Terapia światłem LED. Jak działa na skórę i włosy?

Fototerapia – co to jest? 

Fototerapia to metoda, która wykorzystuje oddziaływanie energii świetlnej na organizm. Jest stosowana w wielu różnych schorzeniach dermatologicznych. 

Metody fototerapii są klasyfikowane w zależności od długości fali, na której bazują.  

Wyróżniamy następujące rodzaje promieniowania: 

• ultrafioletowe (UV) – zakres długości fal to 100-400 nm; cechuje się wyższą energią niż światło widzialne; dzieli się na podtypy UVA, UVB i UVC; 
• światło widzialne – zakres długości fal to 380-780 nm; 
• podczerwień (IR) – zakres długości fal to 780 nm-1 mm. 

Diody LED emitują promieniowanie od podczerwonego (1300 nm), przez pomarańczowe, żółte i zielone, aż po niebieskie i ultrafioletowe (247 nm).  

Diody LED to jeden z wielu rodzajów sprzętów, które można wykorzystać do fototerapii. Coraz bardziej ceni się ich szeroki zakres spektralny (możliwość emitowania wielu różnych pasm), większą ekonomiczność, dłuższą żywotność i wyższą niezawodność (np. względem źródeł laserowych). 

Fototerapia – jak działa na skórę? 

Światło emitowane przez diody LED może aktywować naturalne reakcje fotochemiczne wewnątrz komórek. Przekłada się to na zmianę metabolizmu komórkowego.  

Na różne typy komórek i tkanek w organizmie lepiej działają różne rodzaje światła:

• promieniowanie czerwone lepiej się sprawdzi, jeśli chcemy zadziałać na głębsze warstwy tkanek, np. gruczoły łojowe; przynosi także dobre efekty w terapii nowotworów skóry, fotouszkodzeniach, rogowaceniu słonecznym, brodawkach, trądziku pospolitym, bliznach i rumieniu po ekspozycji na promieniowanie UV; promieniowanie podczerwone stosuje się w leczeniu ran, owrzodzeń, twardziny i cellulitu; 
• promieniowanie fioletowe da lepsze wyniki w przypadku terapii stosowanych w obrębie naskórka; 
• promieniowanie żółte wykorzystuje się w przypadku fotoodmładzania i leczenia popromiennego zapalenia skóry; 
• światło niebieskie jest używane w leczeniu rogowacenia słonecznego, trądziku pospolitego i łuszczycy. 

Połączenie fal o różnych długościach często daje lepsze efekty, np. w przypadku leczenia trądziku pospolitego, łuszczycy czy posłonecznego uszkodzenia skóry. 

Fototerapia światłem LED może być wykorzystana w różnych schorzeniach i problemach skóry.

Fototerapia a gojenie ran

Naukowcy uważają, że promieniowanie podczerwone pobudza krążenie poprzez rozszerzanie naczyń. Aktywuje także tzw. czynnik wzrostu, co przekłada się na przyspieszenie gojenia ran. Naukowcy przeprowadzili badania na zwierzętach w tym zakresie. Odnotowuje się także pozytywny wpływ naświetlań diodą LED w przypadku osób po przeszczepach skóry oraz cierpiących na przewlekłe owrzodzenia. Korzystne może być również naświetlanie zainfekowanych ran promieniowaniem niebieskim, które wykazuje działanie przeciwbakteryjne np. w przypadku Staphylococcus aureus czy Escherichia coli.

Fototerapia a starzenie się skóry

Promieniowanie z zakresu od widzialnego do podczerwieni może wpływać na zwiększenie syntezy kolagenu, wzrost ilości włókien elastynowych oraz obniżenie aktywności niekorzystnych dla skóry enzymów. Dzięki temu skóra lepiej wygląda i staje się gładsza.

Fototerapia a fotoprofilaktyka

Naświetlanie za pomocą promieniowania widzialnego lub podczerwonego może uaktywniać procesy obronne przed uszkodzeniami skóry wystawionej na działanie promieni słonecznych, terapię laserem, zabiegi lub urazy. Dzięki temu ograniczymy uszkodzenia wywołane promieniami UV oraz zapobiegniemy pozapalnym przebarwieniom i bliznom.

Fototerapia a atopowe zapalenie skóry

Badacze wskazują, że światło widzialne (400-500 nm) korzystnie wpływa na stan skóry pacjentów cierpiących na AZS.

Fototerapia a nowotwory

Wykorzystuje się tu terapię fotodynamiczną. Pod wpływem promieniowania dochodzi do uwolnienia substancji uszkadzających komórki nowotworowe.

Fototerapia a trądzik i schorzenia gruczołów łojowych

Skuteczne jest połączenie dwóch długości fal: promieniowania czerwonego działającego w obrębie gruczołów łojowych oraz niebieskiego, które redukuje nadwrażliwość występującą po leczeniu oraz działa przeciwbakteryjnie na Propionibacterium acnes (bakterie te stanowią jedną z przyczyn powstawania trądziku).

Fototerapia a cellulit

Badania wskazują, że stosowanie żelu antycellulitowego wraz z ekspozycją na światło czerwone lub podczerwone zwiększa ilość kolagenu produkowanego w skórze właściwej, co poprawia napięcie skóry. 

Fototerapia – jak działa na włosy? 

Naukowcy odkryli, że światło czerwone aktywuje wzrost włosa. Przeprowadzone badania udowodniły, że mechanizmy wyzwalane pod wpływem promieniowania czerwonego wpływają na fazy wzrostu włosa. Następuje opóźnienie fazy katagenu (uwalnianie włosa z brodawki) i pobudzenie fazy anagenu (wzrost włosa). Dodatkowo dochodzi do utworzenia nowych naczyń w obrębie mieszka włosowego. Przekłada się to na lepsze odżywienie włosa, jego szybszy wzrost i zwiększenie rozmiarów mieszka włosowego.  

Naświetlanie diodami LED może stanowić skuteczną terapię różnych form łysienia.

Fototerapia – przeciwwskazania 

Niestety fototerapia nie jest pozbawiona działań niepożądanych. 

Nie powinna być stosowana w następujących przypadkach: 

• okres ciąży i karmienia piersią, 
• choroby nowotworowe (w przypadku gdy fototerapia została zlecona na inne schorzenie), 
• nadwrażliwość na substancje fotouwrażliwiające lub światło, 
• stosowanie niektórych leków o działaniu fotouczulającym (tetracykliny, leki stosowane w depresji), 
• choroby autoimmunologiczne, 
• niektóre schorzenia neurologiczne (np. padaczka).

Przeczytaj również:
Domowe sposoby na trądzik. Jak go pokonać?