Badanie EKG – jak się przygotować?

Na czym polega EKG?

Elektrokardiografia polega na bezbolesnym pomiarze elektrycznej aktywności serca za pomocą zestawu elektrod umieszczonych na powierzchni ciała pacjenta i połączonych kablami z rejestratorem. Zapis standardowego EKG, stanowiący graficzne przedstawienie aktywności elektrycznej serca składa się z dwunastu krzywych odpowiadających dwunastu odprowadzeniom – układom rejestrującym.

Elektrody rejestrujące umieszcza się w następujących miejscach:

• dwie tuż powyżej nadgarstków, na zewnętrznej powierzchni kończyn – mają one formę klamerek z „blaszką” po wewnętrznej stronie jednego z ramion,
• jedną tuż powyżej lewej kostki na jej bocznej powierzchni – również o budowie klamerki z „blaszką”,
• sześć na przedniej części klatki piersiowej i jej lewym boku – mają formę małych przyssawek, przytwierdzanych próżniowo do ciała.

Aby poprawić przewodnictwo elektryczne przed przymocowaniem elektrod, osoba wykonująca badanie może zwilżyć powierzchnię skóry za pomocą niewielkiej ilości wody lub żelu. Zapis uzyskany z każdego z odprowadzeń odpowiada innemu obszarowi, ma swój charakterystyczny kształt i wysokość załamków. Pomaga to w umiejscowieniu i identyfikacji uwidocznionych w EKG patologii.

Czego można dowiedzieć się z EKG?

Zapis pomiarów dokonywanych przez elektrody umieszczone na ciele, czyli krzywa EKG lub elektrokardiogram to bogate źródło informacji o sercu i jego aktywności. Oto czego można się z niego dowiedzieć.

1. Częstość akcji serca – znając szybkość zapisu, z jaką wykonano dane EKG, można bez trudu obliczyć częstość akcji serca i ocenić, czy jest ona prawidłowa, czy mamy do czynienia z tachykardią, czyli jej przyspieszeniem czy bradykardią, czyli zwolnieniem.
2. Miarowość akcji serca – w warunkach prawidłowych rytm serca jest miarowy, czyli pomiędzy poszczególnymi pobudzeniami występują równe odstępy. Brak miarowości może świadczyć o patologii, takiej jak na przykład migotanie przedsionków.
3. Źródło impulsów – w sytuacji prawidłowej impulsy powstają w sercu w obszarze zwanym węzłem zatokowym, co daje charakterystyczny obraz w EKG.
4. Oś elektryczna serca – przy pomocy wysokości poszczególnych załamków można ocenić oś elektryczną serca, której nadmierne odchylenie w lewo lub prawo wskazuje na możliwość istnienia patologii narządu.
5. Zaburzenia rytmu serca – w EKG można uwidocznić zaburzenia rytmu, takie jak migotanie lub trzepotanie przedsionków, stanowiące źródło dokuczliwych objawów:

• kołatania serca,
• zawrotów głowy
• omdleń.

Szybka ocena rytmu serca za pomocą dwóch elektrod, jakie stanową łyżki defibrylatora, służy do oceny możliwości defibrylacji w sytuacji nagłego zatrzymania krążenia.

1. Zaburzenia przewodzenia – również zaburzenia przewodzenia impulsów elektrycznych w sercu są widoczne w elektrokardiogramie. Zależnie od miejsca dają inny obraz zaburzenia krzywej w różnych odprowadzeniach, co pozwala na ich identyfikację.
2. Niedokrwienie – niedokrwienie mięśnia serca skutkuje powstaniem szeregu patologii w EKG. Ich obraz i konstelacja współwystępujących ze sobą zmian jest zależna od miejsca zaistnienia zawału mięśnia sercowego i czasu, jaki od niego upłynął. EKG jest nieodzowne w diagnostyce tego stanu!
3. Przerost mięśnia sercowego – EKG uwidacznia cechy przerostu zarówno przedsionków, jak i komór serca.

Zmiany w EKG towarzyszą również innym stanom, takim jak choćby zaburzenia elektrolitowe, zapalenie osierdzia czy rozedma płuc. Każdemu z nich towarzyszą konstelacje zmian w zapisie krzywej, a sprawny specjalista interpretuje je wspólnie z obserwowanymi u pacjenta objawami i wynikami innych badań.

Jak przygotować się do EKG?

Badanie EKG nie wymaga szczególnego przygotowania ze strony pacjenta. Przeprowadza się je w pozycji leżącej. Przygotowując się do jego planowego wykonania, można mieć na uwadze konieczność odsłonięcia klatki piersiowej i kostki, zatem warto wybrać rozpinaną koszulę oraz spodnie o łatwych do podwinięcia nogawkach. Przed samym badaniem, jeśli ma ono miejsce po intensywnym marszu lub wchodzeniu po schodach, należy chwilę odpocząć i uregulować oddech.

Uwaga! W sytuacjach nagłych, na przykład diagnostyki zawału mięśnia sercowego, badanie wykonuje się natychmiast.

EKG to cenne badanie, pozwalające bezboleśnie ocenić liczne aspekty pracy serca. Zawsze jednak podlega ono ocenie przez profesjonalnie do tego przygotowany personel, biorący pod uwagę również całokształt objawów występujących u pacjenta, jego obciążenia, historię medyczną oraz wyniki innych procedur diagnostycznych i testów laboratoryjnych.