Dieta SIRT – dlaczego cieszy się popularnością?

Jakie są główne zasady diety SIRT? 

• I etap: trwa 3 dni i opiera się początkowo na podaży 1000 kcal w ciągu dnia. Plan żywieniowy bazuje na 3 koktajlach bądź zupach, dodatkowo należy zjeść jeden posiłek o stałej konsystencji. 
• II etap: trwa następne 4 dni, wartość energetyczna diety wynosi 1500 kcal. Zaleca się spożycie 2 koktajli oraz 2 posiłków o stałej konsystencji. Składniki wspomnianych koktajli i posiłków stałych są ściśle rekomendowane przez twórców niniejszej diety, bowiem zgodnie z jej założeniami muszą one przyczyniać się do zwiększenia aktywności sirtuin. 
• III etap: trwa kolejne 14 dni i nie zawiera restrykcji kalorycznych, natomiast codzienne menu koniecznie musi się składać z 3 posiłków o stałej konsystencji oraz 1 koktajlu. Ponadto w tej fazie można spożywać kilka zdrowych przekąsek w umiarkowanych ilościach (np. gorzka czekolada, orzechy włoskie, czerwone wino).  
• IV etap: Przez pozostałą część życia należy przestrzegać ogólnie przyjętych zasad zdrowego odżywiania, w szczególności spożywać jak najwięcej produktów żywnościowych będących bogatym źródłem aktywatorów sirtuin oraz koniecznie wypijać każdego dnia jeden koktajl. W ostatnim etapie nie pojawiają się również ograniczenia kaloryczne. 

Należy dodatkowo podkreślić, że autorzy diety SIRT rekomendują wyraźne ograniczenie różnego rodzaju żywności o wysokim stopniu przetworzenia (np. słodkich oraz słonych przekąsek, napojów słodzonych, przetworów mięsnych). 

Czym są tajemnicze sirtuiny? 

Sirtuiny to enzymy, które pełnią szereg różnych, ważnych funkcji w organizmie ssaków. Jak bowiem wykazano, sirtuiny są zaangażowane w przebieg wielu procesów komórkowych, które regulują metabolizm, a co za tym idzie – wpływają na funkcjonowanie całego organizmu. Obecnie wiadomo, że sirtuiny biorą aktywny udział w: 

• regulacji przemian metabolicznych kwasów tłuszczowych i cholesterolu,  
• stymulacji uwalniania insuliny, 
• prewencji trzustki przed apoptozą komórek β wysp trzustkowych w cukrzycy, 
• redukcji powstawania reaktywnych form tlenu, 
• naprawie uszkodzeń DNA, 
• zwiększeniu produkcji ATP, 
• zachowaniu odpowiedniej długości telomerów. 

Biorąc pod uwagę powyżej zamieszczone informacje, nasilenie działania sirtuin w ludzkim organizmie może odgrywać hipotetycznie istotną rolę w redukcji ryzyka wystąpienia: 

• przewlekłego stanu zapalnego,  
• długotrwałego stresu oksydacyjnego, 
• cukrzycy typu 2, 
• otyłości, 
• chorób układu sercowo-naczyniowego, 
• choroby Parkinsona, 
• choroby Alzheimera, 
• przyspieszonego starzenia się organizmu, 
• przedwczesnej śmierci. 

Które produkty zdaniem autorów diety mogą potencjalnie nasilać aktywację sirtuin?  

• jarmuż,  
• czerwone wino, 
• truskawki,  
• jagody, 
• daktyle, 
• cebula,  
• natka pietruszki, 
• rukola, 
• seler naciowy, 
• cykoria, 
• kapary, 
• soja i niskoprzetworzone produkty sojowe, 
• gryka, 
• orzechy, 
• gorzkie kakao i jego przetwory, 
• oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia, 
• kawa, 
• zielona herbata (w szczególności japońska odmiana Matcha), 
• ostra papryka chili, 
• kurkuma, 
• kolendra, 
• lubczyk. 

Poznaj przepis na zielony koktajl będący kluczowym elementem diety SIRT!  

Lista składników: 

• 150 g selera naciowego, 
• 75 g liści jarmużu, 
• 75 g zielonego jabłka (połowa średniej sztuki), 
• 30 g liści rukoli, 
• 5 – 10 g natki pietruszki, 
• 5 – 10 g imbiru (plaster), 
• sok z połowy cytryny, 
• 2,5 g sproszkowanej herbaty Matcha (pół łyżeczki) 

Opis przygotowania: 

Składniki drobno posiekać. Następnie zmiksować wszystkie produkty żywnościowe w blenderze na jednolity koktajl i ewentualnie uzupełnić wodą. 

Co sprawia, że dieta SIRT może być skuteczna w redukcji tkanki tłuszczowej? 

• Niska kaloryczność diety (zwłaszcza jej dwóch pierwszych faz) oraz bardzo duży deficyt energetyczny odpowiadają za wyraźny ubytek masy ciała w początkowym okresie diety. 
• Znaczne zmniejszenie się zapasów glikogenu mięśniowego i wątrobowego oraz masy treści jelitowej. 
• Wyraźne ograniczenie bogatokalorycznej żywności o wysokim stopniu przetworzenia oraz bazowanie na zielonych koktajlach i niskoprzetworzonej żywności o szczególnie dużej gęstości odżywczej (np. zielone warzywa liściaste, owoce jagodowe, orzechy, gorzkie kakao). 

Czy dieta SIRT jest jednak zdrowa? 

Jeżeli wykluczymy pierwsze dwie fazy diety SIRT, które cechują się wyjątkowo niską wartością energetyczną (zazwyczaj znacznie poniżej wartości podstawowej przemiany materii dla wielu osób), to niniejszy model żywieniowy obfitujący w świeże warzywa, owoce, niskoprzetworzone produkty sojowe, gruboziarniste produkty zbożowe, orzechy czy zieloną herbatę może być jak najkorzystniejszym dla zdrowia sposobem odżywiania. Warto zauważyć, że dieta SIRT stanowi w znacznym zakresie nowoczesną odmianę diety śródziemnomorskiej lub diety DASH, które z kolei mają dobrze udowodnione korzyści dla poprawy ogólnej kondycji zdrowotnej organizmu ludzkiego. Na próżno jednak szukać szczególnie wyjątkowych właściwości prozdrowotnych diety SIRT, ściśle powiązanych z wysoką zawartością związków polifenolowych w diecie, których nie zapewnią inne dobrze skomponowane i prawidłowo zbilansowane diety (np. śródziemnomorska, DASH, wegetariańska, wegańska). Należy mieć na uwadze, że na długość życia oprócz diety wpływ ma wiele różnych czynników, w tym choćby predyspozycje genetyczne, aktywność fizyczna, środowisko życia, ilość i jakość snu oraz stosowanie używek. 

Podsumowanie 

• Dieta SIRT to obecnie szeroko rozpowszechniony model żywieniowy w krajach zachodnich, który opiera się na założeniu, że szczególnie korzystne działanie prozdrowotne specyficznej grupy enzymów SIRT 1 – 7 ulega znacznemu nasileniu w okresie restrykcji kalorycznych oraz konsumpcji określonych produktów żywnościowych, bogatych w bioaktywne związki polifenolowe. 
• Dietetyczne aktywatory sirtuin to przede wszystkim pokarmy zawierające polifenole (np. resweratrol) o właściwościach antyoksydacyjnych i antyzapalnych, których obiecujące działanie zostało dotychczas udowodnione jedynie w badaniach na zwierzęcych modelach doświadczalnych (tj. gryzoniach) oraz w badaniach laboratoryjnych z wykorzystaniem grzybów. 
• Warto codziennie włączać do diety niskoprzetworzone pokarmy szczególnie bogate w antyoksydanty (np. warzywa, owoce, orzechy, pestki, nasiona, gorzkie kakao, oliwę z oliwek extra virgin, pełnoziarniste produkty zbożowe). Niemniej jednak w świetle aktualnych doniesień naukowych nie ma dowodów na to, że dieta SIRT jest w jakikolwiek sposób korzystniejsza dla zdrowia aniżeli dieta DASH czy dieta śródziemnomorska.   

Źródła: 

• Frydzińska Z., Owczarek A., Winiarska K.: Sirtuiny i ich rola w regulacji metabolizmu. Postępy Biochemii 65 (1) 2019:31-40. 
• Allard J.S., Perez E., Zou S., et al.: Dietary activators of Sirt1. Mol Cell Endocrinol. 2009 Feb 5;299(1):58-63. 
• Pallauf K., Giller K., Huebbe P., et al.: Nutrition and healthy ageing: calorie restriction or polyphenol-rich “MediterrAsian” diet? Oxid Med Cell Longev. 2013;2013:707421. 
• Dhakal S., Kushairi N., Phan C.W., et al.: Dietary Polyphenols: A Multifactorial Strategy to Target Alzheimer’s Disease. Int J Mol Sci. 2019 Oct 14;20(20):5090. 
• http://www.thesirtfooddiet.com/