Jęczmień i gradówka – czym się różnią?
Jęczmień i gradówka to jedne z najpopularniejszych dolegliwości skóry powiek. Jakie są przyczyny ich powstania i jak je od siebie odróżnić? Czy można się ich skutecznie pozbyć? Czy można wyleczyć je domowymi sposobami? Odpowiedzi znajdziesz w artykule.
Jęczmień na oku – jak powstaje?
Jęczmień jest objawem bakteryjnego zakażenia gruczołów powiek, wywoływanego gronkowcami lub paciorkowcami, najczęściej gronkowcem złocistym Staphylococcus aureus. Jęczmień może powodować ból i uczucie dyskomfortu, a nawet ograniczać widzenie, nie stanowi jednak zagrożenia utraty wzroku. Może występować w różnych odmianach. Rozróżniamy jęczmień zewnętrzny i wewnętrzny. Jęczmień zewnętrzny spowodowany jest gronkowcowym zapaleniem gruczołów Molla i Zeissa. Objawia się niewielką, pojedynczą, czerwoną grudką na powiece, która zasycha i po kilku dniach pęka, wydzielając ropną treść. Niestety grudka jest bardzo bolesna. Innym typem jest jęczmień wewnętrzny powstający na skutek bakteryjnego zakażenia gruczołów tarczkowych Meiboma. Przybiera on postać małego, żółtego guzka po wewnętrznej stronie powieki, przez co jest mniej widoczny i zwykle samoistnie ustępuje.
Jęczmień – przyczyny powstawania
Ropień ten powstaje w wyniku kontaktu z różnymi bakteriami, które dostają się do błony śluzowej powiek, na przykład poprzez dotykanie ich brudnymi rękami. Inne przyczyny powstania to m.in.:
- niepoprawne usuwanie makijażu lub źle dobrane kosmetyki do demakijażu,
- trądzik różowaty,
- łojotokowe zapalenie skóry,
- alergie oczne,
- długotrwałe przebywanie pośród środków chemicznych i dymu papierosowego,
- długotrwały stres i niska odporność.
Uwaga! Jęczmień może być też oznaką nieleczonej cukrzycy.
Jak rozpoznać jęczmień?
Objawy są dość charakterystyczne, dzięki czemu łatwo go rozpoznać. Jęczmień jest charakterystyczną grudką z dość wyraźnym czubkiem, który samoistnie pęka. Oprócz tego występują takie objawy jak: łzawienie, zwiększona wrażliwość na światło, swędzenie i obrzęki powieki.
Jęczmień – leczenie
Niewielką, pojedynczą zmianę na powiece można leczyć samodzielnie. Pamiętajmy jednak, że ropnia nie można przekłuwać, aby nie rozprzestrzeniać zakażenia. Warto natomiast masować powiekę i wygrzewać oko, najlepiej kilka razy dziennie. Można wykorzystać ciepłe kompresy z rumianku, nagietka czy świetlika. Jeśli nie przyniesie to poprawy, należy udać się na konsultację lekarską.
Czy jęczmieniem można się zarazić?
Jest to infekcja bakteryjna, zatem nieprzestrzeganie odpowiedniej higieny może prowadzić do rozprzestrzenienia się jej na inne osoby z otoczenia.
Czym jest gradówka?
Gradówka to ropno-krwisty guzek niewielkich rozmiarów pojawiający się na górnej i dolnej powiece w wyniku przewlekłego stanu zapalnego gruczołów łojowych. Nadmierne nagromadzenie się złogów łoju prowadzi do powstania w tym miejscu stanu zapalnego. Efektem tego jest pojawienie się niebolesnego lub lekko bolesnego, twardego guzka. Początkowo objawy mogą wskazywać na jęczmień, dlatego dolegliwości te często są mylone. Niejednokrotnie zdarza się, że gradówka powstaje w następstwie jęczmienia lub jako powikłanie po nim.
Gradówka – przyczyny powstania
Na tę dolegliwość narażone są szczególnie osoby cierpiące na łojotokowe zapalenie skóry i trądzik różowaty. Przyczyną może być także nadczynność gruczołów Meiboma spotykana u osób, które noszą soczewki kontaktowe.
Czy gradówkę można leczyć w domu?
Zdarza się, że gradówka ulega samowyleczeniu. Są to jednak rzadkie przypadki. Domowym sposobem na walkę z gradówką jest wykonywanie ciepłych okładów z rumianku i delikatny masaż powieki. Jeśli jednak gradówka nie zanika lub się powiększa, należy udać się do okulisty.
Jak wygląda leczenie farmakologiczne gradówki?
Leczenie polega na stosowaniu maści z antybiotykiem czy też specjalnych kropli do oczu. Gdy stosowanie tych preparatów nie pomaga, konieczne jest operacyjne usunięcie gradówki. Zabieg ten wykonuje się w znieczuleniu miejscowym. Skórę powieki nacina się i usuwa patologiczną treść guzka.
Jęczmień i gradówka mają tendencję do nawracania, dlatego osoby z takimi skłonnościami powinny szczególnie dbać o odpowiednią higienę oczu.
Źródła:
- Niżankowska M.; Okulistyka. Podstawy kliniczne. PZWL, 2007, ISBN 978-83-200-3224-6
- Pogrzebielski A.; Guzki zapalne powiek – jęczmień i gradówka. Medycyna Praktyczna dla pacjentów, 2013-06-14. [dostęp 2015-09-28].
- B. Bowling, Okulistyka kliniczna Kanski, 2017.