Test ELISA – co wykrywa?
Test ELISA jest powszechnie wykorzystywany w badaniach biomedycznych, klinicznych i naukowych, w celu diagnostyki chorób o podłożu bakteryjnym i wirusowym. To bardzo popularna metoda analityczna – dokładna i łatwa w wykonaniu.
Test ELISA (z ang. Enzyme-Linked Immunosorbent Assay) to test immunoenzymatyczny polegający na wykrywaniu sprecyzowanych białek w badanym materiale. Materiałem wykorzystanym do badania mogą być:
- surowica krwi,
- płyny ustrojowe,
- mocz,
- medium po hodowli komórkowej,
- homogenaty tkankowe.
Test ELISA – podstawowe warianty
- Test ELISA bezpośredni (direct ELISA) – najszybszy i najprostszy w wykonaniu;
- Test ELISA pośredni (indirect ELISA) – bardziej czuły niż test bezpośredni, jednak bardziej czasochłonny, a stosowanie przeciwciał drugorzędowych może powodować reakcje krzyżowe;
- Test ELISA kanapkowy (sandwich ELISA);
- Test ELISA konkurencyjny (competitive ELISA) – ma zastosowanie w laboratoriach, które zajmują się monitorowaniem dopingu w sporcie, np. pomiarem stężenia hormonów steroidowych, obecności leków, używek i suplementów [3, 4, 7].
Test ELISA – zastosowanie
Test ELISA to jeden z podstawowych testów wykorzystywanych do diagnozowania chorób o różnym podłożu. Ze względu na wysoką czułość służy do wykrywania:
- zakażeń HIV,
- toksyn cholery,
- kiły,
- salmonelli,
- WZW typu B i C,
- rotawirusów i adenowirusów,
- bakterii E. coli,
- obecności toksyn Clostridium difficile w kale w przypadku rzekomobłoniastego zapalenia jelita grubego,
- bakterii Yersinia,
- chorób pasożytniczych,
- gronkowca złocistego,
- pałeczek H. pylori [8, 9].
Test ELISA ma również powszechne zastosowanie w diagnostyce boreliozy. W pierwszym etapie wykonuje się test w klasie IgG i IgM. Wynik testu może wyjść fałszywie pozytywny lub graniczny. Pozytywny, graniczny i negatywny wynik testu przesiewowego powinien być zweryfikowany testem Western blot [5, 6].
Testy ELISA są używane także w oznaczeniach markerów nowotworowych w przypadku m.in. nowotworów jajnika, żołądka, wątroby i prostaty.
Przeczytaj również:
Test PSA – na czym polega to badanie?
- Matuszek P., Herbst V., Woźniak M., Diagnostyka laboratoryjna boreliozy w środowisku pracowników leśnych, Medycyna Środowiskowa – Environmental Medicine, 2013, vol. 16, nr 4, s. 16-25.
- Zacharzewska B., Treder K., Test Elisa i jego modyfikacje, Ziemniak Polski, 2014, nr 1, s. 14-16.
- Techniki immunoenzymatycznego oznaczania poziomu hormonów (EIA).
- Kępska M., Futoma-Kołoch B., Test immunoenzymatyczny ELISA – zasada działania i optymalizacja reakcji, Laboratorium Medyczne, 2018, nr 2. s. 42-49.
- Chmielewski T., Diagnostyka boreliozy, Medycyna Praktyczna, 2021.
- Smoleńska Ż, Matyjasek A., Zdrojewski Z., Borelioza – najnowsze rekomendacje w diagnostyce i leczeniu, Rheumatology Forum, vol 2, nr 2, 2016.
- Szymańska B., Testy ELISA, Test analityczny do oznaczeń wybranych biomarkerów z wykorzystaniem biosensorów SPRI, 2021, s. 19-21.
- Testy immunologiczne, Odczynniki mikrobiologiczne, Argenta.
- Chorobotwórczość wybranych patogenów jelitowych, Zakażenia przewodu pokarmowego.