Dotyczą nawet 15% mężczyzn! Żylaki powrózka nasiennego

Czym są żylaki powrózka nasiennego? 

Żylaki powrózka nasiennego (inaczej żylaki jąder) polegają na występowaniu nadmiernie rozszerzonych naczyń krwionośnych w obrębie splotu wiciowatego, który reguluje odprowadzanie krwi żylnej z worka mosznowego.  

Występowanie samych żylaków to jedynie objaw choroby, a nie choroba sama w sobie. Powstają one w wyniku rozwoju niewydolności żylnej w obrębie miednicy. Objawia się to odwróconym przepływem żylnym, zaburzeniem drenażu krwi w obrębie moszny, co przyczynia się właśnie do rozwoju żylaków. Z uwagi na nieprawidłową budowę lub brak zastawek żylnych choroba ta zdecydowanie częściej rozwija się w okolicy lewego jądra. Powoduje jego tępy ból i częściowy zanik, a także obniżenie poziomu testosteronu.  

Żylaki powrózka nasiennego rozpoznaje się u ok. 15% mężczyzn, ale aż u 40% mężczyzn ze zdiagnozowaną już niepłodnością. Stanowią one tym samym najczęstszą przyczynę problemów z płodnością. 

Dzieje się tak, ponieważ niewłaściwy przepływ krwi przyczynia się do podniesienia temperatury w obrębie jąder. Zaburza to produkcję nasienia.  

Żylaki powrózka nasiennego – przyczyny 

Żylaki powrózka nasiennego dzielimy na pierwotne i wtórne. Pierwsza grupa występuje zdecydowanie częściej. Jest ona efektem nieprawidłowej budowy anatomicznej, spowodowanej m.in. długością lewej żyły jądrowej. Jest ona dłuższa o ok. 10 cm od prawej żyły, co sprzyja powstawaniu zastojów żylnych. Nieprawidłowe działanie lewej żyły może z czasem doprowadzić do niewydolności dwustronnej, powstającej wskutek przeciążenia. 

Do pozostałych przyczyn występowania żylaków powrózka nasiennego należą:  

• niewydolność zastawek żylnych, 
• zbyt wysokie ciśnienie żylne, 
• wrodzona choroba tkanki łącznej, 
• żylna choroba zakrzepowo-zastojowa, 
• nowotwory i inne choroby nerek, 
• operacje chirurgiczne w obrębie moszny i podbrzusza. 

Żylaki powrózka nasiennego – objawy 

Ta dolegliwość najczęściej przebiega bezobjawowo, co czyni ją dodatkowo groźną i trudną do zdiagnozowania. Mężczyzna zgłasza się do lekarza zwykle z powodu wyczuwalnego zgrubienia w mosznie, dyskomfortu, uczucia ciężkich jąder lub bólu w okolicy moszny. Tego typu ból nasila się zazwyczaj podczas wzwodu.  

Innym powodem wizyty u lekarza jest problem z płodnością.  

Do pozostałych objawów, które mogą towarzyszyć żylakom powrózka nasiennego, zaliczamy:  

• ból w pachwinie,  
• uczucie ciepłej moszny, 
• opuchliznę moszny, 
• zmniejszenie objętości jądra. 

Jak wykryć żylaki powrózka nasiennego? 

Żylaki powrózka nasiennego możemy podzielić ze względu na stopień zaawansowania: 

• I stopień – niewielkie żylaki, trudno wyczuwalne nawet podczas badania;  
• II stopień – trudne do obserwacji, wyczuwalne w badaniu palpacyjnym; 
• III stopień – żylaki widoczne i dobrze wyczuwalne. 

W początkowej fazie rozwoju dostrzeżenie żylaków może sprawiać trudności. Gdy zmiany będą zaawansowane, lekarz może je rozpoznać od razu. Stąd też podstawą w postawieniu prawidłowej diagnozy i wdrożeniu wczesnego leczenia jest samokontrola. 

Jeśli masz wątpliwości związane ze swoim stanem zdrowia, zgłoś się do urologa. Specjalista na początku wykona badanie fizykalne, które może uzupełnić badaniem USG i badaniem nasienia. 

Żylaki powrózka nasiennego a płodność 

Długotrwale utrzymujący się stan zastoju żylnego i powstanie dużych żylaków mogą prowadzić do uszkodzenia jądra, spadku jego objętości lub zaniku. Konsekwencją tego może być niepłodność. Według opinii specjalistów schorzenie to jest przyczyną 30-40% przypadków niepłodności u mężczyzn.  

Wzrost temperatury o ok. 1-2°C zaburza powstawanie nowych plemników. Dochodzi wówczas do zmniejszenia ich ilości, ruchliwości i zaburzeń w budowie, a także zaburzeń hormonalnych (obniżenie poziomu testosteronu). Może to utrudniać starania o dziecko. 

Żylaki powrózka nasiennego – jak je leczyć? 

Wskazaniami do wprowadzenia leczenia żylaków powrózka nasiennego u mężczyzn są: 

• znaczne zmiany jakościowe nasienia, 
• ból i dyskomfort w okolicach moszny, 
• zahamowanie wzrostu jądra. 

Istnieje kilka metod leczenia żylaków:  

• zabieg chirurgiczny (laparoskopowy) – polega na podwiązaniu i przycięciu żył nasiennych. Ta metoda skraca czas rekonwalescencji i zmniejsza inwazyjność zabiegu; 
• embolizacja przezskórna – wykonywana w znieczuleniu miejscowym. Lekarz wprowadza cewnik do żyły i ocenia przepływ z wykorzystaniem kontrastu. Następnie zamyka naczynie w zmienionym chorobowo miejscu; 
• sklerotyzacja wstępująca – podobna do zabiegu embolizacji. Polega na miejscowym podaniu odpowiedniego czynnika obliterującego, który obkurcza i zamyka naczynie na stałe. 

Dzięki powyższym zabiegom u większości pacjentów udaje się przywrócić prawidłowe parametry nasienia. Skuteczność zabiegu lekarz ocenia po ok. 3 miesiącach od jego wykonania. Nawet jeśli nie uda się zwiększyć liczby plemników, to zazwyczaj następuje istotna poprawa ich jakości. Może to znacząco ułatwić wykorzystanie nasienia w procesie zapłodnienia in vitro.  

Przeczytaj również:
Jak zadbać o męską płodność?