Łojotokowe zapalenie skóry głowy. Co działa i jak pielęgnować skórę głowy?
Łojotokowe zapalenie skóry głowy (ŁZS na głowie) dotyka nawet 5% populacji i charakteryzuje się żółtymi, tłustymi łuskami, swędzeniem i zaczerwienieniem skóry. W przeciwieństwie do zwykłego łupieżu, ŁZS wymaga specjalistycznego leczenia przeciwgrzybiczego i może prowadzić do wypadania włosów. Najczęstsze przyczyny to nadprodukcja sebum i grzyby Malassezia furfur. Z tego artykułu dowiesz się, jak rozpoznać objawy ŁZS głowy oraz jakie metody leczenia (ketokonazol, pirokton olaminy) przynoszą najlepsze efekty.
Czym jest ŁZS na głowie?
Łojotokowe zapalenie skóry jest chorobą zapalną skóry głowy, której przyczyny to nadmierna aktywność gruczołów łojowych oraz namnożenie się grzybów Malassezia furfur. Grzyby Malassezia wchodzą w skład naturalnej mikroflory skóry. Na przetłuszczającej się skórze głowy mają idealne środowisko do rozwoju, a gdy jest ich zbyt dużo, wywołują stany zapalne.
Objawy ŁZS obejmują zaczerwienienie skóry głowy, swędzenie i łuszczenie w postaci żółtych, tłustych łusek. W zaawansowanym stadium łuski nawarstwiają się, tworząc grube i trudne do usunięcia strupy. Przewlekły stan zapalny, nadmierna produkcja sebum i drapanie są czynnikami, które mogą spowodować przerzedzenie włosów, a nawet łysienie.
Choroba ma zatem znacznie poważniejsze objawy niż łupież, który nie powoduje większego dyskomfortu i jest tylko przejściowy. W łojotokowym zapaleniu skóry nie wystarczy sięgnąć po szampon przeciwłupieżowy, aby szybko pozbyć się problemu. Dolegliwość wymaga zwykle dłuższego leczenia i co gorsza, może nawracać.
Na co zwrócić uwagę w leczeniu ŁZS?
W leczeniu łojotokowego zapalenia skóry głowy podstawą są miejscowe preparaty przeciwgrzybicze, zawierające ketokonazol, pirokton olaminy, cyklopiroksolaminę lub siarczek selenu. Najczęściej występują w postaci szamponu. Ograniczają one rozwój grzyba Malassezia, co pozwala wyeliminować jedną z przyczyn ŁZS. W trudniejszych przypadkach lekarz może przepisać doustne leki przeciwgrzybicze.
Wspomniane środki działają również przeciwzapalnie, dzięki czemu zmniejszają nadmierne złuszczanie, świąd i zaczerwienienia. W ostrzejszych stanach zapalnych stosuje się silniej działające maści z kortykosteroidami.
Aby przywrócić skórze głowy równowagę, trzeba także zmniejszyć nadaktywność gruczołów łojowych. Można to osiągnąć, stosując szampony ze składnikami, które działają przeciwłojotokowo, np. z siarczkiem selenu i piroktonem olaminy.
W unormowaniu pracy gruczołów łojowych pomaga też właściwa pielęgnacja skóry głowy oraz zmiany w stylu życia – ograniczenie stresu oraz zmniejszenie spożycia cukru i tłuszczów nasyconych.
Na co zwrócić uwagę w pielęgnacji skóry głowy z ŁZS?
Pielęgnacja skóry z łojotokowym zapaleniem skóry głowy ma przede wszystkim na celu wzmocnienie bariery ochronnej skóry i przywrócenie równowagi mikrobiomu. To pomaga zarówno łagodzić objawy, jak i zapobiegać nawrotom schorzenia. Ważne jest również unikanie kosmetyków, które mogłyby przesuszyć i podrażnić skórę głowy.
Dr n. med. Igor Michajłowski, specjalista dermatolog:
W łojotokowym zapaleniu skóry głowy najlepsze efekty daje łączenie trzech filarów pielęgnacji: działania przeciwgrzybiczego, przeciwzapalnego i złuszczającego. Szampon przeciwgrzybiczy stosowany 2-3 razy w tygodniu ogranicza kolonizację Malassezia, krótka terapia przeciwzapalna wygasza rumień i świąd, a łagodne keratolityki ułatwiają wchłanianie substancji aktywnych. Nawrót objawów bywa częścią choroby. Istotna jest regularność i profilaktyka, nie „coraz silniejsze” preparaty. Plan postępowania zawsze dobieramy indywidualnie i w porozumieniu z lekarzem.
Specjaliści rekomendują stosowanie łagodnych dermokosmetyków na łojotokowe zapalenie skóry głowy. Takie produkty zawierają starannie dobrane składniki aktywne. Każdy składnik odpowiada na konkretną potrzebę skóry, np.:
- reguluje pracę gruczołów łojowych – pirokton olaminy i siarczek selenu pomagają uporać się z nadmierną produkcją sebum,
- łagodzi zmiany zapalne – ichtiol zmniejsza stan zapalny skóry, ograniczając jej swędzenie, zaczerwienienie i podrażnienia,
- złuszcza martwy naskórek – kwas glikolowy, kwas jabłkowy i glukonolakton delikatnie redukują martwy naskórek i charakterystyczne tłuste łuski,
- nawilża i regeneruje – olej konopny, olej z czarnuszki, mocznik i kwas mlekowy zapewniają nawilżenie, regenerację i odbudowę bariery hydrolipidowej,
- dba o zdrowy mikrobiom – siarka działa antybakteryjnie i przeciwgrzybiczo, biolin wspiera wzrost pożytecznych drobnoustrojów.
Marta Struczyńska, kosmetolog:
Łojotokowe zapalenie skóry głowy najczęściej występuje u osób z nadmiernym przetłuszczaniem skóry głowy. Jednak stosowanie silnie odtłuszczających szamponów wcale nie pomaga, a może jeszcze bardziej zaburzyć równowagę skóry. Codzienne używanie szamponów z agresywnymi detergentami, jak SLS, prowadzi do przesuszenia naskórka, a dla skóry jest to sygnał do jeszcze większej produkcji łoju. W ten sposób tworzy się błędne koło, z którego trudno jest wyjść bez zmiany podejścia do pielęgnacji.
Zestawy kosmetyczne
Wygodnym rozwiązaniem są zestawy kosmetyczne przeznaczone do łojotokowego zapalenia skóry głowy. Ich zaletą jest kompleksowe działanie i uzupełniające się składniki aktywne.
W dobrym zestawie znajdziesz nie tylko szampon na łojotokowe zapalenie skóry głowy, ale także produkty, które złuszczają martwy naskórek, nawilżają i łagodzą podrażnienia.
Zawarte w nich składniki aktywne łączą właściwości regulujące, nawilżające i przeciwzapalne, dzięki czemu skutecznie wspierają walkę z objawami łojotokowego zapalenia skóry głowy i zapobiegają nawrotom.
Na łojotokowe zapalenie skóry głowy działa leczenie dobrane przez dermatologa, wsparte odpowiednią pielęgnacją skóry. Łagodne dermokosmetyki pomagają utrzymać skórę w dobrej kondycji. Warto stawiać na zestawy produktów, a nie jedynie na szampon, którego działanie ogranicza się przede wszystkim do oczyszczania skóry. Dopiero kompleksowe podejście pomoże w łagodzeniu objawów i zmniejszy częstość nawrotów.
- Brzezińska-Wcisło L., Wcisło-Dziadecka D., Lis-Święty A., Trzmiel D., Łupież i łojotokowe zapalenie owłosionej skóry głowy-patogeneza, obraz kliniczny oraz aspekty terapeutyczne, Post. Dermatol. Alergol., 2007.
- Hay R.J., Malassezia dandruff and seborrhoeic dermatitis: an overview, Br. J. Dermatol., 2011.
- Bednarek M. Musiał C., Najczęstsze problemy pacjenta trychologicznego – choroby skóry głowy, Kosmetologia Estetyczna, 2019.
- Woźniak M., Nowicki R., Rola grzybów Malassezia spp. w etiopatogenezie chorób skóry, Mikologia Lekarska, 2007.
- Baran E., Szepietowski J., Maleszka R. i in., Łojotokowe zapalenie skóry i łupież: konsensus postępowania terapeutycznego. Wytyczne rekomendowane przez Polskie Towarzystwo Dermatologiczne, Dermatol. Klin., 2006.





