Kiszonki i rosół, czyli kilka słów o diecie GAPS
Dieta Gut and Psychology Syndrome (w skrócie GAPS) jest modelem odżywiania, opisanym przez Natashę Campbell-McBride. Jej początki sięgają końca lat 90-tych XX wieku. Wdrożenie zasad żywienia GAPS zaleca się osobom z zespołami neurologicznymi, depresyjnymi oraz psychicznymi. Polska nazwa, czyli zespół psychologiczno-jelitowy, jednoznacznie wskazuje na istotność powiązania schorzeń natury psychicznej ze sposobem żywienia oraz stanem odżywienia komórek układu pokarmowego. W rzeczywistości GAPS przyporządkować można do systemów żywieniowych, a nie do diet, ponieważ dla uzyskania i utrzymania korzystnego efektu zaleca się praktykowanie go przez dłuższy okres, a nawet przez całe życie.
Dieta GAPS – dla kogo?
GAPS zalecana jest u osób:
- ze zdiagnozowanym autyzmem,
- z ADHD,
- ze schizofrenią,
- z zaburzeniami lękowymi,
- z psychozami.
Podłoża wielu schorzeń dzisiejszych czasów upatruje się między innymi w zaburzeniach mikroflory jelitowej, dlatego system ten idealnie wpisuje się we współczesny nurt dietetyczny. Na jego wdrożenie w codziennym życiu decyduje się coraz więcej sfrustrowanych pacjentów, którzy przez lata walczą z objawami różnego rodzaju zaburzeń.
Dieta GAPS – zasady żywienia
GAPS jest dość restrykcyjnym modelem żywienia ze względu na ograniczenie spożywania wielu produktów. Jego zwolennicy twierdzą jednak, że dzięki stosowaniu diety możliwa jest nie tylko znaczna poprawa samopoczucia, ale nawet zmiana leków w porozumieniu z lekarzem prowadzącym.
Pamiętaj! Dieta GAPS jest żywieniem wspierającym proces leczenia. Nie zastępuje ona leczenia farmakologicznego!
Produkty ograniczane w trakcie stosowania diety GAPS to:
- węglowodany złożone – zboża i wszystkie produkty zbożowe,
- cukier i wszystkie rodzaje słodzików z wyjątkiem miodu,
- produkty przetworzone – w tym mięso i wędliny oraz produkty garmażeryjne,
- rośliny strączkowe i skrobiowe (groch, fasola, ziemniaki, bataty) oraz soja,
- kakao i niedojrzałe banany,
- nabiał zawierający dużą ilość laktozy,
- alkohol, kawa i mocna czarna herbata.
Podstawą żywienia w diecie GAPS jest rosół przygotowany z warzyw oraz mięsa pochodzącego z dobrego źródła – najlepiej z chowu ekologicznego. Oprócz tego dozwolone jest spożywanie:
- różnego rodzaju kiszonek,
- ryb,
- jaj,
- owoców,
- orzechów,
- olejów roślinnych obfitujących w nienasycone kwasy tłuszczowe.
Dopuszcza się także spożywanie fermentowanego nabiału z małą ilością laktozy i wszystkich warzyw, poza skrobiowymi i strączkowymi. Bardzo ważne jest ich pochodzenie i jak najmniejszy stopień przetworzenia. Dzięki dużej zawartości zdrowych tłuszczów dieta GAPS umożliwia ustabilizowanie poziomu cukru w organizmie, co zapobiega napadom wilczego głodu.
Dieta GAPS – etapy
Systemem, na którym opierają się założenia GAPS, jest SCD, czyli dieta specyficznych węglowodanów. Polega ona na ograniczaniu wszystkich wyżej wymienionych produktów, jednak nie określa dokładnego schematu, w jakim należy to ograniczenie przeprowadzić.
- Początkowym etapem diety jest tzw. faza wprowadzająca. Polega ona na spożywaniu dużej ilości świeżo wyciskanych soków z warzyw i owoców oraz odpowiednio przygotowanego rosołu. Ma to na celu „uszczelnienie jelit”.
- W drugim etapie wprowadza się źródła dobrej flory bakteryjnej, takie jak soki z kiszonek i produktów fermentowanych.
- W kolejnym etapie pojawiają się jajka i źródła kwasów tłuszczowych.
- Następnie można zmienić sposób przygotowywania posiłków na pieczenie, a nie tylko gotowanie.
- Piąty etap dopuszcza już spożywanie surowych warzyw.
- Szósty etap pozwala na wprowadzenie do diety owoców.
Decyzja o przechodzeniu do kolejnego etapu uwarunkowana jest dobrym samopoczuciem chorego oraz tolerancją na produkty spożywane we wcześniejszym etapie i powinna być skonsultowana z lekarzem prowadzącym i dietetykiem. Dopiero po przejściu fazy wprowadzającej należy zacząć przestrzegać wszystkich zaleceń diety. Etap tzw. diety pełnej powinien trwać około 2 lata, jednakże jej zasady, już z mniejszą restrykcją warto stosować także po jej zakończeniu.
Pamiętaj! Dieta GAPS nie powinna być traktowana jako dieta odchudzająca dla osób mających problemy z utrzymaniem prawidłowej wagi.
Jej stosowanie powinno się rozpocząć, jeśli istnieje do tego istotne wskazanie medyczne. Zasad zdrowego odżywiania, wyuczonych w trakcie stosowania diety, powinno się przestrzegać także po jej zakończeniu.
Uwaga! Diety GAPS nie stosuje się u kobiet w ciąży i w trakcie karmienia oraz u dzieci w okresie dojrzewania.
System ten, choć wydaje się restrykcyjny, nie jest aż tak trudny do wprowadzenia. Najważniejsze, aby nauczyć się zwracać uwagę na pochodzenie i jakość kupowanych produktów oraz „przestawić się” na przygotowywanie posiłków w domu i zmienić sposób ich przyrządzania.
Źródło:
http://www.gaps.me/gaps-diet.php
