Dieta a skuteczność leków przy niedoczynności tarczycy i Hashimoto
Zarówno przy Hashimoto, jak i niedoczynności tarczycy, podstawowe leczenie opiera się na terapii hormonalnej. W celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania organizmu stosuje się lewotyroksynę, która ma takie samo działanie jak naturalny hormon produkowany przez tarczycę. W jaki sposób stosować ten lek, by farmakoterapia była skuteczna?
Niedoczynność tarczycy to najczęstsze schorzenie gruczołu tarczowego, któremu towarzyszy niedobór hormonów tarczycy. Choroba Hashimoto nie jest równoznaczna z niedoczynnością tarczycy, mimo że często te pojęcia są stosowane wymiennie. Tak naprawdę są to dwa różne problemy zdrowotne, lecz często ze sobą współwystępują. Choroba Hashimoto jest najczęstszym zapaleniem gruczołu tarczowego, które przebiega z udziałem układu odpornościowego i może doprowadzić do rozwoju niedoczynności tarczycy.
Lewotyroksyna
Lewotyroksyna jest lewoskrętnym izomerem tyroksyny (T4), czyli podstawowego hormonu tarczycy tuż obok trijjodotyroniny (T3). Preparaty zawierające lewotyroksynę są stosowane w przypadku niedoboru hormonów tarczycy w organizmie, jak ma to miejsce przy niedoczynności tarczycy. Wchłanianie lewotyroksyny jest uzależnione od wielu czynników, które będą przekładać się na skuteczność leczenia. Wpływ na biodostępność lewotyroksyny mają czynniki fizjologiczne (np. wiek, stan pacjenta), czynniki dietetyczne (np. spożycie konkretnych produktów), wybrane leki (np. inhibitory pompy protonowej) czy choroby układu pokarmowego (np. celiakia).
Optymalne leczenie wymaga ścisłej współpracy pomiędzy pacjentem a lekarzem. Dawkę preparatu dostosowuje lekarz na podstawie wywiadu z pacjentem oraz wyników badań laboratoryjnych. Warto powiedzieć specjaliście o chorobach współistniejących, zażywanych lekach i suplementach, by dowiedzieć się o niepożądanych interakcjach czy czynnikach obniżających wchłanianie leku. Z uwagi na mnogość czynników wpływających na wchłanianie lewotyroksyny, dostosowanie odpowiedniej dawki jest wymagające i może trwać sporo czasu. W momencie, gdy czynniki te ulegają zmianie, konieczna może być zmiana dawki leku, dlatego warto mieć świadomość czy wybrane czynniki nas dotyczą.
Czynniki dietetyczne wspomagające wchłanianie lewotyroksyny to:
- przyjmowanie leku na czczo,
- przyjmowanie leku godzinę przed posiłkiem,
- zażywanie witaminy C.
Czynniki dietetyczne ograniczające wchłanianie lewotyroksyny to:
- błonnik pokarmowy;
- wysoka zawartość wapnia;
- nasiona roślin strączkowych;
- kawa, mocna herbata;
- niektóre owoce (papaja, winogrono, grejpfrut);
- zaburzenia w obrębie przewodu pokarmowego, np. celiakia, nietolerancja laktozy, zakażenie Helicobacter pylori.
Zasady prawidłowego przyjmowania lewotyroksyny
- Lek przyjmuj regularnie, najlepiej zawsze o tej samej porze, popijając niewielką ilością wody. Jeżeli przyjmujesz lewotyroksynę rano, spożyj ją na czczo. Jeżeli wieczorem, najlepiej zachowaj 3-godzinną przerwę od ostatniego posiłku.
- Pierwszy posiłek po porannym zażyciu leku powinien odbyć się w odstępie minimum 30 minut. Najlepsze wchłanianie zapewnia dłuższa przerwa, np. 1-2 godziny.
- W posiłku spożywanym w okolicy przyjęcia leku (np. śniadanie) unikaj produktów zawierających dużą ilość wapnia. Są to przede wszystkim produkty nabiałowe, jak również roślinne zamienniki wzbogacane w wapń oraz duża ilość sezamu, migdałów czy maku niebieskiego.
- W niewielkiej odległości od przyjęcia leku nie spożywaj błonnika pokarmowego, czyli produktów z pełnego ziarna (np. chleb razowy, otręby, brązowy ryż), nasion roślin strączkowych.
- Przez kilka godzin po spożyciu leku zrezygnuj z picia soków cytrusowych, kawy, mocnych naparów herbacianych.
- Dodatkowe suplementy diety i inne leki spożywaj w innym czasie niż preparaty z lewotyroksyną, np. do obiadu.
Skuteczność leków stosowanych przy niedoczynności tarczycy i Hashimoto jest w dużej mierze uzależniona od naszej diety.
Wprowadzając wymienione w tym artykule zasady możemy zadbać o odpowiednie wchłanianie lewotyroksyny. Taka strategia pomoże nam uzyskać odpowiednią skuteczność farmakoterapii i zachowanie równowagi organizmu. Pamiętaj, by o wprowadzaniu wszelkich modyfikacji żywieniowych poinformować swojego lekarza prowadzącego.
Przeczytaj również:
PCOS a niedoczynność tarczycy
USG tarczycy – na czym polega i jak się przygotować?
Źródła:
- Ostrowska L., Orywal K., Stefańska E., Diagnostyka laboratoryjna w dietetyce 2018, 319-330.
- Ianiro G., Mangiola F., Di Rienzo T. A., Bibbo S., Franceschi F., Greco A. V., Gasbarrini A., Levothyroxine absorption in health and disease, and new therapeutic perspectives. European Review for Medical Pharmacological Sciences 2014;18:451-456.
- Olejniczak-Rabinek M., Czynniki wpływające na dostępność biologiczną lewotyroksyny. Farmacja Współczesna 2016;9:194-201.
- Pastusiak K., Michałowska J., Bogdański P., Postępowanie dietetyczne w chorobach tarczycy. Varia Medica 2018;2(2):111-115.
Bardzo dobry artykuł dużo informacji bardzo dziękuję.
Dziękujemy za komentarz 🙂
Wiadomości podane bardzo przystępnie i zrozumiale .Bardzo dziękuję