Jakie są korzyści karmienia piersią?
Karmienie piersią to najlepszy sposób żywienia niemowlaka. Kobieta dysponuje perfekcyjnym mechanizmem, który doskonale zaspokaja potrzeby rozwijającego się niemowlęcia. Co warto o nim wiedzieć?
Dlaczego warto karmić piersią?
Mleko matki to pokarm wielofunkcyjny. Zawiera nie tylko składniki odżywcze, ale również wzmacnia odporność i zapewnia dziecku prawidłowy rozwój. Mleko ludzkie nie ma odpowiedniego zamiennika. Zawiera ono białka, tłuszcze (ok 4%), laktozę, witaminy, minerały, żelazo, wodę i enzymy. Większości z tych składników nie można sztucznie odtworzyć. W pokarmie znaleźć można ponad 130 prebiotyków, które chronią jelita maluszka przed drobnoustrojami. Pokarm matki to także 415 białek, które pełnią aktywną, funkcjonalną rolę. Niektóre z nich pomagają walczyć z bakteriami, zidentyfikować patogeny czy chronić przed drobnoustrojami.
Produkcja mleka zaczyna się około 16 tygodnia ciąży, jednak występuje ono w bardzo niewielkich ilościach. Tymczasem produkcja właściwa wstrzymana jest do czasu urodzenia się dziecka. Możemy wyróżnić 3 zasadnicze fazy, przez które przechodzi mleko po porodzie.
Siara
Przez 3-6 dni po porodzie mleko matki ma wyjątkowy skład. Jest gęste i lepkie, o zróżnicowanym kolorze. Siara to pokarm skoncentrowany i lekkostrawny. Zawiera składniki, które pomagają dziecku zbudować silny układ odpornościowy, ma właściwości przeczyszczające, co pomaga niemowlęciu w oddaniu smółki (pierwszego stolca), zapobiega żółtaczce niemowlęcej i usuwa z jelit bilirubinę, która powoduje żółtaczkę fizjologiczną. Ilość siary jest bardzo niewielka, jednak idealna dla maleńkiego brzuszka noworodka.
Mleko przejściowe
W ciągu pierwszych dwóch tygodni ilość mleka wzrasta, zmienia się też jego wygląd i skład. Zmniejsza się zawartość immunoglobuliny i białek, natomiast rośnie ilość cukrów oraz tłuszczów.
Mleko właściwe
Jest dość wodniste i wydaje się dziwne w porównaniu do znanego wszystkim mleka krowiego, jednak zawiera wszystko, co niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka. Jego skład zmienia się podczas każdego karmienia, kolejnych tygodni i miesięcy życia maluszka, zapewniając mu składniki, jakich na daną chwilę potrzebuje. Początkowo zawiera mało tłuszczu, a dużo laktozy, białka, cukru, witamin, minerałów oraz wody. Z czasem ilość tłuszczu rośnie, spada natomiast zawartość cukru.
Korzyści dla karmiącej mamy
Karmienie piersią jest nie tylko dobre dla dziecka, które otrzymuje optymalną dawkę składników odżywczych i witamin oraz wzmacnia swoją odporność. To również szereg korzyści zdrowotnych dla kobiety. Karmienie piersią zmniejsza ryzyko krwawienia poporodowego, anemii, wystąpienia cukrzycy typu II, nowotworu piersi i jajników, osteoporozy, obniża prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń nastroju i depresji poporodowej, a także opóźnia powrót miesiączki. Co ciekawe, podawanie własnego pokarmu wspomaga odchudzanie i powrót do wagi sprzed ciąży! Podczas karmienia spalanych jest nawet 500 kalorii dziennie, czyli tyle, co po przebiegnięciu 8 km lub przejściu aż 11 km! Karmienie piersią to także oszczędność – zarówno czasu, jaki musiałabyś spędzać na przygotowywaniu mleka, myciu i wyparzaniu butelek, oraz pieniędzy przeznaczanych na kupowanie odpowiedniego pokarmu modyfikowanego.
Twoje mleko jest tym, co jesz?
Mitem jest, że w okresie karmienia piersią musisz stosować specjalną dietę.
Możesz jeść to, co lubisz, jednak pamiętaj o różnicowaniu swojej diety i spożywaniu większej ilości pokarmów lekkostrawnych.
Oczywiście fundamentalną zasadą jest unikanie alkoholu oraz ograniczenie spożycia kofeiny. Przenikają one do krwi i w niewielkich ilościach mogą pojawić się również w pokarmie. Jeśli jednak nie potrafisz rozstać się z zapachem kawy, możesz sięgnąć po dostępne na rynku kawy zbożowe bez kofeiny, odpowiednie dla karmiących mam i kobiet w ciąży.
Niektóre składniki mogą zmienić smak i zapach mleka, jednak większość dzieci nie reaguje na takie niuanse. Jeżeli jednak maluszek zaczął kaprysić po tym, jak mama zjadła określone danie, produkt czy przyprawę, warto z zrezygnować z niej na okres minimum 4 dni. Po tym czasie można ponownie zacząć jeść dany produkt i obserwować reakcję dziecka, które z czasem może zacząć tolerować nowy smak bez większego problemu.
W okresie karmienia należy dbać o odpowiednie nawodnienie organizmu. Wskaźnikiem przyjmowania optymalnej ilości płynów jest barwa moczu – powinien być przezroczysty lub bladożółty. Dobre nawodnienie wspomaga laktację. W przypadku problemów z produkcją pokarmu warto włączyć do diety więcej wartościowych produktów, tj. kaszy, płatków pełnoziarnistych, ciemnego pieczywa, ryb czy serów. Kiedy sama dieta nie wystarcza, należy sięgnąć po bezpieczne, naturalne preparaty stymulujące produkcję mleka. Jednym z ich składników może być np. ekstrakt słodu jęczmiennego, który posiada właściwości mlekopędne. Dodatkowo preparaty takie mogą zawierać naturalne składniki (np. melisę) niwelujące objawy stresu, który często towarzyszy problemom z karmieniem piersią.
W czym pomaga odciąganie pokarmu?
Aby produkcja mleka była optymalna, matki powinny najpierw zainicjować proces laktacji, a następnie zadbać o jej rozwój i utrzymanie na właściwym poziomie. W stymulacji laktacji może pomóc odciąganie, które bywa konieczne w przypadku, gdy dziecko nie przebywa z Tobą (np. któreś z Was znajduje się w szpitalu), nieskutecznie ssie czy przy zastoju mleka i obrzęku piersi. W odciąganiu mleka może pomóc laktator elektryczny, który odwzorowuje naturalny rytm ssania dziecka (technologia 2-Phase Expression) i umożliwia odciąganie pokarmu z obu piersi jednocześnie. Co ważne, odciągnięty pokarm można przechowywać, a nawet mrozić. Jeśli będzie on właściwie zabezpieczony, nie straci swoich właściwości odżywczych.
Co zrobić, gdy karmienie sprawia ból?
Przez kilka pierwszych dni karmienia piersią zupełnie normalna jest wrażliwość brodawek. Są one poddawane działaniu silnego podciśnienia, a kilkanaście sesji karmienia w ciągu doby to spore obciążenie. Jednak ciało szybko przystosowuje się do nowych bodźców, więc dyskomfort powinien zniknąć po kilku dniach. Co jednak, jeśli nie znika? Ból brodawek może mieć różne przyczyny – czasami dziecko nieprawidłowo chwyta i puszcza piersi, jest źle przystawiane lub jest karmione w niewłaściwej pozycji. Innym powodem bolesności mogą być pleśniawki u niemowlęcia, zablokowanie kanalików wyprowadzających mleko, ząbkowanie czy niewłaściwa higiena.
