Prawidłowy rozwój funkcji pokarmowych

Słuchaj artykułu

Każde prawidłowo rozwijające się dziecko od narodzin przechodzi przez określone etapy spożywania pokarmów. Zachodzi wówczas u niego rozwój funkcji pokarmowych. Co warto o nim wiedzieć? Jak przebiega prawidłowy rozwój umiejętności spożywania pokarmów?

Rozwój funkcji pokarmowych

Dziecko wraz z rozwojem przechodzi przez kolejne etapy spożywania pokarmów, do których należą:

ssanie,
jedzenie łyżeczką,
picie z kubka.

Aby każda z tych umiejętności mogła się rozwinąć, dziecko musi się do tego odpowiednio przygotować. Marsha Dunn Klein i Nancy Harrs opracowały tabelę, która ukazuje prawidłowy przebieg rozwoju funkcji pokarmowych u dziecka.

Jedzenie z butelki

Na odruch ssania, który jest niezbędny podczas karmienia dziecka butelką, składają się dwie ważne właściwości:

ruchy żuchwy,
umiejętność wytworzenia ciśnienia w buzi, dzięki czemu pokarm może zostać zassany.

Stosowane podczas karmienia dziecka

Ciesz się darmową dostawą przy zakupie wybranych produktów!

Karmienie butelką wiąże się z wyborem odpowiedniego produktu. Podstawą jest dobór smoczka. Warto wybrać smoczek, który da dziecku możliwość zaciągania pokarmu. Unikajmy smoczków, z których mleko wypływa samoistnie, ponieważ zaburza to proces ssania. Pamiętajmy, aby dziecko było karmione butelką ułożoną pod kątem 90⁰. Taki sposób karmienia wpływa na prawidłowy rozwój żuchwy. Niweluje również fizjologiczny tyłozgryz, który jest naturalnym zjawiskiem występującym u dziecka, jednak z czasem powinien zanikać.

Dziecko, które spożywa pokarm z butelki

Wiek dziecka	Umiejętność
od momentu narodzin do 2. miesiąca życia	dziecko, leżąc na plecach, unosi rączki do buzi
3,5 miesiąca	dziecko odróżnia pierś od butelki z pokarmem
4 miesiące	dziecko zaczyna obejmować rączkami butelkę
4,5 miesiąca	dziecko trzyma butelkę obiema rączkami
5,5 miesiąca	dziecko trzyma butelkę obiema rączkami, potrafi również objąć butelkę jedną rączką
18-24 miesiące	dziecko potrafi odepchnąć butelkę od siebie i zaprotestować, gdy jest już najedzone

Gryzienie

Gryzienie jest czynnością, która nie przychodzi samoistnie – dziecko uczy się jej wraz z rozwojem i od pierwszych dni życia przygotowuje się do nabycia tej ważnej umiejętności.

Wiek dziecka	Umiejętność
od 1. do 4. miesiąca życia	wkładanie rączek do buzi i ssanie palców
3 miesiące	palce zostają zastąpione gryzakami i grzechotkami
5-6 miesięcy	dziecko zaczyna chwytać jedzenie dziąsłami, np. startą marchewkę lub jabłko
6,5-7 miesięcy	dziecko potrafi odgryzać kawałki biszkoptów lub herbatników
9 miesięcy	dziecko ssie herbatniki i biszkopty, a także spożywa miękkie owoce, np. banany
1 rok	dziecko potrafi żuć miękkie pokarmy, np. herbatniki
2 lata	dziecko spożywa zróżnicowany pokarm

Spożywanie pokarmów łyżeczką

Dziecko bardzo wcześnie reaguje na podawanie pokarmu łyżeczką, ponieważ kojarzy to z zaspokajaniem głodu. Z czasem, gdy staje się coraz bardziej samodzielne, nie chce być karmione przez opiekuna i samo próbuje jeść łyżką. Samodzielne jedzenie sprawia dzieciom ogromną radość i daje poczucie sprawstwa.

Wiek dziecka	Umiejętność
od 4. do 7. miesiąca życia	dziecko otwiera buzię, gdy widzi zbliżającą się łyżeczkę z pokarmem
9 miesięcy	dziecko karmione łyżeczką ściąga z niej pokarm, potrafi również bawić się łyżką, np. wkładając ją do kubeczka lub uderzając nią o stół
12-14 miesięcy	dziecko samodzielnie próbuje kierować łyżeczkę z pokarmem w stronę jamy ustnej
15-18 miesięcy	dziecko próbuje nabierać pożywienie łyżeczką i skierować ją do buzi
2 lata	dziecko samodzielnie podnosi łyżkę w stronę ust (podobnie jest z widelcem)
3 lata	dziecko potrafi samodzielnie wbijać widelec w kawałki jedzenia

Picie z kubka

Umiejętność picia z kubka, podobnie jak jedzenia przy pomocy łyżeczki, dziecko nabywa stopniowo. Na początku pije z pomocą osoby dorosłej, a później już samodzielnie.

Wiek dziecka	Umiejętność
6 miesięcy	dziecko potrafi pić z kubeczka podtrzymywanego przez opiekuna
12 miesięcy	dziecko samodzielnie trzyma kubeczek z napojem
12-24 miesięcy	potrafi pić, korzystając ze słomki
18-24 miesięcy	dziecko samodzielnie pije z kubeczka, trzymając go oburącz
20-22 miesięcy	dziecko potrafi trzymać kubek jedną ręką
30 miesięcy	potrafi przelewać napój z kubeczka do miseczki lub głębokiego talerza

Powyższe etapy są ogólnym wzorcem, który ukazuje rozwój funkcji pokarmowych. Pamiętajmy, że każde dziecko rozwija się we własnym tempie i może się zdarzyć, że potrzebuje nieco więcej czasu na opanowanie powyższych funkcji. Jeśli masz wątpliwości, czy rozwój Twojej pociechy w zakresie spożywania pokarmów przebiega prawidłowo, warto udać się do specjalisty, aby rozwiać wszelkie wątpliwości.

Źródła:

Rządzka M., Odruchy oralne u noworodków i niemowląt. Diagnoza i stymulacja., wyd. Impuls, 2019.