Trening pisania SIhand – co to jest?

Terapia ręki 

Terapia ręki jest bazą treningu SIhand. Jej celem jest rozwijanie motoryki małej dziecka, a więc nie tylko precyzyjnych ruchów dłoni, ale też palców i rąk. Zajęcia z terapii ręki poprawiają pracę obręczy barkowej, napięcie mięśni kończyn górnych, siłę mięśniową kończyn, a także czucie głębokie i powierzchniowe.  

Z takich zajęć może skorzystać każde dziecko, które przejawia trudności w: 

• utrzymywaniu prawidłowej postawy ciała w trakcie pisania czy siedzenia przy stole; 
• utrzymaniu równowagi, np. trudności w jeździe na rowerze, rolkach czy hulajnodze, a także w przypadku niezborności ruchowej i chwiejności; 
• napięciu mięśniowym (zbyt duże lub zbyt małe napięcie); 
• grafomotoryce – brzydkie szlaczki, trudności w robieniu wycinanek lub prac plastycznych; 
• zapinaniu guzików, wiązaniu sznurowadeł lub np. zbieraniu małych przedmiotów, co wymaga precyzyjnych ruchów rąk; 
• pisaniu na poziomie graficznym – mało czytelne pismo, koślawe litery, wyjeżdżanie poza linie, wolne tempo pisania; 
• chwycie pisarskim. 

Chwyt pisarski 

Prawidłowe trzymanie narzędzia pisarskiego, czyli pióra, długopisu czy ołówka jest podstawą do sprawnego i estetycznego pisania. Nieprawidłowy chwyt powoduje szybką męczliwość dłoni, zbyt duże napięcie mięśni, a także po prostu nieładny styl pisania. Warto zaznaczyć, że dzieci przejawiają różne modele trzymania kredki czy mazaków, co jest procesem przejściowym. Prawidłowe trzymanie narzędzia pisarskiego polega na układaniu go pomiędzy kciukiem a palcem wskazującym, zaś palec środkowy podtrzymuje przyrząd.  

Etapy rozwoju chwytu pisarskiego: 

• odruch chwytny – utrzymujący się do 3.-4. miesiąca życia. Można go wywołać w prosty sposób poprzez włożenie jakiegoś przedmiotu w rączkę dziecka, które odruchowo zaciśnie paluszki (bez kciuka); 
• chwyt łokciowo-dłoniowy – pojawia się między 4. a 5. miesiącem życia; polega na chwyceniu przedmiotu palcami od strony łokcia, ale bez możliwości manipulacji nim; 
• chwyt dłoniowy pierwotny – pojawia się między 5. a 6. miesiącem życia; dziecko chwyta przedmiot środkiem dłoni (kciuk jest przywiedziony, ale nie trzyma przedmiotu); 
• chwyt dłoniowo-promieniowy – pojawia się między 6. a 7. miesiącem życia; dziecko trzyma przedmiot trzema palcami: środkowym, wskazującym i kciukiem, reszta palców jest zgięta i nie bierze udziału w trzymaniu przedmiotu; 
• chwyt grabiący – pojawia się między 7. a 8. miesiącem życia i cechuje się „zagrabianiem” przedmiotu; 
• chwyt promieniowo-palcowy – pojawia się między 8. a 9. miesiącem życia, a jego cechą charakterystyczną jest opozycja kciuka do reszty palców; 
• chwyt nożycowy – pojawia się między 8. a 9. miesiącem życia i polega na przywiedzionym kciuku a zgiętą powierzchnią palca wskazującego; 
• chwyt pęsetowy pierwotny – również pojawia się między 8. a 9. miesiącem życia i polega na chwytaniu przedmiotów pomiędzy kciuk a palec wskazujący; palec środkowy, mały i serdeczny są zgięte, stabilizując tym samym chwyt przedmiotu; 
• chwyt potrójny szczękowy – pojawia się między 11. a 12. miesiącem życia i cechuje się pełną opozycją kciuka do palca wskazującego i środkowego; przedmiot trzymany jest opuszkami; chwyt ten ma ścisły związek z rozwojem chwytu narzędzia pisarskiego. 
• chwyt pęsetowy – pojawia się około 11.-12. miesiąca życia, cechuje się chwytaniem przedmiotu za pomocą opuszków kciuka i palca wskazującego lub kciuka i palca środkowego; 
• doskonały chwyt pęsetowy – pojawia się między 10. a 12. miesiącem życia, dziecko chwyta przedmiot za pomocą opuszków kciuka i palca wskazującego lub kciuka i palca środkowego, bez dodatkowej stabilizacji. 

Trening pisania SIhand 

SIhand jest innowacyjną metodą diagnostyczno-terapeutyczną, skierowaną na zaburzenia działania pracy ręki, w tym też sposobu pisania. Jeśli dziecko przejawia trudności w pisaniu, nie znikną one samoistnie, a będą się utrzymywać, zaś w przyszłości z pewnością zbiorą swoje żniwo, stąd też tak ważne jest wsparcie dziecka.  

Badania wykazują, że nawet 30% dzieci w wieku szkolnym boryka się z trudnościami w pisaniu.  

SIhand skupia w sobie najważniejsze elementy ściśle związane z czynnością pisania, tj.: 

• odpowiedni chwyt, 
• pozycja, 
• położenie górnej kończyny, 
• inicjowanie ruchu, 
• ułożenie kartki, 
• synkinezje (współruchy), 
• reakcja równoważna. 

W ramach treningu pisania SIhand terapia skupia się na: 

• prawidłowej samoobsłudze; 
• stymulacji sensorycznej (słuchowej, wzrokowej, przedsionkowej, czucia głębokiego); 
• stymulacji motorycznej; 
• stymulacji poznawczej; 
• indywidualnym podejściu do każdego dziecka, co wiąże się z dużą dozą cierpliwości i zrozumienia, bowiem każde dziecko rozwija się w swoim własnym tempie. 

Dzięki odpowiednio stworzonemu arkuszowi diagnostycznemu specjalista może określić odstępstwa od normy i zaplanować skuteczną terapię indywidualną.  W arkuszu zawarty jest wywiad z rodzicem lub opiekunem, ocena pisania, ocena motoryki, a także ocena funkcji wzrokowych. 

Podczas terapii specjalista wykorzystuje ćwiczenia aktywizujące całe ciało dziecka (nie tylko ręce), łącznie ze stopami. Tworzenie wzorca grafomotorycznego rozpoczynane jest od ważnych umiejętności bazowych, a dopiero później przechodzi w ćwiczenia przy stoliku w odpowiedniej pozycji. 

Trening pisania SIhand jest niezwykle ciekawą alternatywą dla rodziców, którzy chcą pomóc swoim pociechom przezwyciężyć trudności związane nie tylko z pisaniem, ale też z innymi zaburzeniami motorycznymi. Jeżeli uważasz, że Twoje dziecko może przejawiać pewne trudności, skonsultuj się ze specjalistą.

Przeczytaj również:
Terapia ręki u dzieci