Przełyk Barretta. Co to za choroba?
Ból w klatce piersiowej i nadbrzuszu, odbijanie się i nieprzyjemny posmak w ustach mogą wskazywać na chorobę refluksową. Co ma wspólnego z przełykiem Barretta? Jak można leczyć te uciążliwe dolegliwości?
Co to jest przełyk Barretta?
Przełyk Barretta (BE) to schorzenie, które jest następstwem ciężkiej postaci choroby refluksowej przełyku (GERD). Jest to stan, w którym kwaśna treść pokarmowa cofa się z żołądka do przełyku.
W trakcie rozwoju dolegliwości znajdujący się w przełyku nabłonek wielowarstwowy zostaje zastąpiony przez nabłonek jednowarstwowy z tzw. metaplazją jelitową. Metaplazja polega na wystąpieniu innych komórek w miejscu macierzystych.
Badania dowodzą, iż przełyk Barretta z metaplazją jelitową (wystąpienie inych komórek może pojawiać się nawet u 10% chorych na refluksowe zapalenie przełyku.
Przełyk Barretta to stosunkowo nowa dolegliwość. Zagraża ona zdrowiu, a nawet życiu, ponieważ może przyczynić się do rozwoju raka gruczołowego przełyku. Zachorowalność na ten typ nowotworu w krajach wysoko rozwiniętych wciąż rośnie.
Przełyk Barreta – przyczyny
Najczęstszą przyczyną przełyku Barretta jest ciężkie refluksowe zapalenie przełyku. Na przełyk Barreta zwykle chorują mężczyźni po 50. roku życia.
Oprócz tego większe ryzyko choroby występuje u pacjentów:
- z przepukliną przepony,
- otyłych lub z nadwagą – takie osoby są bardziej zagrożone wystąpieniem kwaśnego refluksu oraz zapaleniem przełyku;
- palących papierosy – palenie powoduje uszkodzenie nabłonka przełyku, może osłabić zwieracz przełyku i zwiększyć ryzyko wystąpienia refluksu kwaśnego;
- stosujących niezdrową dietę – bogatą w tłuste, pikantne, smażone potrawy, alkohol, kawę, oraz napoje gazowane;
- stosujących niektóre leki przez dłuższy czas, np. leki przeciwbólowe, na astmę, przeciwzakrzepowe oraz przeciwgrzybicze mogą osłabić zwieracz przełyku;
- w rodzinie których występował przełyk Barretta.
Przełyk Barretta – objawy
Dolegliwości towarzyszące przełykowi Barretta są związane bezpośrednio z refluksowym zapaleniem przełyku i długotrwałym działaniem kwasu żołądkowego na błonę śluzową. U ok. 50% pacjentów ta dolegliwość przebiega bez żadnych odczuwalnych objawów.
Niektórzy mogą jednak doświadczać:
- dyskomfortu i bólu w klatce piersiowej,
- typowego dla refluksu kwaśnego lub gorzkiego posmaku w ustach,
- odbijania i bólu w nadbrzuszu,
- towarzyszących nudności i wymiotów,
- trudności w połykaniu,
- problemów z głosem oraz chrypki,
- bólu gardła, a także krwawienia z przewodu pokarmowego.
Jeśli występuje u Ciebie któryś z powyższych objawów, skontaktuj się z lekarzem. Po postawieniu diagnozy lekarz może wdrożyć odpowiednie leczenie.
Czy przełyk Barretta jest wyleczalny?
Metody leczenia przełyku Barretta zależą od kilku czynników: stopnia zaawansowania choroby, obecności zmian nowotworowych i ogólnego stanu chorego.
Leczenie farmakologiczne
Podstawą leczenia jest przyjmowanie inhibitorów pompy protonowej (IPP). Zapobiegają one wydzielaniu kwasu żołądkowego, a co za tym idzie – hamują refluks. Chory powinien przyjmować je regularnie, zwykle do końca życia.
Leczenie endoskopowe
Stosowane jest u pacjentów, u których leczenie farmakologiczne jest nieskuteczne bądź niewystarczające, a także w przypadku wystąpienia zmian nowotworowych. Rozróżniamy dwa rodzaje takiego leczenia: metody ablacyjne i resekcyjne.
Podczas zabiegu ablacji dochodzi do zniszczenia nabłonka przełyku, który uległ zmianom chorobowym. Lekarz wykorzystuje do tego energię elektryczną, fale radiowe albo laser. Celem zabiegu jest zastąpienie nieprawidłowych komórek błony śluzowej nowymi, zdrowymi komórkami.
Resekcja natomiast polega na mechanicznym usunięciu nabłonka przełyku, który jest zmieniony.
Leczenie chirurgiczne
Jeśli leczenie farmakologiczne i endoskopowe nie daje rezultatów, a u chorego powstają zmiany nowotworowe na zmienionej powierzchni nabłonka przełyku, konieczne może być usunięcie przełyku. To bardzo skomplikowany zabieg, stosowany wyłącznie w wyjątkowych sytuacjach.
Przełyk Barretta – dieta
Dzięki diecie możemy zapobiec powstaniu przełyku Barretta, jak i jego nawrotom.
Wystarczy stosować się do kilku zasad:
- Unikaj ciężkostrawnych, smażonych i tłustych potraw, ponieważ zwiększają refluks.
- Zrezygnuj z kwaśnych i pikantnych dań, które podrażniają błonę śluzową przełyku.
- Wystrzegaj się alkoholu oraz kofeiny – sprzyjają one powstawaniu i rozwojowi refluksu, a ponadto podrażniają błonę śluzową przełyku.
- Jedz mniej, ale częściej. Nie spożywaj posiłków tuż przed snem. Duże porcje powodują zwiększenie ciśnienia w dolnej części przełyku, co prowadzi bezpośrednio do rozwoju refluksu.
- Unikaj tłustych sosów, majonezu, śmietany i sosów serowych.
- Kontroluj swoją wagę. U osób z wysokim BMI rośnie ryzyko rozwoju choroby refluksowej i przełyku Barretta.
- Wojtuń S., Gil J., Florek M.; Podstawowe zasady leczenia przełyku Barretta; Pediatr Med Rodz 2012, 8 (4), p. 308-314. \
- Markocka-Mączka K., Grabowski K., Taboła R.; Przełyk Barretta: diagnostyka, monitorowanie i leczenie; Dobrostan a stan zdrowia, rozdział VIII, Katedra i Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego i Chirurgii Ogólnej Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu.
- Eder P., Praktyczne aspekty diagnostyki i leczenia choroby refluksowej przełyku; Katedra i Klinika Gastroenterologii, Dietetyki i chorób wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, Szpital Kliniczny im. H. Święcickiego w Poznaniu; Lekarz POZ 5/2017.
- https://www.mp.pl/gastrologia/wytyczne/129763,postepowanie-w-przelyku-barretta
- Korzonek M., Dziergas A., Kuczyńska M., Choroba refluksowa przełyku (GERD) – problem wciąż aktualny; Samodzielna Pracownia Opieki Długoterminowej, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie, Via Medica 2014, ISSN 1897-3590.