Opatrunki ze srebrem – czy są skuteczne?

Opatrunki ze srebrem – mechanizm działania

Opatrunki ze srebrem cieszą się w ostatnich czasach dużą popularnością. Ich dobroczynne działanie jest głównie uwarunkowane przez zdolności bakteriobójcze srebra. Jego spektrum działania obejmuje bakterie Gram ujemne i Gram dodatnie oraz niektóre pleśnie i drożdże.

Mechanizm działania srebra opiera się na hamowaniu namnażania bakterii poprzez wiązanie się z ich DNA, RNA i białkami. W wyniku tego srebro doprowadza do uszkadzania ich błony komórkowej, upośledzenia łańcucha oddechowego, co w konsekwencji prowadzi do zniszczenia bakterii. Dzięki tym właściwościom, ilość bakterii zostaje znacznie zredukowana, a istniejący stan zapalny ulega stopniowemu wygaszeniu. Na skutek tego rana zaczyna regenerować się, bez podwyższonego ryzyka wtórnego zakażenia (np. sączącą się wydzieliną). Srebro w postaci jonowej (Ag+) zawarte w opatrunkach, wpływa na niszczenie biofilmu – warstwy wytwarzanej przez bakterie, co przyspiesza regenerację rany.  

Opatrunki ze srebrem – rodzaje 

Rynek farmaceutyczny proponuje wiele rodzajów opatrunków ze srebrem. W zależności od potrzeb możemy dopasować typ opatrunku srebrowego do konkretnej jednostki chorobowej.  

Opatrunki ze srebrem piankowe, poliuretanowe

Wysokochłonne, przeznaczone do ran sączących się, ze znacznym wysiękiem. Mają właściwości adsorpcyjne, pochłaniające wysięk. Dzięki temu nie dochodzi do maceracji rany, tzn. sącząca wydzielina nie rozmiękcza np. istniejącego owrzodzenia. Oprócz właściwości adsorpcyjnych, opatrunek zapewnia wilgotne środowisko dla rany i odpowiednią przepuszczalność tlenu. Z kolei dodatek srebra hamuje rozwój bakterii i ewentualny stan zapalny. Opatrunki piankowe mogą być dodatkowo wzmacniane, przez co warunkują większą odporność mechaniczną. Zazwyczaj stosuje się je w owrzodzeniach podudzi, odleżynach, stopie cukrzycowej, oparzeniach II stopnia, otarciach skóry z wysiękiem. Mogą być stosowane do 7 dni.  

Opatrunki ze srebrem barierowe, siatkowe

Miękkie, cienkie, łatwe do nakładania i przycinania. Są wykonane z włókien poliamidowych, które dodatkowo pokryto srebrem. Często są zaimpregnowane maścią (bez dodatku wazeliny, parafiny), która zapobiega bolesnej zmianie opatrunku. Oprócz tego obecność maści chroni brzegi rany przed jej maceracją. Opatrunki tego typu można stosować w przypadku owrzodzeń podudzi, odleżyn, stopy cukrzycowej. Ich skuteczność utrzymuje się do 7 dni.  

Opatrunki ze srebrem alginianowe

Wysokochłonne, przeznaczone do ran o różnej głębokości, wielkości i kształcie. Podczas wchłaniania wysięku, alginian przybiera formę żelu, który wykazuje właściwości oczyszczające ranę. Po zmianie struktury opatrunku na żelową jest on łatwo usuwalny, bez ryzyka uszkodzenia gojącej się rany. Dodatkowo zapewnia wilgotne środowisko, a także zmniejsza wydzielanie nieprzyjemnego zapachu z zakażonej rany. Ich wymiana może odbywać się nawet co 24 godziny, jeśli wysięk jest bardzo duży. Nie należy stosować ich do hamowania krwawienia.  

Opatrunki ze srebrem hydrokoloidowe

Tworzą żel, który stanowi warstwę lipidowo-koloidową. Dzięki temu opatrunek zapewnia stale wilgotne środowisko, przyspiesza gojenie rany. Usunięcie go jest bezbolesne, nie prowadzi do uszkodzenia powstałej tkanki. Dodatek srebra, podobnie jak w przypadku innych opatrunków warunkuje działanie bakteriobójcze, redukujące stan zapalny. Opatrunki te są skuteczne przez około 7 dni. Ich zmiana jest zalecana co 1-3 dni, a czas terapii nie powinien przekroczyć miesiąca. Mogą być stosowane w przypadku ran przewlekłych, ostrych, z obfitym wysiękiem, niektórych ran nowotworowych. 

Leczenie specjalistycznymi opatrunkami ze srebrem powinno odbywać się pod nadzorem lekarza lub odpowiednio przeszkolonego personelu medycznego.

Samodzielne dopasowywanie opatrunku do schorzenia nie jest zalecanym rozwiązaniem, szczególnie w przypadku trudno gojących się ran.

Przeczytaj również:
Opatrunek piankowy – kiedy warto go zastosować?