Chemioterapia nowotworów – część 2

Skuteczność chemioterapii 

Rak piersi

Podstawową metodą leczenia raka piersi jest chirurgia. Całkowite wycięcie guza i naświetlenie miejsca, w którym wcześniej był guz, jest coraz częściej stosowaną metodą leczenia. Jest to możliwe dzięki profilaktyce. Dzięki niej guzy wykrywane są wcześniej. U kobiet chorych na raka piersi istnieją czynniki rokownicze przemawiające za tym, aby zastosować leczenie ogólnoustrojowe, czyli hormonoterapię i chemioterapię. Do takich czynników należą m.in. potrójnie ujemny rak piersi (brak receptorów estrogenowych, progesteronowych oraz HER-2), zajęcie węzłów chłonnych czy większy rozmiar guza.

W poniższej tabeli widoczna jest skuteczność chemioterapii adjuwantowej w leczeniu raka piersi na podstawie danych Early Breast Cancer Trialists’ Collaborative Group (EBCTCG). Metaanaliza została stworzona w oparciu o dane ponad 100 000 kobiet ze 123 badań klinicznych. Poniższe statystyki dotyczą kobiet z rozpoznaniem raka piersi we wczesnym stadium i zajęciem węzłów chłonnych.   

Różnica między leczeniem poprzez samo wycięcie a uzupełnieniem postępowania chirurgicznego chemioterapią dwuskładnikową wynosi więc odpowiednio 17 i 15%. 

UWAGA! Dane dotyczą wyłącznie raka piersi, wobec którego uzasadnione było zastosowanie chemioterapii. Regularne badania profilaktyczne umożliwiają wykrycie raka w stadium, którego terapia nie wymaga leczenia ogólnoustrojowego, a ryzyko śmierci z powodu nowotworu w ciągu 5 lat jest mniejsze niż 10%! 

Rak jelita grubego

Postępowanie w przypadku raka jelita grubego jest najczęściej zdecydowanie bardziej inwazyjne niż np. w raku piersi. Spowodowane jest to licznymi drogami odpływu chłonnego, którymi mogą wydostawać się komórki nowotworowe z guza pierwotnego. Dodatkowo jelita są dosyć ciasno stłoczone w jamie brzusznej, przez co guz może naciekać na okoliczne struktury. 

Obecnie stosuje się najczęściej dwuskładnikową chemioterapię złożoną z 5- fluorouracylu (5-FU) i oksaliplatyny. Pozwala to na redukcję ryzyka wznowy raka w ciągu 5 lat o średnio 15% oraz ryzyka śmierci z powodu nowotworu o 9%. Przekładając te statystyki na grupę 100 chorych na raka jelita grubego, leczenie chirurgiczne bez chemioterapii przeżyje średnio 58 osób, a w przypadku wykorzystania chemii – 73 osoby. 

UWAGA! Kwalifikacja chorych do chemioterapii jest bardzo skomplikowana i uwzględnia ona dziesiątki czynników. Dlatego nie należy posiłkować się tym artykułem jako argumentem w rozmowie z lekarzem onkologiem. Powyższe statystyki stosuje się do ogółu pacjentów, natomiast każdy przypadek jest inny. Rolą lekarza onkologa jest przeanalizowanie cech choroby i wybranie najlepszego leczenie według dostępnej wiedzy. 

Przeczytaj również:
Rak jelita grubego – jakie są jego przyczyny? Jak się przed nim chronić?

Nowotwory hematologiczne pacjentów dorosłych

Warto zaznaczyć, że poza niektórymi wyjątkami nowotworów hematologicznych nie leczy się chirurgicznie. Terapia opiera się głównie na ogólnoustrojowym leczeniu cytostatykami. Nowotwory hematologiczne nie są rakami. Choroby te zazwyczaj nie tworzą guzów, lecz we krwi można znaleźć ilość komórek zwiększoną nawet kilkadziesiąt razy ponad normę. Najczęstszym nowotworem krwi jest chłoniak nieziarniczy.  

Ryzyko śmierci dotyczy kolejno chłoniaka niezairniczego, szpiczaka mnogiego i ostrej białaczki szpikowej. 

Powyższe statystyki pokazują, że 100% pacjentów bez leczenia umrze w ciągu pięciu lat. Leczenie za pomocą chemioterapii pozwala uratować nawet ponad 70% pacjentów.

Przeczytaj również:
Czym objawia się szpiczak mnogi?

Nowotwory wieku dziecięcego

Najczęstszym nowotworem w tej grupie jest ostra białaczka limfoblastyczna (ALL) leczona obecnie wyłącznie chemioterapią. W wielu innych nowotworach dziecięcych, mimo że podstawową formą leczenia jest chirurgia (np. guz Wilmsa), chemioterapia podawana jest jako adjuwant lub neoadjuwant (link). 

ALL 

Przeczytaj również:
Białaczka wieku dziecięcego – typy, czynniki ryzyka i objawy

Mięsak Ewinga

* winkrystyna + aktynomycyna D + cyklofosfamid 

** winkrystyna + aktynomycyna D + cyklofosfamid + doksorubicyna 

Podsumowując powyższe informacje, można stwierdzić, że chemioterapia wydłuża życie pacjentów i zmniejsza ryzyko wznowienia nowotworu. 

Przeczytaj również:
Chemioterapia nowotworów – część 1