Choroba refluksowa – czy może wpływać na głos?
Choroba refluksowa jest obecnie jednym z najczęściej diagnozowanych schorzeń gastroenterologicznych. Dotyka pacjentów niezależnie od wieku, również najmłodszych. Obok typowych objawów refluks może wpływać także na głos.
Refluks – czym jest?
Refluks, czyli choroba refluksowa przełyku (GERD, gastroesophageal reflux disease) polega na patologicznym cofaniu się treści żołądkowej do przełyku, powodując tym samym uciążliwe dolegliwości i powikłania. Zarzucana treść pokarmowa może mieć różne pH – kwaśne lub słabo alkaliczne. Do częstych symptomów choroby refluksowej zalicza się objawy przełykowe i zespoły pozaprzełykowe.
Do typowych objawów przełykowych zalicza się:
- odbijanie;
- zmiany głosu;
- uczucie obecności ciała obcego w gardle;
- zgagę (uczucie palenia za mostkiem);
- bóle w okolicach nadbrzusza, klatki piersiowej;
- kaszel po posiłku;
- chrypkę (zwłaszcza rano);
- pochrząkiwanie;
- regurgitację – cofanie się treści żołądkowej do przełyku.
Do zespołów pozaprzełykowych o ścisłym związku z refluksem zalicza się:
- refluksowe zapalenie krtani,
- kaszel refluksowy,
- refluksowy zespół astmatyczny,
- obecność nadżerek szkliwa zębowego,
- próchnicę,
- nieprzyjemny zapach z buzi.
Do zespołów pozaprzełykowych o prawdopodobnym związku z chorobą refluksową zalicza się:
- idiopatyczne zapalenie płuc,
- stany zapalne gardła,
- nawracające zapalenie ucha środkowego,
- zapalenie zatok przynosowych.
Objawy alarmowe, które wymagają niezwłocznej diagnostyki gastroskopijnej to:
- nasilenie objawów choroby,
- wymioty,
- krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego,
- ból przy połykaniu,
- trudności w przełykaniu,
- utrata znacznej masy ciała w krótkim czasie,
- obecność wyczuwalnego guza w nadbrzuszu,
- brak efektów leczenia farmakologicznego,
- niedokrwistość.
Refluks – przyczyny
Najczęstsze przyczyny choroby refluksowej to niedomykanie się dolnego zwieracza żołądka, słaba praca przełyku (słaba perystaltyka i kurczliwość) oraz inne czynniki żołądkowe (np. wzrost ciśnienia w jamie brzusznej). Dodatkowo na jego występowanie wpływają czynniki zewnętrzne, takie jak: sposób odżywiania, używki, choroby współistniejące (np. cukrzyca, otyłość) oraz stres.
Refluks – możliwe powikłania
W przypadku przewlekłej choroby refluksowej może dojść (obok przedłużających się stanów zapalnych) do powikłań, m.in.:
- zwężenia przełyku (wskutek bliznowacenia tkanek),
- nadżerki (ubytków w błonie śluzowej),
- wrzodów,
- krwawienia,
- przebicia wrzodu,
- przełyku Barretta (stanu przedrakowego),
- raka przełyku.
Jaki wpływ na głos ma choroba refluksowa?
Objawy choroby refluksowej przełyku mają realny wpływ na stan i pracę aparatu głosowego pacjenta. Badania wykazują, że w krtani osoby dotkniętej refluksem dochodzi do widocznych zmian. Można zaobserwować m.in.:
- ziarniniaki fałdów głosowych,
- zaczerwienienie fałdów głosowych wraz z obrzękiem,
- zwężenie tylnego odcinka szpary głośni,
- ziarniniaki chrząstek nalewkowatych,
- zapalenie stawu pierścienno-nalewkowego,
- zwężenia pod- i nadgłośniowe,
- obrzęki.
Refluks treści żołądkowej do gardła dolnego i krtani stanowi przyczynę zmian morfologicznych w tych narządach. Zmiany w głosie wynikają ze zmian śluzówkowych, a także z napięcia zewnętrznych i wewnętrznych mięśni krtaniowych, które powoduje refluks. We wczesnych stadiach choroby problemy głosowe są wynikiem nadmiernej ilości wydzieliny lub śliny znajdujących się w nagłośni. Wynikiem tego jest podwyższone napięcie mięśniowe krtani. Taki stan utrzymujący się długotrwale może doprowadzić do wtórnych zmian organicznych będących wynikiem nieprawidłowej emisji głosu i wysiłku głosowego. Obrzęk fałdów głosowych i patologicznie zwiększona ich masa z wydzieliną wpływają na wysokość i barwę głosu.
Zaburzenia głosu powstałe w wyniku choroby refluksowej mogą prowadzić do wtórnych zmian w narządzie głosu (zwłaszcza przy nieleczonym schorzeniu). Dlatego tak ważne jest podjęcie leczenia. Bóle gardła, chrypka, częste odkrztuszanie, kaszel – to tylko niektóre z objawów zaburzeń, które wpływają na jakość głosu. Stale podrażniane i przeciążone fałdy głosowe mogą się „zbuntować” – zwłaszcza u osób, które pracują głosem.
Refluks – leczenie
Chorobę refluksową leczy się kompleksowo, czyli nie tylko farmakologicznie. Zwalczanie tego schorzenia wymaga zaangażowania ze strony pacjenta – nierzadko całkowitej zmiany stylu życia. Na zdrowie pacjenta w dużym stopniu wpływa przestrzeganie diety.
Osoby z chorobą refluksową powinny wyeliminować z diety:
- używki (alkohol, papierosy);
- czekoladę;
- napoje gazowane;
- tłuste, ciężkie i ostre potrawy;
- kawę i herbatę.
W przypadku otyłości zaleca się zrzucenie zbędnych kilogramów.
W złagodzeniu objawów choroby refluksowej mogą pomóc:
- uniesienie wezgłowia łóżka,
- unikanie kładzenia się bezpośrednio po posiłku (najlepiej odczekać 2 godziny).
Podczas leczenia farmakologicznego pacjenci najczęściej przyjmują leki mające na celu zmniejszenie wydzielania kwasu solnego, a także leki alkalizujące i prokinetyczne. Podstawowe leczenie trwa około 6-8 tygodni, jednak w zależności od stanu pacjenta i jego zaangażowania może się przedłużyć.
Choroba refluksowa jest nieprzyjemnym i uciążliwym schorzeniem, z którym należy niezwłocznie udać się do specjalisty. Warto zmienić swoje żywieniowe przyzwyczajenia, aby polepszyć zdrowie i realnie wpłynąć na stan głosu.
Przeczytaj również:
Choroba refluksowa przełyku – współczesne możliwości farmakoterapii
Źródła:
- Korzonek M., Dziergas A., Kuczyńska M., Choroba refluksowa przełyku (GERD) – problem wciąż aktualny [w:] Forum medycyny rodzinnej 2014; 8(5).
- Domeracka-Kołodziej A., Refluks krtaniowo-gardłowy w praktyce foniatrycznej [w:] Polski przegląd otolaryngologiczny 2 (2013).
- Smith T., Zgaga i refluks żołądkowy, PZWL, 2011.