Metody leczenia jaskry
Jaskra jest jedną z najczęstszych przyczyn ślepoty u ludzi. To zespół chorób oczu o różnym mechanizmie powstawania. Charakteryzuje się m.in. pogorszeniem widzenia, zawężeniem pola widzenia, a nawet może prowadzić do całkowitej utraty wzroku. Jaskra rozwija się na skutek stopniowego uszkodzenia nerwu wzrokowego spowodowanego wzrostem ciśnienia wewnątrzgałkowego. Dobrą informacją jest fakt, że im wcześniej zostanie wykryta, tym lepsze będą efekty leczenia.
Głównym celem terapii jaskry jest skoncentrowanie się na jak najdłuższym zachowaniu funkcji narządu wzroku chorego. Głównym celem leczenia jest obniżenie ciśnienia wewnątrz gałki ocznej, które degeneruje nerw wzrokowy. Leczeniem zachowawczym jest farmakoterapia. Kolejnym krokiem może być laseroterapia. W przypadku niepowodzenia tych metod najskuteczniejsze jest leczenie operacyjne.
Przeczytaj również:
Jaskra – rodzaje, objawy i leczenie
Metody leczenia jaskry
Farmakologiczne leczenie jaskry z użyciem kropli
Metodą leczenia pierwszego rzutu u pacjentów z jaskrą jest farmakoterapia z użyciem kropli. Stosuje się tutaj cztery grupy leków. W pierwszej kolejności zgodnie z wytycznym Polskiego Towarzystwa Okulistycznego są prostaglandyny. Do pozostałych leków pierwszego rzutu zalicza się:
- beta-blokery,
- alfa-2-antagoniści,
- inhibitory anhydrazy węglanowej.
Ich zadaniem jest zmniejszenie produkcji cieczy wodnistej lub ułatwienie jej odpływu, co w konsekwencji wpływa na obniżenie ciśnienia wewnątrz gałki ocznej.
W sytuacji gdy leki miejscowe nie obniżają wystarczająco ciśnienia wewnątrzgałkowego i kondycja nerwu wzrokowego ulega pogorszeniu, wówczas pacjentów kieruje się na dodatkowe leczenie laserowe lub leczenie operacyjne.
Laserowe leczenie jaskry
Obecne zabiegi laserowe charakteryzują się dość wysoką skutecznością. Są to przede wszystkim szybkie, trwające kilka minut i bezbolesne operacje jaskry.
Wyróżnia się poszczególne rodzaje laserowej operacji jaskry, które zostały opisane poniżej.
Selektywna trabekuloplastyka laserowa, czyli SLT (selective laser trabeculoplasty)
Jest to technika udrażniania dróg odpływu cieczy wodnistej. Mechanizm działania polega na rekrutacji makrofagów w beleczkowaniu i stymulacji tworzenia nowej, zdrowej tkanki trabeculum. Zabieg może być wielokrotnie powtarzany, ponieważ dzięki wykorzystaniu małej energii w tkankach nie występuje efekt termiczny, a promienie laserowe są absorbowane tylko przez komórki z barwnikiem. Według zaleceń Europejskiego Towarzystwa Jaskrowego zabieg SLT może być stosowany:
- jako leczenie pierwszego rzutu w jaskrze pierwotnej i młodzieńczej otwartego kąta,
- w przypadku nadciśnienia ocznego,
- w jaskrze wtórnej otwartego kąta – barwnikowej, pseudozłuszczeniowej,
- u osób, które nie stosują regularnie kropli przeciwjaskrowych lub nie tolerują leczenia kroplowego,
- u kobiet w ciąży i karmiących piersią, gdy leki miejscowe są przeciwwskazane.
Irydotomia laserowa
Zabieg irydotomii laserowej polega na wykonaniu niewielkiego otworu w górnej części tęczówki, który staje się nową drogą do swobodnego przejścia dla cieczy wodnistej z komory tylnej do komory przedniej oka. Tym samym obniża się również ciśnienie wewnątrz gałki ocznej tak bardzo zagrażające nerwowi wzrokowemu.
Pacjentowi w dniu zabiegu do chorego oka aplikuje się krople zwężające źrenicę. Następnie podaje się krople miejscowo znieczulające oko, co zapewnia zabezpieczenie przeciwbólowe w trakcie zabiegu. Za pomocą wiązki laserowej lekarz okulista na tęczówce oka wykonuje mały otwór. W efekcie zabiegu tęczówka cofa się, a komora przednia oka pogłębia. Po zabiegu stosowane są krople przeciwzapalne.
Do wskazań zastosowania irydotomii laserowej zalicza się:
- jaskrę młodzieńczą otwartego kąta,
- niektóre postaci jaskry barwnikowej z tzw. wklęsłą konfiguracją tęczówki oraz odwrotnym blokiem źrenicznym,
- jaskrę zamykającego się kąta przesączania oraz w konfiguracji zamkniętego kąta.
Leczenie operacyjne jaskry
Trabeculektomia
Gdy inne sposoby leczenia jaskry (farmakoterapia, leczenie laserowe) nie przynoszą efektów, zalecana jest interwencja chirurgiczna. Zgodnie z zaleceniami Europejskiego Towarzystwa Jaskrowego, jeśli u pacjenta z jaskrą występuje zaćma lub gdy pacjent przyjmuje co najmniej trzy leki przeciwjaskrowe, jest to wskazanie do operacji. Trabeculektomia polega na stworzeniu nowej, sztucznej drogi odpływu dla cieczy wodnistej z oka. W tym celu w niedrożnym kącie przesączania wycinany jest element tkanki. W górnej części gałki ocznej wytwarza się wówczas tzw. pęcherzyk filtracyjny, który jest ukryty pod górną powieką.
Implanty
W trakcie zabiegu chirurg okulista wykonuje małe nacięcie w rogówce i przez nie wprowadza miniaturową rureczkę. Założony implant pozwala, by ciecz wodnista odpływała pod spojówkę, co obniża ciśnienie wewnątrzgałkowe. Plusem zastosowania implantów jest szybsza regeneracja pacjentów po zabiegu i mniejsze obciążenie dla organizmu.
Nowoczesne metody leczenia jaskry
Medycyna wciąż nas zadziwia i nieustannie się rozwija. Nowościami na światowym rynku są inteligentne soczewki, które same mierzą ciśnienie wewnątrz gałki ocznej. Kolejnym odkryciem są inteligentne pompy samodzielnie podające lek do oka, a także kapsułki, mające w składzie zmodyfikowane genetyczne komórki, które same produkują lekarstwo.
Wszystkie metody leczenia jaskry mają na celu powstrzymanie rozwoju choroby i jej kontrolowanie, tak by pacjent mógł się cieszyć komfortem widzenia jak najdłużej.
