Diastema. Czy wymaga leczenia?

Diastema – co to jest? 

Diastema to szpara powstała w wyniku rozsunięcia górnych „jedynek”, czyli siekaczy przyśrodkowych. Przerwy pomiędzy innymi zębami nazywamy tremami. Każda diastema jest więc tremą, ale nie każda trema jest diastemą.  

Wyróżniamy 3 rodzaje diastemy, w zależności od wzajemnego położenia obu siekaczy: 

• diastema zbieżna – kiedy korony zębów ustawione są do siebie, ich korzenie natomiast są rozsunięte;  
• diastema równoległa – zęby rozsunięte, ale ustawione do siebie równolegle; 
• diastema rozbieżna – korony zębów są rozchylone, a korzenie zbliżone. 

Diastema – przyczyny 

• Diastema prawdziwa – spowodowana przerostem wędzidełka wargi górnej; 
• Diastema fizjologiczna – widoczna przed wyrżnięciem się zębów siecznych bocznych górnych u dzieci (nie wymaga ona leczenia);  
• Diastema rzekoma – jej powodem może być niewyrżnięcie się zębów siecznych bocznych lub ich mały rozmiar. 

Diastema może być również dziedziczona. Jest wtedy cechą charakterystyczną dla danej osoby i nie wiąże się z nieprawidłowościami. Zdarza się również, że kość szczęki jest na tyle szeroka w stosunku do wielkości zębów, że dochodzi do pojawienia się szpar pomiędzy zębami. 

Powodem rozsunięcia zębów może być również ząb nadliczbowy (mesiodens). Występuje on w linii pośrodkowej szczęki i często bywa zatrzymany w kości. Ma nieregularny kształt, niewielki rozmiar, a jego korona jest często stożkowata.

O czym może świadczyć diastema? 

Diastema u dzieci nie musi świadczyć o żadnej poważniejszej dolegliwości. Jak już wspomniałam wcześniej, jej obecność przed wyrżnięciem się górnych „dwójek” jest normalna. W przypadku za nisko schodzącego wędzidełka wargi górnej nie wskazuje na problem większy niż ten obejmujący dziąsła. 

Diastemy rozbieżne, zbieżne lub równoległe u dzieci, jak i powstałe w późniejszym okresie życia mogą powstawać np. ze względu na za małe zęby w stosunku do rozmiaru szczęki.  

Diastema wywołana obecnością mesiodensa często jest jednym z objawów w zespole obojczykowo-czaszkowym. Możemy ją też często zaobserwować w zespole Downa. W tym przypadku obecność diastemy wynika z niedorozwoju kości szczęki. 

Diastema – leczenie 

Dobór sposobu leczenia uzależniony jest od wieku pacjenta, wielkości diastemy oraz wad towarzyszących. Leczenie musi być poprzedzone wywiadem stomatologiczno-medycznym, badaniem klinicznym oraz diagnostyką radiologiczną. 

• Diastema zbieżna – jej leczenie odbywa się tylko za pomocą aparatów stałych (łukowych lub metodą nakładkową); 
• Diastema równoległa – w tym przypadku leczenie jest uzależnione od jej wielkości, powodu powstania oraz wieku pacjenta. Jeżeli przyczyną jest utrata zębów sąsiednich, co spowodowało rozsunięcie ,,jedynek’’, wtedy konieczne jest wytworzenie miejsca poprzez leczenie ortodontyczne. Następnie uzupełnia się braki za pomocą protez lub implantów. 
• Diastema rozbieżna – u dzieci podatna jest na leczenie aparatami ruchomymi (wyjmowanymi). U dorosłych natomiast konieczny jest aparat stały. 
• Obecność mesiodensa – konieczna jest konsultacja z chirurgiem stomatologicznym, który zdecyduje o konieczności usunięcia zęba. Jeśli mesiodens nie powoduje przesunięcia innych zębów, trzeba regularnie go kontrolować poprzez wykonywanie zdjęć radiologicznych.  
• Zbyt nisko schodzące wędzidełko wargi górnej – konieczne jest jego podcięcie. Jest to krótki zabieg wykonywany za pomocą lasera, co zmniejsza ryzyko krwawienia oraz przyspiesza gojenie.

Przeczytaj również:
Pasta do zębów dla dzieci. Z fluorem czy bez?