Pseudoefedryna – działanie, skutki uboczne

Jak działa pseudoefedryna?

Pseudoefedryna to pochodna fenyloetyloaminy, syntetyczny analog efedryny, która występuje naturalnie w roślinach. To lek sympatykomimetyczny, zaliczany do grupy o działaniu zmniejszającym przekrwienie błony śluzowej nosa, przy stosowaniu ogólnym. Mechanizm jej działania w dużym skrócie polega na wypieraniu noradrenaliny, przez co ta pobudza receptory α-adrenergiczne. Pobudzenie tychże receptorów w błonie śluzowej nosa (konkretnie α1) skutkuje skurczem naczyń krwionośnych, zmniejszeniem objętości krwi i błony śluzowej nosa, dzięki czemu zmniejsza się występujące tam przekrwienie. Wynikiem tego mechanizmu jest zmniejszenie stanu zapalnego oraz mniejsza ilość produkowanej wydzieliny z nosa.

Wskazaniami do stosowania preparatów z pseudoefedryną są:

• zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych (poczucie zatkanego nosa, cieknący katar) jako objaw przeziębienia, grypy,
• alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa.

Preparaty z pseudoefedryną są wskazane u osób powyżej 12 roku życia. Maksymalnie w ciągu doby można przyjąć 3-4 tabletki, a u dzieci kuracja powinna trwać do 4 dni.

Pseudoefedryna – przeciwwskazania

Przeciwwskazaniami do stosowania preparatów z pseudoefedryną są:

• uczulenie na samą substancję lub substancje dodatkowe zawarte w preparatach,
• ciężkie nadciśnienie tętnicze lub ciężka choroba wieńcowa,
• stosowanie w ciągu ostatnich 2 tygodni inhibitorów MAO (głównie stosowane jako preparaty przeciwdepresyjne). Połączenie tychże preparatów z pseudoefedryną może grozić niebezpiecznym wzrostem ciśnienia tętniczego krwi lub przełomem nadciśnieniowym (zagrażający życiu, nagły wzrost ciśnienia krwi prowadzący do niewydolności wielonarządowej). Wynika to z faktu nasilania przez inhibitory MAO działania pseudoefedryny, co prowadzi do zwiększenia ciśnienia krwi,
• stosowanie przeciwbakteryjnego furazolidonu (który może hamować MAO i ewentualnie prowadzić do przełomu nadciśnieniowego).

Szczególną ostrożność przy stosowaniu preparatów z pseudoefedryną należy zachować u osób:

• z chorobami układu sercowo-naczyniowego,
• chorobą wieńcową,
• nadciśnieniem tętniczym,
• niewydolnością nerek,
• niewydolnością wątroby.
• przerostem gruczołu krokowego,
• jaskrą,
• cukrzycą,
• chorobami tarczycy.

Pseudoefedryna a alkohol

Należy unikać łączenia alkoholu oraz preparatów z pseudoefedryną. Stosowanie trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych i pseudoefedryny może prowadzić do wzrostu ciśnienia krwi, zatem należy zachować ostrożność przy łącznym stosowaniu tych preparatów.

Pseudoefedryna można być stosowana w ciąży i podczas karmienia piersią, tylko gdy korzyści dla matki przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu. Stosowanie takich preparatów należy bezwzględnie skonsultować z lekarzem. Pamiętajmy również, że pseudoefedryna przenika do mleka matki.

Pseudoefedryna – działania niepożądane

Najczęstszymi działaniami niepożądanymi są:

• suchość w jamie ustnej,
• nudności,
• wymioty,
• zawroty głowy,
• bezsenność,
• nerwowość.

Rzadziej występują:

• kołatanie serca,
• tachykardia,
• ból głowy,
• świąd,
• wysypka,
• niepokój,
• euforia,
• omamy.

Pseudoefedryna – przedawkowanie

Przedawkowanie pseudoefedryny może objawiać się:

• bezsennością,
• nudnościami,
• kołataniem serca,
• tachykardią,
• rozszerzeniem źrenic,
• niepokojem,
• pobudzeniem.

Może także dochodzić do:

• zaburzeń rytmu serca,
• przełomu nadciśnieniowego,
• zawału mięśnia sercowego.

W takich przypadkach należy niezwłocznie zgłosić się po pomoc medyczną.

Połączenie pseudoefedryny z innymi substancjami

Rynek farmaceutyczny oferuje preparaty, w których pseudoefedryna występuje samodzielnie (dawka 60 mg) lub w połączeniach, np.

• z ibuprofenem – działanie głównie przeciwbólowe,
• z loratadyną, cetyryzyną – działanie przeciwalergiczne,
• paracetamolem, dekstrometorfanem, chlorfenaminą, kwasem acetylosalicylowym – preparaty na przeziębienie.

Preparaty z pseudoefedryną są bardzo skuteczne, lecz należy pamiętać o przeciwwskazaniach do ich stosowania. Wraz z wydłużonym czasem ich stosowania wzrasta ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Swoje wątpliwości przed zażyciem preparatów z pseudoefedryną warto skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.