porażeniem dziecięcym towarzyszą zaburzenia mowy. Ma to ścisły związek z uszkodzonymi strukturami mózgowymi, odpowiadającymi za ruchomość narządów artykulacyjnych. Zaburzenia te dotyczą zarówno napięcia mięśni twarzy, jak i nieprawidłowej pracy podniebienia miękkiego, krtani, języka czy gardła. W zależności od rodzaju nieprawidłowości są one mniej lub bardziej widoczne i przyczyniają się do powstania problemów, które następują wraz z rozwojem dziecka. Mogą ujawnić się pod postacią zaburzeń połykania, żucia, ssania czy gryzienia.

Mowa dziecka z mózgowym porażeniem dziecięcym w dużej mierze zależy także od stopnia niepełnosprawności umysłowej. Nawet jeśli narządy mowne nie uległy uszkodzeniom (np. w postaci paraliżu języka lub warg), to na rozwój mowy będzie miał ogromny wpływ uszkodzony np. narząd słuchu.

U mówiących dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym zauważa się:

  • mały zasób słownictwa,
  • zaburzenia rozumienia,
  • nieprawidłową motorykę narządów artykulacyjnych,
  • zaburzenia ekspresji słownej,
  • zaburzony sens wypowiedzi.

Co uwzględnia terapia logopedyczna dziecka z mózgowym porażeniem dziecięcym?

U dzieci z MPD, posługujących się mową, przede wszystkim usprawnia się:

  • oddech,
  • pracę narządów artykulacyjnych,
  • fonację,
  • połykanie, ssanie, żucie,
  • synchronizację oddechowo-fonacyjno-artykulacyjną,
  • obniżenie napięcia mięśniowego.

Zaś u dzieci, u których mowa się nie wykształciła, zadaniem logopedy jest między innymi wprowadzenie komunikacji zastępczej (alternatywnej), opartej np. na symbolach PCS (Picture Communication Symbols) czy symbolach trójwymiarowych (w przypadku dzieci z głęboką niepełnosprawnością intelektualną).

Mózgowe porażenie dziecięce jest ogromnym wyzwaniem zarówno dla rodziców, jak i całego zespołu terapeutycznego. Warto jednak pamiętać, że wspólnymi siłami i wysiłkiem można wiele zdziałać.


Ciesz się darmową dostawą przy zakupie wybranych produktów!

 

 


Źródła
Zwiń
Rozwiń
  • Kubanek K., Mózgowe porażenie dziecięce w teorii i praktyce logopedycznej, Neurologopedia w teorii i praktyce, Wybrane zagadnienia diagnozy i terapii dziecka.
  • Z logopedią na ty. Podręczny słownik logopedyczny, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2005.
  • Podstawy neurologopedii, pod red. T. Gałkowskiego, E. Szeląg i G. Jastrzębowskiej, Opole 2005.
  • Styczek I., Logopedia, PWN, 1983.
  • Michałowicz M., Mózgowe porażenie dziecięce, Problemy mowy, Warszawa 1997.
  1. 5 października 2020, 04:03
    Patrycja

    Witam czy jest tu jakąś mama która ma taki sam problem z chodzeniem dziecka na palchac. Syn obecnie ma rok i 7 miesięcy i cały czas od kad zaczol chodzić chodzi na palcach

    1. 13 czerwca 2021, 21:57
      Ja

      Tak, poradnia psychologiczno pedagogiczna

  2. 20 lutego 2024, 21:04
    Wyrozumiała

    Pani Patrycjo, moja córka przy dzieciecym porażeniu mózgowym, również gdy miała blisko 2 latka zaczęła chodzić tylko na palcach. U nas rehabilitacja trwała 13lat, aby córka stawiała pełne stopy. Dużo cierpliwości życzę

Masz pytanie, szukasz porady?
Jeśli szukasz darmowej porady w zakresie zdrowia oraz przyjmowania leków lub suplementów diety, chętnie odpowiemy na Twoje pytanie.
Zapytaj farmaceutę