Syndrom DDA – czym jest?

Definicja DDA 

DDA, czyli Dorosłe Dzieci Alkoholików, to dorosłe osoby, które jako dzieci wzrastały w rodzinie dotkniętej problemem alkoholowym. Syndrom DDA to zespół wypracowanych w dzieciństwie, utrwalonych i mających destrukcyjny wpływ w życiu dorosłym sposobów funkcjonowania psychospołecznego. Osoby dotknięte syndromem DDA w utrudniony sposób przeżywają i interpretują rzeczywistość, odbierając ją przez pryzmat traumatycznych doświadczeń z dzieciństwa.

Doświadczenia DDA 

Nadużywanie alkoholu przez przynajmniej jednego z rodziców prowadzi do nieprawidłowego funkcjonowania rodziny. W wielu przypadkach cała energia domowników skupiona jest na bezskutecznych próbach ratowania osoby uzależnionej oraz ochrony przed konsekwencjami jej zachowań, a także zatajaniu problemu przed światem zewnętrznym. Osoba nadużywająca alkoholu nie jest w stanie w prawidłowy sposób pełnić swojej roli w rodzinie, dopuszczając się w ten sposób rażących zaniedbań w obszarach, za które jest odpowiedzialna. Często w domach tych dochodzi także do przemocy fizycznej, psychicznej, seksualnej i emocjonalnej.  

Sposób, w jaki funkcjonuje rodzina dotknięta problemem alkoholowym przekłada się bezpośrednio na funkcjonowanie młodego, wzrastającego w niej człowieka. Dziecko alkoholika i jego potrzeby stają się wręcz niewidzialne. Częściej niż rówieśnicy odczuwa ono lęk, wstyd i poczucie winy. Chaos, brak zasad, niestabilność i przemoc sprawiają, że nie doświadcza w domu rodzinnym poczucia bezpieczeństwa, a zaniedbania uzależnionego rodzica niejednokrotnie prowadzą do przejęcia przez dziecko jego roli i obowiązków. 

Cechy osób z syndromem DDA 

Konsekwencje dorastania w rodzinie z problemem alkoholowym zależą od indywidualnej historii danej osoby. Doświadczenia, przemoc i skala zaniedbań, których dopuścili się rodzice, są jak osobisty, spersonalizowany bagaż, z którym dziecko wchodzi w życie dorosłe. I chociaż każda historia jest inna, to istnieje wiele podobieństw w funkcjonowaniu domów dotkniętych problemem alkoholowym. Badania wykazały również, że osoby wychowujące się w takich domach wykazują szereg wspólnych cech. Są to między innymi: 

• poczucie niskiej wartości, 
• negatywny stosunek do własnej osoby, 
• potrzeba kontroli, 
• perfekcjonizm, 
• poczucie samotności, 
• stałe szukanie aprobaty innych, 
• poczucie konieczności bycia silnym, 
• strach przed okazywaniem słabości, 
• częste poczucie winy, 
• trudność w odczuwaniu radości, 
• obawa przed odrzuceniem, 
• strach przed okazywaniem prawdziwych uczuć, 
• nadmierne poczucie lojalności, 
• zadaniowe podejście do życia, 
• trudność w budowaniu relacji, 
• tendencja do uzależnień, 
• błędne przekonania na temat złości. 

Jak sobie pomóc? 

Pierwszym, niezwykle ważnym krokiem jest uświadomienie sobie problemu. Negując fakt dorastania w rodzinie dotkniętej problemem alkoholowym oraz wpływu tych doświadczeń na funkcjonowanie w życiu dorosłym, znacznie ciężej będzie sięgnąć po pomoc. Na szczęście świadomość na temat problemów z jakimi zmagają się osoby, których bliscy dotknięci są nałogami stale rośnie, a wraz z nią rośnie również dostępność różnych form pomocy. Większość ośrodków terapii uzależnień ma w swojej ofercie nie tylko terapię dla samych uzależnionych, ale również dla osób współuzależnionych i dotkniętych DDA. W wielu miejscowościach funkcjonują także samopomocowe grupy wsparcia. Stale poprawia się również dostęp do literatury dotyczącej tego tematu oraz poradników dla osób dotkniętych tym syndromem.

Przeczytaj również:
Czym jest syndrom sztokholmski?