Kategorie
Gemini.pl

Artykuły

X - Darmowa Dostawa InPost
X - Zadbaj o siebie zimą
X - Kalendarz adwentowy
X - Nutricia Bebiko
X - Inhalatory
X - Herbapol Syrop sosnowy
X - Pomysł na prezent 2
8

Gronkowiec złocisty. Jak można się nim zarazić?

Słuchaj artykułu

Od zapalenia mieszków włosowych po zespół wstrząsu toksycznego – zakażenie gronkowcem złocistym może mieć różne oblicza. Jakie choroby może powodować ta bakteria? Jak się przed nią uchronić? 

Gronkowiec złocisty. Jak można się nim zarazić?

Co to jest gronkowiec złocisty? 

Gronkowiec złocisty, inaczej Staphylococcus aureus lub S. aureus, to bakteria, która jest jedną z głównych przyczyn zakażeń bakteryjnych na świecie. Uszkadza ona tkanki, działając bezpośrednio lub poprzez wydzielane toksyny. 

Gronkowiec złocisty współtworzy naturalną florę fizjologiczną skóry i błon śluzowych. Oznacza to, że może występować na powierzchni naszego organizmu, nie wywołując żadnej choroby ani dolegliwości. Bakteria ta występuje głównie na błonach śluzowych, skórze oraz w obrębie nozdrzy.  

Od 10 do 30% społeczeństwa to nosiciele gronkowca. 

Często nosicielami są osoby: 

  • chore na cukrzycę, 
  • chore na AIDS,  
  • poddawane hemodializie, 
  • uzależnione od narkotyków. 

Gronkowiec złocisty – jak może dojść do zakażenia?

S. aureus potrafi przeżyć na suchych powierzchniach przez długi czas. Możemy się nim zarazić poprzez kontakt z osobą zakażoną lub ze skażonymi materiałami takimi jak ręczniki czy pościel. Prawdopodobieństwo wystąpienia infekcji rośnie, jeśli w organizmie znajduje się ciało obce, np. cewnik czy endoproteza. 


Preparaty do dezynfekcji
Ciesz się darmową dostawą przy zakupie wybranych produktów!

Do innych czynników zwiększających ryzyko zakażenia należą:  

  • choroby towarzyszące, np. cukrzyca insulinozależna, AIDS, niewydolność nerek wymagająca dializoterapii, nowotwory, choroby skóry, choroby przebiegające z obniżeniem odporności, przeszczep; 
  • aktualna lub niedawna hospitalizacja; 
  • sporty kontaktowe (ze względu na ryzyko zakażenia ran); 
  • niestosowanie się do zasad higieny podczas przygotowywania posiłków. 

Gronkowiec złocisty – objawy 

W zależności od typu zakażenia przebieg choroby może być bardzo różnorodny.

Namnażanie bakterii z następującą destrukcją tkanek może prowadzić do powstania ropnia oraz innych chorób, do których należą:

Liszajec 

To dolegliwość polegająca na miejscowym występowaniu zmian skórnych w postaci ropnych pęcherzyków, zaczerwienionych u podstawy. O zakażeniu gronkowcem świadczy złoty lub żółty strup. Liszajec występuje najczęściej latem u dzieci w wieku wczesnoszkolnym lub przedszkolnym. 

Czyraki 

Czyrak to guzek o charakterze zapalnym. Występuje na skórze w okolicy mieszka włosowego. Z czasem zmiana ta przeradza się w krostę z ropnym czopem. Następnie dochodzi do martwicy czopa. Czyrak jest bolesną zmianą, jednak dolegliwości ustępują wraz z jego pęknięciem.  

Czyraki mnogie 

Są to czyraki występujące w większej liczbie. Mogą im towarzyszyć objawy ogólne, takie jak podwyższona temperatura oraz powiększenie regionalnych węzłów chłonnych (należących do jednego narządu lub części ciała). 

Zapalenie mieszków włosowych 

To zmiany o charakterze grudek lub krostek z rumieniowym obrąbkiem. Występują w okolicy mieszków włosowych. 

Zapalenie płuc i ropniak opłucnej 

Do zapalenia płuc wywołanego przez gronkowca złocistego dochodzi najczęściej w związku z pobytem w szpitalu. Zakażenia pozaszpitalne są rzadkością. Jest to zapalenie o raczej ciężkim przebiegu, leczone antybiotykami często w warunkach szpitalnych. 

Ropniak opłucnej to płyn w postaci ropy, który znajduje się w jamie opłucnej. Może pojawić się między innymi w przebiegu bakteryjnego zapalenia płuc, jako powikłanie urazu klatki piersiowej lub po operacji w obrębie klatki piersiowej. 

Zapalenie szpiku i kości 

U dorosłych zapalenie szpiku i kości początkowo objawia się wysoką gorączką oraz bardzo silnym bólem kręgosłupa. U dzieci natomiast ból nie pojawia się w kręgosłupie, ale może dotyczyć wielu kości. Antybiotykoterapia w połączeniu z odpowiednią interwencją chirurgiczną przynoszą dobre efekty w leczeniu tej infekcji. 

Bakteriemia i zapalenie wsierdzia 

Bakteriemia, czyli obecność bakterii we krwi, może powodować wtórne infekcje w organizmie i prowadzić m.in. do gronkowcowego zapalenia wsierdzia. Jest to poważna, często śmiertelna choroba serca, która wymaga interwencji chirurgicznej w warunkach szpitalnych. 

Septyczne zapalenie stawów 

Gronkowiec złocisty jest najczęstszą przyczyną septycznego zapalenia stawów u osób przyjmujących iniekcje dożylne lub u chorych ze zwyrodnieniami stawowymi. Infekcja dotyczy najczęściej większych stawów w ciele, takich jak staw łokciowy, kolanowy czy biodrowy. Rokowanie u dzieci jest dobre, natomiast u dorosłych mogą występować powikłania lub komplikacje. 

Gronkowiec złocisty wydziela również toksyny, które mogą prowadzić do wystąpienia takich chorób jak: 

Gronkowcowy zespół poparzonej skóry (SSSS) 

Jest to zapalenie skóry, które zaczyna się powstawaniem płaskich pęcherzy szerzących się na całe ciało. Pod wpływem dotyku rozpadają się i prowadzą do złuszczania się nabłonka. Nie zawierają one ropy, a czysty płyn, ponieważ są wywołane przez toksyny bakteryjne. Nabłonek regeneruje się po ok. 7-10 dniach. Choroba ta dotyczy najczęściej noworodków i małych dzieci. 

Gronkowcowe zatrucie pokarmowe 

To choroba wywołana nie przez samą bakterię, ale jej toksyny znajdujące się w pożywieniu. Do najczęściej skażonych produktów należą wędliny, lody i sałatki ziemniaczane.  

Do objawów gronkowcowego zatrucia pokarmowego należą: 

  • ostre wymioty,  
  • bóle brzucha,  
  • biegunka,  
  • potliwość,  
  • bóle głowy. 

Pojawiają się one po ok. 4 godzinach od zjedzenia skażonego posiłku, a trwają ok. 24 godziny. Stosuje się leczenie objawowe, a antybiotykoterapia nie jest konieczna. 


Na zatrucia pokarmowe

Zespół wstrząsu toksycznego (TSS) 

Ta rzadka przypadłość może dotyczyć zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Czynnikami ryzyka TSS są rany skóry, niedawne operacje, korzystanie z tamponów, kubeczków menstruacyjnych, gąbeczek lub krążków dopochwowych.  

Najczęściej objawia się: 

  • wymiotami,  
  • biegunką,  
  • nagłą wysoką gorączką,  
  • spadkiem ciśnienia,  
  • bólem głowy,  
  • drgawkami, 
  • wysypką,  
  • bólami mięśniowymi, 
  • splątaniem.  

Jest to stan zagrożenia życia i wymaga leczenia w warunkach szpitalnych.  

Gronkowiec złocisty – diagnostyka i leczenie 

Rozpoznanie gronkowca złocistego zależy od formy zakażenia. Niektóre z nich są na tyle charakterystyczne, że nie wymagają dalszej diagnostyki. W innych przypadkach lekarz opiera się na wynikach badań mikrobiologicznych. Pobiera się wówczas próbkę materiału i wykonuje posiew wraz z antybiogramem, który pozwala ocenić oporność szczepu na antybiotyki. Na podstawie wyników lekarz decyduje o wdrożeniu antybiotykoterapii. 

Czego nie lubi gronkowiec złocisty, czyli jak zapobiec zakażeniu? 

Aby zmniejszyć prawdopodobieństwo zakażenia gronkowcem złocistym, zastosuj się do kilku zasad: 

  • Często myj ręce mydłem. Jeśli nie masz go pod ręką, skorzystaj z płynu dezynfekującego. Pamiętaj o higienie rąk szczególnie po kontakcie z surowym mięsem, przed i po gotowaniu, a także przed jedzeniem.  
  • W przypadku zranienia dobrze oczyść ranę pod bieżącą wodą, a następnie ją zdezynfekuj. Przykryj ranę sterylnym gazikiem lub plastrem, aby nie doszło do zakażenia. 
  • Zmieniaj regularnie tampony, co najmniej co 4-8 godzin. Dłużej pozostawione w pochwie mogą sprzyjać wzrostowi bakterii gronkowca. 
  • Nie dziel się bielizną, ręcznikiem ani ubraniem. Infekcje gronkowcowe przenoszą się nie tylko między ludźmi, ale też na przedmioty codziennego użytku. 
  • Regularnie pierz ubrania i pościel, najlepiej w wysokiej temperaturze. 
  • Zachowaj higienę podczas przygotowywania posiłków. Pamiętaj o regularnym myciu desek kuchennych oraz blatów.

Czysta kuchnia

Źródła
Zwiń
Rozwiń
  • Murray P., Przondo-Mordarska A. (red.), Mikrobiologia, Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2011, s. 210-215.  
  • https://www.termedia.pl/Pozaszpitalne-zakazenia-szczepami-gronkowca-zlocistego-opornego-na-metycyline-ewolucja-szczepow-czy-dzialanie-jatrogenne-,56,23046,1,0.html 
  • https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/staph-infections/symptoms-causes/syc-20356221 
  • https://www.mp.pl/dermatologia/wytyczne/270954,liszajec-zakazny-szybkie-leczenie-to-mniejsze-ryzyko-rozprzestrzenienia-sie-choroby  
  • https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/168870,czyrak 
  • https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/171080,zapalenie-mieszkow-wlosowych 
  • https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.11.3.4
  • https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.17.2.2
  • https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/toxic-shock-syndrome/symptoms-causes/syc-20355384 
Masz pytanie, szukasz porady?
Jeśli szukasz darmowej porady w zakresie zdrowia oraz przyjmowania leków lub suplementów diety, chętnie odpowiemy na Twoje pytanie.
Zapytaj farmaceutę