Gummy smile. Czy można zmniejszyć widoczność dziąseł?
U niektórych osób podczas uśmiechu widoczne są nie tylko zęby, ale również dziąsła. Mówimy wówczas o gummy smile. Jakie mogą być jego przyczyny? Czy można zmniejszyć uśmiech dziąsłowy i czy jest to w ogóle konieczne?
Gummy smile – co to jest?
W gummy smile (inaczej uśmiechu dziąsłowym) przy pełnym uśmiechu uwidaczniają się nie tylko zęby górne, ale również dziąsła powyżej linii szyjek zębowych. Uśmiech dziąsłowy stwierdzamy, gdy widoczność dziąseł przekroczy 3 mm. Może się wówczas wydawać, że zęby o prawidłowych proporcjach są krótsze. Przyczyną problemu mogą być również zbyt małe zęby.
Gummy smile – przyczyny
Uśmiech dziąsłowy może wystąpić z powodu:
- nadaktywności mięśni mimicznych, głównie mięśnia mimicznego dźwigacza wargi górnej;
- wad zgryzu, np. zgryzu głębokiego;
- zaburzeń ortodontycznych, np. mikrodoncji, czyli zmniejszenia rozmiarów zębów lub nadmiernego wzrostu pionowego kości szczęki;
- skrócenia wargi górnej;
- uwarunkowań genetycznych, np. jeśli uśmiech dziąsłowy występuje rodzinnie;
- późnego wyrzynania zębów.
Gummy smile – leczenie
Uśmiech dziąsłowy sam w sobie nie wymaga leczenia. Niektórzy pacjenci chcieliby go jednak zmienić ze względów estetycznych. Wskazaniem do jego leczenia może być również nawracający stan zapalny dziąseł. Nadmiernie odsłonięte dziąsła są narażone na większe wysuszenie. Również ich układ może uniemożliwić zachowanie odpowiedniej higieny.
Wybór sposobu leczenia zależy od przyczyny gummy smile. Poprzedza go dokładna diagnostyka u stomatologa, która obejmuje badanie symetrii twarzy, badanie wewnątrzustne oraz diagnostykę radiologiczną.
Gummy smile a wada zgryzu, np. zgryz głęboki
W tej wadzie obserwujemy wydłużenie przedniego odcinka kości szczęki, które nastąpiło przez jej nadmierny pionowy wzrost. Skróceniu mogły ulec również boczne wyrostki zębodołowe, dając wrażenie bardziej rozwiniętego wyrostka zębodołowego w jego przedniej części.
Leczenie aparatem ortodontycznym jest jedną ze skutecznych metod poprawy/leczenia gummy smile w przypadku obecnych wad zgryzu. Pozwala ono na zmianę układu zębów w łuku, wyrównanie płaszczyzny zgryzowej, a co za tym idzie – korektę kształtu wyrostka zębodołowego. Dzięki temu dziąsła są mniej widoczne lub wcale ich nie widać podczas uśmiechu.
Gummy smile a mikrodoncja
Przyczyną gummy smile mogą być zbyt małe zęby w stosunku do wielkości kości szczęki i żuchwy. Jeśli mikrodoncji towarzyszy wada zgryzu, pacjent powinien najpierw podjąć leczenie ortodontyczne. Następnym krokiem jest leczenie protetyczne. Polega ono na wykonaniu koron lub licówek zębów górnych i/lub dolnych, tak by zwiększyć ich proporcje i zmniejszyć efekt uśmiechu dziąsłowego.
Niekiedy konieczne może być również, przed leczeniem protetycznym, wydłużenie koron klinicznych zębów, czyli gingiwektomia. Zabieg ten polega na wycięciu nadmiaru dziąsła brzeżnego, co odsłania nam szkliwo znajdujące się poniżej pierwotnie widocznej linii dziąseł. Wykonuje się go najczęściej laserowo lub czasami również z użyciem skalpela w znieczuleniu miejscowym. Jego efektem jest wydłużenie koron zębów oraz zmniejszenie ilości dziąsła w wymiarze pionowym. W ten sposób również zmniejsza się gummy smile.
Gummy smile a skrócenie wargi górnej
Gummy smile może wynikać z niedostatecznego rozwoju wargi górnej, która jest za krótka lub za wąska. Jeśli nie towarzyszy temu wada zgryzu ani nadmiar dziąsła pokrywający zęby górne, wystarczy uzupełnienie czerwieni wargi górnej kwasem hialuronowym. Zmniejszy to widoczność dziąseł i zębów podczas uśmiechu.
Gummy smile a późne wyrzynanie zębów
W tej sytuacji obecność uśmiechu dziąsłowego jest przejściowa. Aby uzyskać poprawę, musimy jedynie poczekać na całkowite wyrznięcie zębów.
Gummy smile a nadaktywność mięśni mimicznych
W tym przypadku pacjent zbyt mocno napina mięsień dźwigacz wargi górnej. Czasem towarzyszy temu zaburzona aktywność mięśnia okrężnego ust. Jeśli jednak zgryz i wysokość wyrostka zębowodołowego szczęki są prawidłowe, a rozmiary zębów proporcjonalne, leczenie może opierać się na botoksie mięśni mimicznych.
Gummy smile a botoks
W przypadku wspomnianej wyżej nadaktywności mięśni mimicznych wielu specjalistów przyznaje, że podanie toksyny botulinowej w określone mięśnie mimiczne zmniejsza napięcie i rozluźnia je. Dzięki temu zmniejsza się też gummy smile. Toksyna botulinowa działa poprzez porażenie mięśni szkieletowych, w wyniku czego dochodzi do hamowania przekazywania impulsów nerwowych pomiędzy kolejnymi komórkami włókien mięśniowych. Efekt zabiegu utrzymuje się zazwyczaj od 3 do 7 miesięcy. Jest to jednak kwestia indywidualna i może różnić się pomiędzy pacjentami.
Przeczytaj również:
Ból dziąseł. Co może być przyczyną?
- Karłowska I., Zarys współczesnej ortodoncji, PZWL, Warszawa 2008, s. 65-67, 173-174, 177.
- Capodiferro S., Kazakova R., Laser-Assisted Gingivectomy to Treat Gummy Smile. Dent Clin North Am. 2022 Jul;66(3):399-417. doi: 10.1016/j.cden.2022.02.004. Epub 2022 May 31. PMID: 35738735.
- Mostafa D., A successful management of sever gummy smile using gingivectomy and botulinum toxin injection: A case report. Int J Surg Case Rep. 2018;42:169-174. doi: 10.1016/j.ijscr.2017.11.055. Epub 2017 Dec 1. PMID: 29248835; PMCID: PMC5985251.