Sok z wiśni. Sprawdź, jak go przygotować
Sok z wiśni jest źródłem wielu cennych składników antyoksydacyjnych i odżywczych. Jego spożywanie zaleca się szczególnie sportowcom, ale możesz go także włączyć do diety w przypadku problemów z zasypianiem czy chorób układu krążenia. Jak przygotować go samodzielnie w domu?
Sok z wiśni – właściwości
Wiśnie są owocami o dużej zawartości związków bioaktywnych o właściwościach przeciwutleniających.
Zawierają:
- witaminę C,
- witaminę A,
- β-karoten,
- potas,
- błonnik pokarmowy.
Dodatkowo są dobrym źródłem cennego dla naszego organizmu aminokwasu – tryptofanu, a także serotoniny i melatoniny.
Wiśnie są niskokaloryczne (50 kcal/100 g) i mają wysoką gęstość odżywczą.
Z owoców wiśni możemy pozyskać sok.
Jego głównymi składnikami aktywnymi są:
- flawonoidy (antocyjany, kwercetyna),
- kwas fenolowy,
- karotenoidy,
- melatonina.
Na zawartość poszczególnych związków wpływają m.in. odmiana owoców, stopień ich dojrzałości oraz warunki uprawy i przechowywania.
Sok z cierpkich wiśni (z odmiany Montmorency) zawiera wyjątkowo dużo antyoksydantów. Cierpkie odmiany zawierają ich więcej niż słodkie.
Sok z wiśni – na co pomaga?
Wpływ na układ sercowo-naczyniowy
Wiśnie zawierają dużą ilość antocyjanów, które słyną ze swoich właściwości przeciwutleniających. Dzięki temu wywierają działanie ochronne na serce i układ krążenia. Hamują powstawanie tzw. reaktywnych form tlenu (ROS) oraz zmniejszają stres oksydacyjny. Zwiększony stres oksydacyjny wiąże się z występowaniem chorób układu krążenia, w tym z rozwojem miażdżycy.
Dodatkowo związki fenolowe obecne w soku z wiśni mogą obniżać ciśnienie krwi. Według jednego z badań 2 godziny po spożyciu pojedynczej dawki soku z wiśni (300 ml) doszło do obniżenia ciśnienia skurczowego i rozkurczowego krwi oraz częstości akcji serca. Powrót do poziomu wyjściowego nastąpił po 6 godzinach od spożycia. Mniejsze dawki nie powodowały już takich efektów.
Właściwości przeciwzapalne
Składniki aktywne zawarte w soku z wiśni zmniejszają stres oksydacyjny i zapobiegają stanom zapalnym. Antocyjanina może hamować enzym cyklooksygenazę (związany ze stanem zapalnym), a flawonoidy zmniejszają produkcję cytokin prozapalnych. Spożywanie soku z cierpkich wiśni wyraźnie obniża poziom białka C-reaktywnego (CRP) w osoczu, ponieważ ma on silne właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające.
Dna moczanowa
Sok z cierpkich wiśni ma zdolność do obniżania stężenia kwasu moczowego. Obecność witaminy C dodatkowo wspomaga jego wydalanie z organizmu. W kilku przeprowadzonych badaniach spożycie soku z wiśni spowodowało zmniejszenie stężenia kwasu moczowego w pobranych próbkach krwi lub niższe ryzyko ataków dny moczanowej. Dlatego można rozważyć jego włączenie do diety u osób z hiperurykemią.
Lepszy sen
Zaburzenia snu są częstą dolegliwością. Pomocne w tym przypadku może okazać się spożywanie soku z wiśni. W badaniach zaobserwowano, że stosowanie soku z cierpkich wiśni na godzinę przed zaśnięciem (min. przez tydzień) poprawia jakość snu i wydłuża czas jego trwania. To zasługa zawartej w nim melatoniny – substancji, która naturalnie reguluje proces snu.
Wspomaganie regeneracji powysiłkowej
Długotrwały i intensywny wysiłek fizyczny powoduje stres oksydacyjny. Sok z wiśni może okazać się przydatny dla sportowców i osób aktywnych fizycznie. Wysoka zawartość polifenoli działa przeciwzapalnie, zmniejsza uszkodzenia mięśni oraz reguluje poziom bólu. Głównym efektem działania soku z cierpkich wiśni u sportowców jest przyspieszenie regeneracji po wysiłku, zarówno w sportach wytrzymałościowych, jak i siłowych. Dzięki temu trening jest bardziej efektywny. Zawarte w soku z wiśni potas i witamina C potęgują korzystny wpływ na organizm sportowca. Witamina C wspomaga działanie antyoksydacyjne oraz wspiera układ odpornościowy, a potas zapobiega skurczom mięśni.
Jak zrobić sok z wiśni? Przepis
Sok z wiśni najlepiej przygotuj, gdy trwa sezon na te owoce (od lipca do sierpnia). Możesz to zrobić w tradycyjny sposób lub przy pomocy sokownika.
Jeśli korzystasz z sokownika, przygotuj 1 kg wiśni i 500 g cukru. Umyj owoce i włóż je do naczynia. Następnie dodaj cukier i odczekaj, aż owoce puszczą sok. Gotowy sok przelej do butelek i zakręć.
Cukier możesz również dodać dopiero do gotowego soku. Wówczas wsyp 100 g cukru na 1 kg wiśni. Do soku, który będziesz rozcieńczać, dodaj 200 g cukru.
Jeśli chcesz przygotować sok tradycyjną metodą, to musisz przeznaczyć na to nieco więcej czasu. Użyj 1 kg wiśni i 1 kg cukru. Z umytych owoców usuń pestki, przełóż je do większego naczynia, dodaj cukier i odstaw na kilka godzin, aż puszczą sok. Następnie umieść naczynie na kuchence i zagotuj. Uważaj, by sok nie wykipiał. Przelej go do butelek i mocno zakręć.
Zdrowszy jest sok z wiśni bez dodatku cukru. Cukier z powodzeniem możesz zastąpić ksylitolem lub erytrytolem.
Sok z wiśni – ile go pić?
W zależności od tego, czy wybierzemy domowy sok, czy gotowy produkt, jego zalecana dzienna porcja będzie inna.
- Dla zachowania zdrowia, uzupełnienia diety w cenne antyoksydanty oraz potas i witaminę C wystarczy od jednej do dwóch szklanek domowego soku z wiśni w ciągu dnia (najlepiej takiego bez dodatku cukru).
- Jeśli decydujesz się na sok z wiśni dostępny w formie suplementu, wówczas jego zalecana porcja w ciągu dnia wynosi między 25 a 50 ml.
- Jeśli jesteś osobą aktywną fizycznie, spożywaj 30 ml soku z cierpkiej odmiany wiśni dwa razy dziennie po treningu (możesz go rozpuścić w 100-200 ml wody).
Sok z wiśni – przeciwwskazania
Mimo że sok z wiśni jest produktem całkowicie naturalnym, to nie powinny go stosować osoby z alergią na salicylany. Szczególnie ostrożne powinny być także osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe. Nie będzie on również wskazany dla osób zmagających się z problemami ze strony przewodu pokarmowego, np. wrzodami żołądka.
Przeczytaj również:
Sok z brzozy. Skład i działanie? Na co pomaga i jak go dawkować?
- McCune L.M., Kubota C., Stendell-Hollis N.R., Thomson C.A., Cherries and health: a review, Crit Rev Food Sci Nutr, 2011.
- https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/173954/nutrients.
- Frączek B., Krzywański J., Krysztofiak H., Dietetyka sportowa, PZWL, Warszawa 2020.
- Vitale K.C., Hueglin S., Broad E., Tart Cherry Juice in Athletes: A Literature Review and Commentary, Current Sports Medicine Reports, 2017.
- Moosavian S.P. i wsp., Effects of tart cherry juice consumption on cardio-metabolic risk factors: A systematic review and meta-analysis of randomized-controlled trials, Complementary Therapies in Medicine, 2022.
- Crepaldi G., Carruba M., Comaschi M., Del Prato S., Frajese G., Paolisso G., Dipeptidyl peptidase 4 (DPP-4) inhibitors and their role in Type 2 diabetes management, J Endocrinol Invest, 2007.
- Jacob R.A., Spinozzi G.M., Simon V.A., Kelley D.S., Prior R.L., Hess-Pierce B., Kader A.A., Consumption of cherries lowers plasma urate in healthy women, J Nutr, 200.
- Zhang Y., Neogi T., Chen C., Chaisson C., Hunter D.J., Choi H.K., Cherry consumption and decreased risk of recurrent gout attacks, Arthritis Rheum, 2012.
- Howatson G., Bell P.G., Tallent J., Middleton B., McHugh M.P., Ellis J., Effect of tart cherry juice (Prunus cerasus) on melatonin levels and enhanced sleep quality, Eur J Nutr, 2012.