Zakwas buraczany. Czy warto go pić?
Pyszny, zdrowy i tani w przygotowaniu. Zakwas z buraków, bo o nim właśnie mowa, to naturalny środek wzmacniający organizm. Kiedy najlepiej pić zakwas buraczany? Jakie ma właściwości? Przeczytaj w artykule!
Zakwas buraczany – właściwości
W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie żywnością fermentowaną oraz jej wpływem na zdrowie. Proces fermentacji znany jest już od czasów starożytnych jako jedna z metod utrwalania żywności. Do produkcji żywności fermentowanej wykorzystuje się produkty pochodzenia zwierzęcego i roślinnego, ponieważ zarówno w jednych, jak i drugich obecne są bakterie, które pozytywnie wpływają na funkcjonowanie organizmu.
Jednym z takich produktów jest zakwas buraczany. Jako źródło azotanów i antyoksydantów stanowi on naturalny sposób w walce z chorobami układu krążenia. Zakwas z buraków to obiecujący środek terapeutyczny w przypadku stanów zapalnych. Może być on skuteczny w wielu schorzeniach przebiegających z nasilonym stresem oksydacyjnym czy zaburzeniami funkcji poznawczych.
Właściwości prozdrowotne zakwasu buraczanego wynikają z zawartości składników bioaktywnych o działaniu przeciwnowotworowym i antyoksydacyjnym, witamin (A, E, K, C, B1, B2, B6, biotyna, kwas foliowy) oraz składników mineralnych (żelazo, potas, wapń, magnez, cynk, mangan). Proces kiszenia wpływa w dużym stopniu na biodostępność tych składników odżywczych, więc organizm lepiej je wykorzystuje.
Pozytywne właściwości zdrowotne zakwasu z buraków przypisuje się obecności bakterii probiotycznych. Bakterie obecne w sfermentowanej żywności działają korzystnie na układ sercowo-naczyniowy, odpornościowy czy pracę przewodu pokarmowego.
Zakwas buraczany jest bogaty w probiotyki, szczególnie bakterie z rodzaju Lactobacillus. Hamują one wzrost niekorzystnych patogenów, pomagają w utrzymaniu prawidłowej mikrobioty jelitowej oraz poprawiają procesy trawienia i ogólny stan jelit.
Odpowiednia mikrobiota jelitowa jest kluczowa dla funkcjonowania układu immunologicznego. Picie zakwasu buraczanego sprzyja zatem wzmocnieniu odporności.
Zakwas z buraków – kiedy warto go pić?
Ze względu na silne właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne i chroniące naczynia krwionośne, zakwas z buraków możesz stosować w przypadku chorób sercowo-naczyniowych oraz nowotworowych. Obniża ciśnienie krwi, łagodzi stany zapalne, zapobiega stresowi oksydacyjnemu. Zakwas buraczany jest też z powodzeniem stosowany w leczeniu anemii, zapaleniu stawów oraz chorób wątroby. Zawiera żelazo oraz witaminy z grupy B, które są istotne w zapobieganiu niedokrwistości. Obecność witaminy C oraz bakterii probiotycznych dodatkowo wspomaga przyswajanie żelaza.
Ten fermentowany napój wspiera pracę wątroby – narządu odpowiedzialnego za detoksykację organizmu. Dzięki zawartości betalainy wspomaga usuwanie toksyn, a obecność żywych kultur bakterii i błonnika pokarmowego reguluje procesy trawienne.
Regularne picie zakwasu dostarcza bakterii probiotycznych, uzupełnia dietę w witaminy z grupy B oraz naturalne azotany i antyoksydanty. Zakwas buraczany jest również chętnie stosowany przez sportowców. Sięgają po niego osoby, które chcą zwiększyć swoją wytrzymałość i ogólną wydolność fizyczną.
Zakwas buraczany – jak pić? Dawkowanie
Zakwas z buraków pij regularnie. W przypadku anemii czy obniżonej odporności – codziennie, najkorzystniej na czczo. Można też pić go cyklami, np. codziennie z dwoma tygodniami przerwy. Wszystko zależy od tego, w jakim celu włączamy go do diety. Możesz zacząć od jednej łyżeczki dziennie, stopniowo zwiększając porcję. Zwykle zalecana dawka to od 50 (dzieci) do 100 ml dziennie (młodzież i dorośli). Dawkę u dorosłych można systematycznie zwiększać nawet do 250 ml na dobę, pamiętając jednak o zawartości soli w takiej ilości płynu.
Zakwas buraczany pij schłodzony. Jeśli dodajesz go np. do zupy, pamiętaj o wcześniejszym lekkim ostudzeniu dania, żeby zachować cenne właściwości zakwasu.
Zakwas z buraków – przeciwwskazania
Kiszony napój buraczany jest bezpieczny dla zdrowia. Mogą go pić zarówno dzieci, jak i kobiety w ciąży oraz karmiące czy osoby w podeszłym wieku. Nie trzeba obawiać się go w przypadku reumatyzmu czy kamicy nerkowej, ponieważ dzięki fermentacji zawartość szczawianów jest znikoma.
Jeśli chorujesz na cukrzycę, zakwas buraczany będzie również lepszym wyborem niż sok – zawiera o wiele mniej węglowodanów. Mimo wszystko diabetycy powinni zachować ostrożność i monitorować glikemię po wypiciu zakwasu.
W niektórych przypadkach picie zakwasu może wywołać jednak pewne skutki uboczne. Jeśli nie jesteśmy przyzwyczajeni do regularnego spożywania produktów kiszonych czy fermentowanych, napój ten może wywołać dolegliwości żołądkowo-jelitowe, takie jak biegunka czy wzdęcia.
Zakwasu buraczanego powinny unikać osoby:
- w aktywnej fazie choroby wrzodowej z nasilonym refluksem,
- ze stanami zapalnymi trzustki,
- z nadczynnością tarczycy.
Kiszonki zawierają także sporo soli, dlatego osoby z nadciśnieniem nie powinny spożywać ich w nadmiernej ilości.
Jeśli stosujesz jakiekolwiek leki, najlepiej skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, żeby uniknąć ewentualnych interakcji.
Zakwas buraczany – przepis
Składniki:
- 1 kg buraków,
- 2 ząbki czosnku,
- kilka liści laurowych,
- kilka sztuk ziela angielskiego,
- sól (do smaku).
Sposób przygotowania:
Buraki wyczyść, obierz, umyj i pokrój na kawałki. Czosnek obierz i pokrój w plasterki. Tak przygotowane warzywa umieść w dużym słoiku, następnie zalej chłodną, ale przegotowaną wodą (żeby nie wystawały ponad poziom wody). Dodaj przyprawy i sól (łyżka na litr wody). Słoik przykryj ściereczką i odstaw na kilka dni, co jakiś czas ściągając powstałą z wierzchu pianę. Już po kilku dniach zakwas z buraków jest gotowy do spożycia.
Przeczytaj również:
Dlaczego warto pić sok z buraka?
- Clifford T., Howatson G., West D., Stevenson E., The Potential Benefits of Red Beetroot Supplementation in Health and Disease, Nutrients, 2015.
- https://www.ais.gov.au/__data/assets/pdf_file/0013/1000552/36194_Sport-supplement-fact-sheets-Beetroot-Juice-Nitrate-v3.pdf
- Karwowska K., Kaczmarczyk D., Rola i znaczenie produktów fermentowanych w diecie, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2023.
- Frączek B. i in., Dietetyka sportowa, Warszawa 2020, PZWL.
- https://olini.pl/blog/baza-wiedzy/zakwas-z-burakow-do-picia#zakwas-z