Kategorie
Gemini.pl

Artykuły

X - Projekt Mama 2024 (2)
X - Wiosenne porządki
X - Herbal Monasterium
X - Zajączek wielkanocny 2024
X - Układ pokarmowy
X - Alergia 2024
X - Sale do -50%
23

Owsiki. Jak rozpoznać objawy owsicy?

Słuchaj artykułu

Zakażenie owsicą na całym świecie dotyczy ponad miliarda osób. W Polsce jest to najczęstsza choroba pasożytnicza. Zapoznanie z metodami profilaktyki i objawami owsicy może uchronić przed jej rozpowszechnianiem, szczególnie wśród dzieci.

Owsiki. Jak rozpoznać objawy owsicy?

Jak wyglądają owsiki? 

Owsiki to pasożyty należące do rodziny nicieni. Przypominają podłużne, cienkie nitki w kolorze białym. Samce mają długość kilku mm, natomiast samice są większe – liczą nawet ponad 1 cm długości. Samice owsika wytwarzają nawet 17 000 jaj na dobę.

Owsiki – przyczyny  

Ludzie są jedynym naturalnym gospodarzem dla owsików. Do zakażenia owsikami dochodzi przez połknięcie jaj przeniesionych pod paznokciami, z pościelą, ubraniem, kurzem lub jedzeniem. Potencjalnym źródłem zakażenia mogą być także zabawki, deski sedesowe czy wanny. Zachorowaniu sprzyja bliski kontakt z osobą zarażoną (wspólne mieszkanie, spanie).

Owsiki łatwo rozprzestrzeniają się w grupach dzieci, tj. w przedszkolach i szkołach. Możliwe jest też samozarażanie się przez przenoszenie jaj na palcach z okolicy odbytu do ust lub w wyniku wnikania larw wylęgających się w okolicy odbytu z powrotem do jelita grubego. Kolejnym sposobem zarażenia się owsikami jest wdychanie cząsteczek kurzu z przyklejonymi do nich jajami pasożyta. 

Owsiki – objawy 

Zarażenie owsikami może mieć różnorodny przebieg. U większości osób zwykle przebiega bezobjawowo. Najbardziej charakterystycznym objawem jest świąd w okolicach odbytu. Nasila się on szczególnie nocą, co ma związek z wędrowaniem samic do brzegu odbytu właśnie o tej porze. Drapanie powoduje, że owsiki zaczynają uwalniać jaja.

U dzieci często występują:

  • niepokój,
  • płaczliwość,
  • drażliwość,
  • kłopoty ze snem,
  • pobudzenie ruchowe,
  • zgrzytanie zębami (zwykle w nocy),
  • zmniejszony apetyt lub wzmożona chęć na słodycze,
  • obniżenie koncentracji, co może przekładać się na gorsze wyniki w nauce.  

Owsiki – diagnostyka 

Lekarz stawia rozpoznanie choroby na podstawie obserwacji dorosłych osobników w okolicach odbytu lub na powierzchni stolca.  

Innym sposobem służącym rozpoznaniu jest wykrycie jaj owsika podczas badania pod mikroskopem. Folię celofanową w formie pasków o długości około 10 cm przykleja się wokół odbytu. Ważne jest, by naklejać folię wcześnie rano, przed umyciem się.  

Innym sposobem diagnostyki jest pobranie wymazu z okolicy odbytu przy pomocy szklanej bagietki owiniętej celofanem. Aby pobrać wymaz z okolicy odbytu rozchyla się pośladki i wykonuje ruch obrotowy. Pałeczkę należy włożyć do probówki i zanieść do laboratorium. 

Aby zwiększyć szansę na wykrycie pasożyta należy powtarzać powyższe badanie przez trzy kolejne dni. Umożliwia to wykrycie ponad 90% przypadków zarażenia. Nie wykonuje się badania kału na obecność pasożytów. Jaja owsika nie są z nim wydalane, w odróżnieniu od jaj innych pasożytów przewodu pokarmowego. W diagnostyce nie mają znaczenia także badania z krwi.  

Owsiki – leczenie 

Leczeniem owsicy zajmuje się lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (POZ).

Leki stosowane w zwalczaniu owsików są podawane w jednorazowej dawce. Jednak ze względu na wysokie prawdopodobieństwo ponownego zarażenia, pacjent musi przyjąć także drugą dawkę po dwóch tygodniach. Ma to związek z faktem, że jaja owsika są odporne na stosowane środki. Druga dawka preparatu ma za zadanie wyeliminować pasożyty, które wylęgły się z jaj niedługo po przyjęciu pierwszej dawki. Leki stosuje się nie tylko u osoby, u której rozpoznano owsicę. Leczeniem powinni zostać objęci wszyscy domownicy.

Leki na owsiki są dostępne w postaci tabletek i zawiesiny doustnej dla małych dzieci. Za lek pierwszego wyboru uznaje się pyrantel. Działa on poprzez hamowanie przewodzenia impulsów nerwowych do mięśni, co powoduje paraliż pasożyta i jego uduszenie. Środek ten jest stosowany w przypadku zarażeń pasożytniczych przewodu pokarmowego. Może niekiedy wywoływać skutki uboczne, takie jak nudności, wymioty, brak apetytu czy ból brzucha.  

Lekami drugiego wyboru w terapii owsicy są mebendazol lub albendazol. Pierwszy lek hamuje wchłanianie glukozy (podstawowego źródła energii) przez pasożyta. Drugi z kolei blokuje powstawanie określonych elementów komórkowych (tzw. tubuliny). Oba preparaty są stosowane w leczeniu także innych chorób pasożytniczych. Rzadko powodują działania uboczne – bóle głowy, nudności, wymioty i bóle brzucha. 


Na owsiki i inne pasożyty
Ciesz się darmową dostawą przy zakupie wybranych produktów!

Owsiki – profilaktyka

  • Dokładne sprzątanie mieszkania, przede wszystkim usuwanie kurzu, w którym mogą utrzymywać się jaja owsika; 
  • codzienna zmiana bielizny; 
  • częsta wymiana pościeli i ręczników; 
  • przycinanie paznokci na krótko, co zapobiega dostawaniu się pod nie jaj owsika; 
  • codzienny prysznic; 
  • częste mycie rąk, przede wszystkim przed posiłkami i po skorzystaniu z toalety; 
  • dokładne mycie warzyw i owoców przed jedzeniem. 

Domowe sposoby na owsiki 

Podstawą terapii zakażenia owsikami są leki i właściwa higiena. Istnieją również domowe sposoby na owsiki, które mogą być pomocne w czasie leczenia. 

Zioła stosowane w leczeniu owsicy to m.in. liście orzecha włoskiego, piołun czy wrotycz pospolity.

Wrotycz jest niebezpieczny dla kobiet w ciąży. Może spowodować poronienie. 

Pomocna w leczeniu owsików może być także odpowiednia dieta. Warto ograniczyć cukry proste, w tym słodycze i słodzone napoje, a włączyć błonnik i białko. Błonnik działa pobudzająco na perystaltykę, ułatwia więc usuwanie owsików z przewodu pokarmowego.


Błonnik

Owsiki – komplikacje 

Owsica może niekiedy prowadzić do różnych komplikacji. Zwykle są one związane z uszkodzeniami skóry w okolicach odbytu w wyniku drapania się. Pojawić się może wówczas zapalenie skóry, mieszków włosowych, a nawet ropień okołoodbytniczy.  

Owsiki niekiedy mogą wędrować poza przewód pokarmowy, np. do sromu i pochwy, gdzie wywołują stan zapalny. Mogą też przenosić bakterie i wywoływać infekcje dróg moczowych, głównie zapalenie pęcherza. Czasem przemieszczają się w dalsze części układu rozrodczego, powodując zapalenia macicy, jajowodów, jamy otrzewnej i miednicy małej.  

Owsiki mogą gromadzić się też w obrębie wyrostka robaczkowego, zwiększając ryzyko ostrego zapalenia. Pasożyt działa drażniąco na ścianę jelit, przez co może powodować przewlekłe zapalenie jelita grubego, a nawet prowadzić do powstawania zmian ropnych w jego obrębie. 

Owsiki są uznawane za alergeny. Mogą wywoływać reakcje alergiczne, które objawiają się wysypką na skórze lub pokrzywką. 


Przeczytaj również:
Wszy – przyczyny, objawy i leczenie wszawicy


Źródła
Zwiń
Rozwiń
  • Buczek A., Choroby pasożytnicze, Lublin 2004. 
  • Gajewski P., Interna Szczeklika, Kraków 2020. 
  • Kotowska M., Albrecht P., Najczęstsze choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego, Gastroenterologia dziecięca – poradnik lekarza praktyka, Wydawnictwo Czelej, 2014, s. 110-112. 
  • Wendt S., Trawinski H., Schubert S. i in., The Diagnosis and Treatment of Pinworm Infection, Dtsch Arztebl Int., 2019, s. 213-219.  
  • Yang C.A., Liang C., Lin C.L. i in., Impact of Enterobius vermicularis infection and mebendazole treatment on intestinal microbiota and host immune response, PLoS Negl Trop Dis., 2017. 
  • Knap J.P., Epidemiologia chorób pasożytniczych w Polsce, Parazytologia w ujęciu wielodyscyplinarnym, PZWL, Warszawa 2004.
Daj nam znać, co myślisz o tym artykule

Wpisz swój komentarz...
Imię

Masz pytanie, szukasz porady?
Jeśli szukasz darmowej porady w zakresie zdrowia oraz przyjmowania leków lub suplementów diety, chętnie odpowiemy na Twoje pytanie.
Zapytaj farmaceutę