Zespół cieśni podbarkowej – przyczyny, objawy, leczenie

Zespół cieśni podbarkowej – mechanizm powstawania 

Za główną przyczynę powstawania cieśni podbarkowej uznaje się chroniczne powtarzalne mikrourazy ścięgna stożka rotatorów, które przechodząc pod sklepieniem kruczo-ramiennym, ulega regularnej kompresji i uszkodzeniom. Szczególnie podczas ruchów odwodzenia i rotacji zmniejsza się przestrzeń podbarkowa, a tym samym zwiększa nacisk na ścięgna rotatorów. Najbardziej podatnym na uszkodzenie jest mięsień nadgrzebieniowy, ponieważ w strefie jego przyczepu na kości ramiennej najczęściej lokalizuje się tarcie. Na rozwój cieśni podbarkowej wpływ mają również kształt wyrostka barkowego, miejsce przyczepu więzadła kruczo-ramiennego oraz zmiany w stawie barkowo-obojczykowym. 

Zespół cieśni podbarkowej – objawy 

Pacjenci cierpiący na zespół cieśni podbarkowej odczuwają silny ból po przedniej stronie stawu, pojawiający się podczas ruchów odwodzenia lub unoszenia ramienia ponad głowę. Ból ten jest na tyle ostry, że przyczynia się do ograniczenia zakresu ruchomości w stawie i zmiany postawy ciała – asymetrii barków i trzymania chorej kończyny blisko tułowia. Charakterystyczne dla cieśni jest nasilenie się objawów bólowych w nocy.  

Zespół cieśni podbarkowej – stadia rozwoju 

Niektórzy autorzy wyróżniają 3 etapy zaawansowania dysfunkcji: 

Stadium pierwsze – charakteryzuje się ostrym stanem zapalnym, obrzękiem i krwotokiem w obrębie wspólnego ścięgna stożka rotatorów. Ten etap jest charakterystyczny dla pacjentów młodszych, przed 25 r.ż. i zwykle jest w pełni odwracalny wyłącznie dzięki leczeniu zachowawczemu. 

Stadium drugie – dotyczy pacjentów między 25 a 40 r.ż.  i stanowi nieodwracalną kontynuację procesu z etapu pierwszego. Wraz ze wzrostem opuchlizny w obrębie stożka rotatorów zwiększa się również tarcie, co dodatkowo utrwala problem. Na tym etapie ścięgno zaczyna ulegać zwłóknieniu i zapaleniu.  

Stadium trzecie – dotyczy pacjentów powyżej 40 r.ż. Na tym etapie może dochodzić do częściowego lub całkowitego zerwania ścięgna stożka rotatorów. Dodatkowo w stawie zaczynają narastać osteofity (narośla kostne), które również wpływają na zmniejszenie przestrzeni podbarkowej. 

Zespół cieśni podbarkowej – diagnostyka  

Rozpoznanie stawia się na podstawie wywiadu i oceny klinicznej, a lokalizację i stopień uszkodzenia struktur ustala się, biorąc pod uwagę badania obrazowe – rezonans magnetyczny lub USG stawu ramiennego. W fizjoterapii i ortopedii stosuje się także specjalne testy kliniczne o dużej czułości, mające na celu wywołanie charakterystycznych objawów bólowych i potwierdzenie diagnozy. 

Zespół cieśni podbarkowej – leczenie 

Zasadniczo proces leczenia rozpoczyna się od terapii manualnej, na którą składają się techniki mobilizacji i manipulacji stawowych oraz techniki mobilizacji tkanek miękkich, które pod wpływem zmian stawowych uległy skróceniu i napięciu. Każda terapia manualna powinna być wspomagana przez odpowiednio dobrane ćwiczenia rehabilitacyjne ukierunkowane na osłabione lub wyhamowane mięśnie. Celem postępowania rehabilitacyjnego jest: 

• przywrócenie pełnego zakresu ruchomości w stawie,  
• poprawa rytmu łopatkowo-ramiennego,  
• przywrócenie utraconych funkcji mięśniowych, 
• korekcja postawy. 

W celu zmniejszenia dolegliwości bólowych stosowane są niesteroidowe leki przeciwzapalne, blokady sterydowe i zastrzyki z kwasu hialuronowego, mające na celu zwiększenie ilości mazi stawowej. Niekiedy jednak konieczne jest postępowanie chirurgiczne, najczęściej wykonuje się artroskopowe oczyszczenie stawu ze zmienionych tkanek lub dekompresję przestrzeni podbarkowej.