Dysplazja stawu biodrowego – na czym polega?

Dysplazja stawu biodrowego – czym jest? 

Dysplazja stawu biodrowego jest wadą układu kostnego. U dziecka z dysplazją następuje niedostateczny rozwój kości i elementów, które tworzą staw biodrowy. Prowadzi to do zbyt płytkiego pokrycia przez panewkę głowy kości udowej, a co za tym idzie wysunięcia kości udowej z panewki poza staw. Skutkiem tego procesu jest zwichnięcie stawu biodrowego u dziecka. Najczęściej dysplazja stawu biodrowego jest jednostronna, ale może dotyczyć również obu bioder [1].

Przyczyny rozwoju dysplazji stawu biodrowego u dzieci 

Głównym czynnikiem predysponującym do wystąpienia dysplazji stawu biodrowego są uwarunkowania genetyczne. Dowodem jest między innymi to, że deformacja występuje o wiele częściej u społeczności europejskiej. Dużym prawdopodobieństwem jest również dziedziczenie dysplazji z pokolenia na pokolenie. 

Wpływ na rozwój dysplazji stawu biodrowego ma również ułożenie dziecka w macicy. Okazuje się, że dzieci ułożone pośladkowo będą miały większe prawdopodobieństwo wystąpienia deformacji, głównie lewego biodra. Dodatkowo mało miejsca w łonie matki w przypadku ciąż mnogich czy dzieci o dużej masie także może przyczynić się do dysplazji.  

Naukowcy zaobserwowali również duży wpływ hormonu – relaksyny – na prawidłowy rozwój stawu biodrowego u dzieci. Zbyt mała ilość produkowanego hormonu, który odpowiada za elastyczność połączeń stawowych dziecka, może wiązać się z predyspozycjami do rozwoju dysplazji biodrowej. 

Poza rozwojem dziecka w łonie matki, duży wpływ na prawidłowy rozwój stawów ma również prawidłowy sposób noszenia, układania czy pielęgnacji dziecka [2]. 

Objawy dysplazji biodrowej 

Dysplazja stawu biodrowego jest wykrywana u dzieci jeszcze w szpitalu. Na oddziale noworodkowym odbywa się wówczas obowiązkowe badanie bioder u dziecka. Następne badania powinny odbywać się w czasie badań profilaktycznych dziecka do 1. roku życia. W niektórych przypadkach może się również zdarzyć, że problem był na tyle mały, że nie został zauważony w szpitalu, a deformacja pojawiła się dopiero wraz z rozwojem dziecka. Wówczas rodzic może zaobserwować pewne nieprawidłowości w ruchach dziecka. Najczęściej zostaje to zauważone podczas codziennej pielęgnacji, kiedy można wyczuć delikatne przeskakiwanie w stawie biodrowym. Dodatkowo mogą wystąpić problemy z odchylaniem nóżek u dziecka na boki. Wszystkie niepokojące objawy powinny zostać zgłoszone do pediatry [1]. 

Dysplazja stawu biodrowego – leczenie 

Metodę leczenia dobiera się w zależności od tego, na jakim etapie życia zdiagnozowano dysplazję u dziecka. Sprawdzany jest również stopień nasilenia dysplazji. Leczenie u niemowląt najczęściej rozpoczyna się od wdrożenia leczenia zachowawczego. Leczenie zachowawcze może polegać na zastosowaniu u dziecka specjalnych szelek Pavlika, które mają za zadanie odpowiednio ustawić poszczególne elementy stawu biodrowego. W przypadku tej metody należy uzbroić się w cierpliwość, ponieważ odpowiednie ustawienie głowy kości udowej w panewce może potrwać nawet kilkanaście tygodni. W tym samym czasie powinna również zmniejszyć się elastyczność torebki stawowej, więzadeł i mięśni. 

Jeśli ustawienie stawu biodrowego nie poprawia się (mimo zastosowania leczenia zachowawczego), warto pomyśleć o operacji. Na rodzaj operacji wpływa wiek dziecka i stopień rozwoju dysplazji. Najbardziej popularne metody rekonstrukcji stawu biodrowego to: 

• metoda Saltera – operacja wykonywana u dzieci, u których wzrost w obrębie miednicy nie został jeszcze zakończony, polega na jednym cięciu przez kość biodrową i kulszową; 
• metoda Triple’a – metoda ta przeznaczona jest dla nieco starszych dzieci, u których również wzrost w obrębie miednicy nie został zakończony, operacja ta łączy metodę Saltera wraz z drugim nacięciem, przez kość łonową u dziecka; 
• metoda Degi – operacja polega na niepełnym cięciu wokół panewki stawu biodrowego, wykonywana jest głównie u pacjentów z zaburzeniami nerwowo-mięśniowymi [3]. 

Aktualna wiedza medyczna pozwala na szybkie wykrycie u dzieci dysplazji stawu biodrowego praktycznie zaraz po urodzeniu. Dzięki badaniom profilaktycznym możliwe jest wdrożenie szybkiego leczenia, co znacznie skraca również czas rekonwalescencji dzieci.  

Przeczytaj również:
Jak ubierać noworodka? Praktyczne porady