Colostrum (siara) – co to jest?

Colostrum jest naturalnym produktem stosowanym dla wspomagania i regulacji odporności od niepamiętnych czasów. Colostrum, jako pierwszy pokarm pełni rolę nie tyle energetyzującego posiłku, bo składniki w nim zawarte nie mają aż tak dużych wartości odżywczych jak mleko, ale właśnie aktywnego biologicznie suplementu diety regulującego między innymi jeden z najważniejszych z układów człowieka – system odpornościowy. Niedomagania odporności nie są wyjątkową cechą noworodków. Również dzieci starsze, a także dorośli mogą z bardzo wielu powodów mieć trudności z odpowiednim reagowaniem na płynące z zewnątrz i wewnątrz organizmu zagrożenia. Colostrum wydaje się być idealnym kandydatem, by zyskać powszechne uznanie, jako środek wszechstronnie wspierający osłabioną odporność.

Skład colostrum

Białka i peptydy stanowią aż 60% suchej masy siary z pierwszych godzin po porodzie. Wraz z upływem czasu, ta proporcja spada na rzecz lipidów i cukrów stanowiących istotne składniki mleka. Stąd tak ważne z punktu widzenia aktywności biologicznej colostrum, używanego w suplementacji diety i kosmetologii, jest zbieranie go odpowiednio wcześnie po porodzie.

Bezpieczeństwo i skuteczność colostrum

Jego bezpieczeństwo przypieczętowuje w zasadzie jedno stwierdzenie: żadna matka nie podałaby swemu nowonarodzonemu potomstwu czegokolwiek szkodliwego. A skuteczność, oprócz tego, że potwierdzana wielokrotnie metodami medycyny akademickiej, jest również pochodną obserwacji natury: nowonarodzone ssaki (poza człowiekiem) nie są w stanie przeżyć, jeśli nie otrzymają siary.

Jak działa colostrum?

Colostrum działa głównie na układ immunologiczny, który jest najbardziej złożonym systemem człowieka. Naturalne, niemodyfikowane colostrum zawiera właściwe czynniki w odpowiednich proporcjach, aby usprawnić działanie rozregulowanego układu immunologicznego w jego wielu aspektach. Colostrum ma udowodniony i niezwykle efektywny wpływ na przywracanie szczelności bariery jelitowej. Osiąga to poprzez mechanizmy związane z redukcją zapalenia oraz przywracanie właściwej mikrobioty. Ponadto, istotną rolę w uszczelniającym barierę jelitową działaniu siary odgrywa jej ogromny potencjał wspierający regenerację tkanek i gojenie. W końcu, istotnym mechanizmem wpływającym na uszczelnienie nabłonka jelitowego jest redukcja uwalniania zonuliny (białka regulacyjnego fizjologicznie rozszczelniającego nabłonki) przez colostrum.

Suszenie colostrum

Dehydratacja colostrum to najdelikatniejszy element procesu technologicznego, prowadzącego do powstania produktu rynkowego. Co prawda, colostrum po wysuszeniu jest stabilne i trwałe, jednak większość producentów osiąga ten stan na drodze suszenia w wysokiej temperaturze. A zatem białka siary suszonej rozpyłowo przestają pełnić funkcję bioaktywną, co praktycznie eliminuje jej wartość regulacyjną dla organizmu. Jedyną alternatywą w celu zachowania pełnej aktywności biologicznej produktu, trudną technologicznie i stosunkowo drogą metodą, jest suszenie colostrum za pomocą liofilizacji, czyli na drodze sublimacji, a następnie dosuszania w temperaturze do 40°C, która nie denaturuje białek. Niestety, bardzo niewielu producentów decyduje się na podjęcie trudu wdrożenia tej technologii do produkcji suplementów zawierających colostrum.

Colostrum jako suplement diety

Najczęstszym sposobem podawania colostrum jest droga doustna, będąca odwzorowaniem jego naturalnego sposobu przyjmowania przez noworodki. Takie stosowanie pobudza wiele mechanizmów prowadzących do uruchomienia lub wzmocnienia reakcji odpornościowych oraz regulacji nieprawidłowości w zakresie funkcjonowania układu immunologicznego. Sprawne jelito jest podstawowym gwarantem prawidłowego rozwoju odporności. Przede wszystkim, regulacji ulega środowisko jelita, gdzie colostrum ma bezpośredni wpływ na odpowiedni skład flory jelitowej i stan równowagi kwasowo zasadowej. Ponadto, cała gama bioaktywnych substancji w colostrum wpływa na poprawę stanu błony śluzowej jelita, co ma istotne znaczenie dla wchłaniania w jelitach, włączając w to wchłanianie aktywnych składników colostrum. Przeciwinfekcyjny wpływ wspierający colostrum można podzielić na profilaktyczny oraz wspierający leczenie. Profilaktyka za pomocą colostrum polega na takim wzmocnieniu odporności odpowiednio wcześnie przed sezonem infekcyjnym, by infekcje mogły być przezwyciężane szybko bez indukcji zapalenia. Jeśli jednak dojdzie do rozwoju infekcji, wtedy poprzez wsparcie odporności naturalnej, colostrum pomaga skrócić czas zapalenia i zmaksymalizować jego efektywność. Takie wsparcie najlepiej uzyskać poprzez podanie colostrum w pierwszych 24-48 godzinach infekcji. Przy takiej dodatkowej suplementacji jej przebieg jest zazwyczaj bardzo krótkotrwały i mało dotkliwy.

Efekty stosowania colostrum

Stosowanie colostrum:

• wzmacnia odporność u osób cierpiących na częste i przewlekłe infekcje,
• wspomaga normalizację zaburzeń związanych z układem immunologicznym,
• normalizuje środowisko jelitowe po intensywnej i przewlekłej antybiotykoterapii,
• wzmacnia siły witalne – rekonwalescencja, zespoły chronicznego zmęczenia, podeszły wiek, diety odchudzające,
• sprawdza się w przygotowaniu do zwiększonego wysiłku – np. trening sportowy.

Przeciwwskazania, dawkowanie i sposób stosowania

Poza nadwrażliwością na białka mleka, nie ma praktycznie innych przeciwwskazań do stosowania colostrum. Nie jest nim również nietolerancja laktozy, pod warunkiem przyjmowania małych do umiarkowanych dawek suplementu. Zawartość laktozy w colostrum jest tak niewielka, że małe dawki zazwyczaj stosowane w suplementacji doustnej (500-1500 mg jednorazowo) nie powinny wywoływać żadnych dolegliwości u pacjentów z jej nietolerancją. Dorośli dobrze tolerujący produkty mleczne nie mają w zasadzie ograniczeń co do wysokości stosowanej dawki. U dzieci powyżej 2 roku aż do 5 roku życia colostrum powinno się stosować w dawce zredukowanej do połowy dawki dla dorosłych, choć w przypadku dobrej tolerancji produktów z mleka krowiego ten warunek nie jest konieczny. Colostrum doustnie należy przyjmować 20-30 minut przed posiłkiem i popijać letnią wodą lub mieszać z niewielką ilością (1-2 łyżeczki) jogurtu naturalnego. Colostrum jest czymś zupełnie wyjątkowym wśród naturalnych produktów leczniczych. Składniki czynne colostrum regulują działanie organizmu poprzez mechanizmy funkcjonujące w naturze. Skuteczność działania colostrum została udowodniona w badaniach naukowych. Pod jednym wszakże warunkiem, że jest to colostrum, którego najwyższa jakość zapewnia skuteczność działania, czyli pobrane w ciągu pierwszych kilku godzin i przetwarzane w procesie liofilizacji.