Jak dbać o dłonie zimą?

Jeśli twoje ręce są szorstkie i zaczerwienione, swędzą i pieką, a w skrajnych przypadkach skóra na nich pęka, to znak, że naturalny płaszcz ochronny skóry został uszkodzony i musisz zadbać o jego odbudowę i wzmocnienie, a tym samym ograniczyć przez naskórkową utratę wody (TEWL). 

Czym jest bariera hydrolipidowa skóry i czemu jest tak ważna? 

To stworzony z elementów wodnych i tłuszczowych płaszcz ochronny skóry odpowiedzialny za wszystkie procesy przenikania i wchłaniania substancji do wnętrza skóry. Warstwa rogowa, będąca wierzchnią warstwą naskórka, zbudowana jest z nakładających się na siebie, skeratynizowanych korneocytów połączonych tzw. spoiwem, w skład którego wchodzą nienasycone kwasy tłuszczowe, cholesterol i ceramidy. Na powierzchni warstwy rogowej naskórka tworzy się płaszcz wodno-lipidowy złożony głównie z wydzieliny gruczołów łojowych (nie występują one w skórze dłoni), gruczołów potowych i lipidów. To właśnie dzięki specyficznej budowie anatomicznej warstwy rogowej i zawartej w niej keratynie oraz płaszczowi lipidowemu możliwe jest blokowanie przenikania substancji do wnętrza skóry, ale także hamowanie procesu dyfuzji wody z głębszych warstw skóry na zewnątrz. 

Jakie czynniki mogą doprowadzić do naruszenia równowagi wodno-lipidowej i przesuszenia skóry rąk? 

• niekorzystne warunki atmosferyczne: mróz, wiatr, zbyt suche, gorące powietrze,  
• kontakt z detergentami, silnie działającymi środkami czyszczącymi, a w czasie walki z COVID-19 także mycie rąk środkami do dezynfekcji, 
• błędy pielęgnacyjne, m.in. stosowanie silnie odtłuszczających środków myjących opartych na alkoholu, mydeł (zwykle mają odczyn zasadowy, podczas gdy płaszcz hydrolipidowy ma odczyn kwaśny), a także korzystanie ze zbyt długich i gorących kąpieli, które wypłukują lipidy, zaburzając równowagę naskórka,  
• stosowanie miejscowe preparatów ze steroidami i retinoidami. 

Przyczyną przesuszenia skóry rąk mogą być również choroby skóry (np. AZS), a także zła dieta (niedobory witamin A, C, E i kwasów tłuszczowych) oraz odwodnienie organizmu (np. w wyniku choroby ogólnoustrojowej). 

Aby przywrócić naturalną równowagę hydrolipidową skóry dłoni, należy sięgnąć po kosmetyki, które pomogę odbudować i wzmocnić warstwę ochronną naskórka. W składzie preparatów pielęgnacyjnych powinny się znaleźć składniki aktywne, które budują film ochronny skóry, odpowiadają za jej szybką regenerację i koją powstałe już podrażnienia.   

Jakich składników szukać w dobrym kremie do rąk? 

Humektanty 

Są to rozpuszczalne w wodzie substancje, które wiążą wodę i zatrzymują ją na powierzchni naskórka. Ich głównym celem jest zwiększenie wody w warstwie rogowej naskórka, dzięki czemu skóra jest doskonale nawilżona i bardziej elastyczna. Do humentaktów należą m.in. kwas hialuronowy, gliceryna, a także kwas mlekowy i mocznik – będące składnikami Naturalnego Czynnika Nawilżającego (NMF). 

Substancje o działaniu okluzyjnym  

Jak sama nazwa wskazuje, ich celem jest utworzenie na powierzchni naskórka warstwy zapobiegającej utracie wody ze skóry i zatrzymującej ją w środku. Jeśli nadmiernie nawilży się skórę, to komórki warstwy rogowej tracą właściwości bariery i stają się przepuszczalne w obie strony – bez warstwy uszczelniającej, nawet stosując substancje nawilżające, nie zapewnimy skórze równowagi wodno-lipidowej. W utworzeniu nieprzepuszczającego filmu na skórze pomogą nam bogate w lipidy i kwasy tłuszczowe naturalne masła i tłuszcze roślinne, takie jak: masło shea, masło kakaowe czy olej z awokado. 

Substancje łagodzące podrażnienia 

W dobrym kremie do rąk powinny się też znaleźć składniki aktywne o działaniu kojącym i łagodzącym podrażnienia oraz przyspieszające regenerację uszkodzeń skóry. Należy do nich m.in. będąca pochodną mocznika alantoina, pantenol czy arnika lub bisabolol, będący składnikiem rumianku.   

Pamiętajmy, że pielęgnacja dłoni zimą wymaga systematyczności, dlatego zawsze warto mieć pod ręką krem do rąk. Stosujmy go nie tylko, gdy skóra już będzie podrażniona, ale również po umyciu dłoni czy przed spacerem.