Łysienie androgenowe. Jak je leczyć?

Łysienie androgenowe – przyczyny

Łysienie androgenowe stanowi najczęstszą przyczynę wypadania włosów. Częstość jego występowania wzrasta wraz z wiekiem i może dotykać ponad 70% mężczyzn i 40% kobiet. Schorzenie może mieć swoje źródło w wielu czynnikach, z których najistotniejszą rolę odgrywają predyspozycje genetyczne, wpływ androgenów i powstawanie mikrozapaleń. 

Ryzyko rozwoju łysienia androgenowego u mężczyzny znacząco wzrasta, jeśli chorobę tę zdiagnozowano wcześniej u ojca lub dziadka ze strony matki.

Innymi czynnikami wpływającymi na rozwój łysienia androgenowego typu męskiego są: 

• niewłaściwa dieta bogata w tłuszcze typu trans i żywność modyfikowaną, 
• przewlekły stres, 
• palenie papierosów, 
• nadmierne spożywanie alkoholu. 

Łysienie androgenowe – jak wygląda? 

Łysienie androgenowe u mężczyzn opisuje 7-stopniowa klasyfikacja wg Hamiltona i Norwooda:

1. Pierwszym charakterystycznym objawem jest stopniowa, trwała utrata włosów rozpoczynająca się na czubku głowy oraz w kątach czołowych.
2. W kolejnych etapach pojawiają się coraz większe zakola na czole, a w następnych dochodzi do cofania się linii włosów.
3. Końcowym stopniem tej postępującej choroby jest całkowite wyłysienie z niewielkim pasmem włosów po bokach głowy. 

U kobiet ta postać występuje rzadko. Najczęściej łysienie jest rozlane na całej powierzchni głowy, ze szczególnym nasileniem w części czołowej i ciemieniowej. 

Łysienie androgenowe – jak je zdiagnozować?  

Przed przystąpieniem do leczenia konieczna jest dokładna diagnoza, aby poznać przyczynę tego procesu. Pozwoli to uniknąć błędów w doborze odpowiedniego leku, a także zwiększy efektywność leczenia.  

Zarówno u mężczyzn, jak i kobiet lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad w celu dokładnego rozpoznania specyfiki i przyczyn łysienia. Wykonane badanie przedmiotowe obejmuje ocenę lokalizacji i wzoru łysienia. 

Badania laboratoryjne są szczególnie istotne w przypadku kobiet, ponieważ obraz kliniczny nie jest tak charakterystyczny, jak u mężczyzn. 

Są to: 

• morfologia z rozmazem, 
• poziom ferrytyny i żelaza, 
• OB, CRP, białko całkowite, 
• glukoza na czczo, 
• TSH, FT4, przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycowej i tyreoglobulinie, 
• progesteron, prolaktyna, estradiol, testosteron. 

Badaniem diagnostycznym, które zaleca się wszystkim chorym, jest trichoskopia. Zostają nią objęte trzy okolice – czołowo-ciemieniowa, skroniowa i potyliczna.

Specjalista ocenia: 

• grubość włosów (znaczenie ma mniejsza grubość w okolicy czołowej w porównaniu z potyliczną i powyżej 10% cienkich włosów w okolicy czołowej),
• odsetek włosów meszkowych, 
• przebarwienia okołomieszkowe, 
• liczbę włosów z pojedynczą łodygą, 
• liczbę żółtych kropek będących pustymi ujściami mieszków włosowych. 

Łysienie androgenowe – leczenie  

Leki doustne  

Łysienie androgenowe można leczyć farmakologicznie lekami o działaniu ogólnoustrojowym. O wyborze odpowiedniego leku zawsze powinien decydować lekarz, który dobierze odpowiednią substancję i określi sposób dawkowania.  

Obecnie w leczeniu łysienia androgenowego najczęściej stosuje się finasteryd. Substancja ta hamuje powstawanie pochodnej testosteronu – DHT. Lek ten działa, gdy jest przyjmowany regularnie, a pierwsze zauważalne efekty obserwowane są po około 6 miesiącach leczenia. Nie może być jednak stosowany u kobiet, szczególnie w okresie rozrodczym, ponieważ negatywnie wpływa na płód.

Innym lekiem zmniejszającym stężenie DHT w surowicy jest dutasteryd. Badania wskazują, że substancja ta działa silniej od finasterydu, dlatego niektórzy lekarze rekomendują ją jako lek pierwszego rzutu w leczeniu łysienia androgenowego. Powoduje on wiele skutków ubocznych, dlatego jego stosowanie skonsultuj z lekarzem. Ponadto silnie uszkadza płód, dlatego nie mogą go stosować kobiety w ciąży i planujące dziecko.  

Niektórzy lekarze zalecają kobietom stosowanie spironolaktonu. Badania dowodzą, że zmniejsza on wytwarzanie testosteronu. Efektem tego procesu jest zahamowanie wypadania włosów, lecz substancja ta nie wpływa na ich wzrost.  

Doustna antykoncepcja zawierająca pochodne progesteronu i estrogeny zmniejsza produkcję androgenów, regulując ich poziom w surowicy krwi u kobiet.  

Leki o działaniu miejscowym  

W leczeniu miejscowym najczęściej stosowane są preparaty zawierające minoksidyl. Związek ten występuje w licznych lekach w stężeniu 2% i 5%. Stosowany jest w postaci wcierek i szamponów pobudzających wzrost włosów poprzez zwiększenie przepływu krwi przez łożysko naczyniowe skóry. Pierwsze rezultaty leczenia pod warunkiem systematycznej aplikacji można zaobserwować po około 2 miesiącach od rozpoczęcia leczenia.

Podobne właściwości ma aminexil, który jest obecny w licznych wcierkach, szamponach i odżywkach. Dodatkowo wzmacnia i uelastycznia włosy. 

Inną metodą leczenia jest stosowanie wcierek zawierających prednizolon i kwas salicylowy. Połączenie to korzystnie wpływa na włosy, ponieważ prednizolon zmniejsza stan zapalny w obrębie mieszków włosowych, a kwas salicylowy w niskich stężeniach ułatwia penetrację substancji czynnych w głąb skóry głowy.