Kolonoskopia. Jak przebiega badanie? Jak się do niego przygotować?

Kolonoskopia – co to jest?

Kolonoskopia to badanie endoskopowe, tj. polegające na wprowadzeniu do wnętrza ciała endoskopu. W tym przypadku lekarz używa giętkiego kolonoskopu, który służy do wprowadzania narzędzi zabiegowych, pompowania powietrza oraz płynu do przepłukiwania badanej powierzchni. Na końcówce przyrządu umieszczona jest kamera ze źródłem światła, pozwalająca na obserwowanie wnętrza przewodu pokarmowego w czasie rzeczywistym. 

Kolonoskopia – wskazania

Kolonoskopia to badanie, które przeprowadza się zarówno w celach diagnostycznych, jak i terapeutycznych.

Najczęstsze wskazania to:

• badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego u pacjentów w wieku 50-65 lat lub w innych grupach wiekowych – u osób, u których występują czynniki ryzyka;
• podejrzenie krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego u pacjentów z dodatnim testem na krew utajoną w kale, obserwowaną świeżą krwią w stolcu lub z niedokrwistością z niedoboru żelaza;
• diagnostyka w przypadku zmian rytmu wypróżnień, utraty masy ciała lub przewlekłych biegunek;
• pogłębienie diagnostyki zmian w jelicie grubym, które uwidaczniają się w innych badaniach;
• usuwanie polipów i drobnych zmian błony śluzowej jelita,
• hamowanie czynnego krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego;
• usuwanie ciał obcych;
• poszerzanie zwężeń jelita;
• kontrola po wcześniejszych polipektomiach lub zabiegach w obrębie jelita grubego;
• nadzór onkologiczny u pacjentów z przewlekłymi chorobami jelit lub zespołami genetycznymi predysponującymi do wystąpienia raka jelita grubego.

Kolonoskopia – przeciwwskazania

• Zapalenie otrzewnej,
• perforacja (przedziurawienie) ściany jelita,
• ostre zapalenie uchyłków jelita grubego,
• bardzo ciężkie zapalenie jelita grubego.

Kolonoskopia – przygotowanie do badania

Do przeprowadzenia kolonoskopii konieczne jest odpowiednie oczyszczenie jelita grubego z zalegających w nim resztek pokarmowych. W tym celu pacjent musi stosować dietę ubogoresztkową lub płynną oraz doustne preparaty przeczyszczające, do których należą:

• preparaty makrogoli zawierające glikol polietylenowy (PEG),
• mieszanki zawierające: kwas cytrynowy, tlenek magnezu, pikosiarczan sodu. 

Jeżeli do badania przygotowujesz się, stosując PEG, picie roztworu rozpocznij około 18:00 w dniu poprzedzającym badanie. Przez 2 godziny stopniowo przyjmuj 2 litry płynu. Aby poprawić smak leku, możesz go schłodzić lub dodać przelany przez sitko sok z cytryny. Kolejną litrową porcję stosuj rano w dniu badania. Jej picie zakończ 4 godziny przed rozpoczęciem kolonoskopii. W dniu badania również zalecane jest picie wody lub przejrzystych soków.

Jeśli stosujesz leki na choroby przewlekłe, przed rozpoczęciem przygotowań do badania skonsultuj się ze swoim lekarzem prowadzącym. Konieczne może okazać się bowiem czasowe odstawienie niektórych z nich – szczególnie preparatów przeciwkrzepliwych lub czasowa zamiana na inne.

Co zjeść przed kolonoskopią?

W przeddzień badania możesz zjeść lekkie śniadanie. Najlepiej, aby składało się ono z kanapki z pszennego pieczywa. Na obiad wybierz zupę, jednak bez żadnych dodatków, np. rosół. Przez cały dzień pij też wodę lub soki.

Kolonoskopia – przebieg badania

Badanie polega na wprowadzeniu kolonoskopu do jelita grubego. Pacjent układa się na lewym boku, podciągając kolana do klatki piersiowej. Lekarz, po uprzednim zbadaniu okolicy odbytu, delikatnie wprowadza kolonoskop do dolnego odcinka przewodu pokarmowego. W czasie przesuwania endoskopu do jelita pompowane jest powietrze umożliwiające dokładne obejrzenie wewnętrznej powierzchni jego ścian.

Kolonoskopia – powikłania

Jak po każdym badaniu inwazyjnym, również po kolonoskopii mogą wystąpić powikłania. Nie pojawiają się one często, a jeszcze rzadziej są przyczyną poważnego zagrożenia dla pacjenta.

Dwa najpoważniejsze z nich to:

• przedziurawienie ściany jelita,
• krwawienie z jelita.

Do bardziej powszechnych skutków ubocznych, które mogą wystąpić po wykonaniu badania należą wzdęcia i bóle brzucha. Możesz przyjąć preparat, który zmniejszy dyskomfort.