Kategorie
Gemini.pl

Artykuły

X - Nutricia Bebilon
X - Światowy Dzień Uśmiechu
X - Baby Week 7
X - Inhalatory
6

Przepis na chleb na zakwasie, czyli jak zrobić zakwas?

Słuchaj artykułu

Do przygotowania zakwasu potrzebne będą dwa składniki: mąka żytnia typ 720 oraz ciepła woda. Należy je wymieszać, przykryć lnianą ściereczką, a następnie odstawić w ciepłe miejsce. Kolejnego dnia ponownie dodajemy oba składniki. Czynność powtarzamy do momentu sfermentowania. 

Przepis na chleb na zakwasie, czyli jak zrobić zakwas?

Nie ma to jak domowy chleb na zakwasie. Pozbawiony ulepszaczy i barwników, a przy tym z dodatkiem naszych ulubionych dodatków. Jak przygotować zakwas? Który rodzaj mąki warto wybrać do wypieku chleba? Z jakimi dodatkami domowy chleb smakuje najlepiej? 

Jak zrobić zakwas na chleb? 

Składniki: 

  • 5 łyżek mąki żytniej typ 720, 
  • 5 łyżek ciepłej wody (może być przegotowana).

Zdrowe produkty żywieniowe
Ciesz się darmową dostawą przy zakupie wybranych produktów!

Składniki mieszamy, przykrywamy gazą lub lnianą ściereczką i odstawiamy w ciepłe miejsce. Następnego dnia dodajemy ponownie kilka łyżek mąki i wody w proporcji 1:1. Czynność tę powtarzamy do momentu, aż woda z mąką zaczną fermentować i pojawią się bąbelki na jej powierzchni oraz gdy uzyskamy odpowiednią ilość na wykonanie chleba. Z młodego zakwasu lepiej wychodzą chleby przygotowane z mąki niskiego typu, np. orkiszowej lub żytniej typ 500 lub 750. 

Zaczyn na chleb – dokarmianie zakwasu 

Od czasu do czasu zakwas należy dokarmiać, by nie stracił swojej „mocy”. 

Dokarmianie zakwasu, gdy nie mamy czasu na pieczenie chleba 

Zakwas należy wyjąć z lodówki, a po godzinie dodać 1 łyżkę mąki żytniej pełnoziarnistej i taką samą ilość wody o temperaturze 40⁰C. Po kolejnej godzinie chowamy zakwas do lodówki (może leżeć kolejny tydzień). Zakwas powinno się dokarmiać raz w tygodniu. 

Dokarmianie zakwasu podczas pieczenia chleba 

Dokarmianie służy temu, by z małej ilości otrzymać 400 g zakwasu do wykonania chleba. Jak to zrobić?  

Rano należy wyjąć zakwas z lodówki, a po 2 godzinach dodać do niego 100 g mąki żytniej i taką samą ilość wody o temperaturze 40⁰C. Wieczorem nadchodzi czas na kolejne karmienie w identycznych proporcjach i temperaturze. Kolejnego ranka karmimy zakwas ostatni raz, a po 2 godzinach wyrabiamy ciasto. W tym celu odmierzamy i odkładamy 400 g zakwasu, a resztę chowamy do lodówki. 

Chleb na zakwasie – przepis 

Jedną z najlepszych mąk do wypieku chleba jest mąka typu 720, dzięki której chleb jest lekki i szybko rośnie. Wyższe typy mąk (np. 2000) spowodują, że chleb wyrośnie bardzo powoli oraz będzie wilgotny i ciężki. 

Pamiętaj! Jeśli kupujesz mąkę na wagę, zapytaj sprzedawcę o typ mąki oraz datę ważności. Mąki razowe mają krótkie terminy przydatności do spożycia. 

Składniki: 

  • 400 g zakwasu, 
  • 300 g mąki orkiszowej typ 720, 
  • 500 g ciemnej lub jasnej mąki żytniej typ 720, 
  • 500 g wody o temperaturze 40⁰C, 
  • 20 g soli himalajskiej. 

Oba rodzaje mąki wymieszać z wodą i odstawić na 20 minut, a następnie dodać zakwas (pozostały zakwas odłożyć do lodówki na następne pieczenie), sól i dowolne dodatki, np. ziarna słonecznika, dyni, czarnuszkę, siemię lniane, suszoną śliwkę czy żurawinę. 

Chleb wyrabiamy przez 5 minut, pozwalamy mu chwilę odpocząć i ponownie krótko wyrabiamy. Następnie przekładamy go do dużej keksówki, którą wcześniej smarujemy oliwą i obsypujemy mąką lub wykładamy papierem do pieczenia. Odkładamy do wyrośnięcia na 4-8 godzin – przez ten czas ciasto powinno podwoić swoją objętość. Najlepiej postawić je w ciepłym miejscu, np. przy włączonym kaloryferze. 

Chleb przed pieczeniem delikatnie smarujemy pędzelkiem z wodą i możemy obsypać ziarnami. Na dnie piekarnika ustawiamy pojemnik z wodą. Rozgrzewamy piekarnik do 250⁰C, ustawiamy ciasto na chleb na drugiej półce od dołu, a po 10 minutach zmniejszamy temperaturę do 210⁰C i pieczemy 75 minut. Podczas pieczenia korzystamy z programu góra-dół. 

Uwaga! Po 20 minutach od rozpoczęcia pieczenia przykrywamy górę chleba papierem do pieczenia lub folią, by nie przypiec za mocno skórki.

Domowy chleb na zakwasie

Rodzaje mąki 

Glutenowe 

  • Pszenna – najczęściej używany rodzaj mąki; uzyskiwana z pszenicy, występuje w różnych typach określających zawartość substancji mineralnych; najlepiej wybierać te najmniej oczyszczone. 
  • Semolina – uzyskiwana z pszenicy twardej, wykorzystywana do produkcji makaronów. 
  • Orkiszowa – zdrowsza alternatywa mąki pszennej; najbardziej odżywcza i o niższej zawartości glutenu niż pszenna; doskonała do chlebów, ciast, naleśników itp. 
  • Jęczmienna – trochę zapomniana, a charakteryzująca się mniejszą zawartością glutenu niż mąka pszenna; można mieszać ją z innymi mąkami; znakomicie smakuje w postaci klusek, ciasteczek, naleśników i chleba; ma delikatny orzechowy smak. 
  • Żytnia – znana głównie jako chlebowa czy do przygotowania zakwasu, można ją również stosować do wypieków cukierniczych. 
  • Owsiana – charakteryzuje się śladową ilością glutenu; używa się jej do wypieków w połączeniu z innymi mąkami; ma dużą zawartość błonnika i witamin z grupy B. 

Bezglutenowe 

  • Z prosa – powstaje w wyniku zmielenia nieoczyszczonych ziaren prosa; bardzo odżywcza, z dużą zawartością krzemu, żelaza oraz łatwo przyswajalnego białka; świetnie nadaje się do wypieku pasztetów oraz do innych wypieków w połączeniu z innymi mąkami. 
  • Ryżowa – doskonały bezglutenowy substytut mąki pszennej; znakomita do wypieków, sosów, bardzo powszechna w kuchni japońskiej. 
  • Gryczana – bardzo odżywcza mąka bezglutenowa; używana w Indiach jako mąka chlebowa, w kuchni chińskiej – do wyrobu makaronów, a w Rosji czy na Ukrainie jako składnik tradycyjnych blinów. 
  • Kukurydziana – mąka, która nadaje potrawom słodkawy smak, powszechnie używana w kuchni meksykańskiej do wyrobu tortilli czy taco; znajduje również zastosowanie w wypiekach ciast, ciasteczek, placków, panierek czy w zagęszczaniu sosów. 
  • Ziemniaczana – powstaje poprzez wypłukanie skrobi ze świeżych ziemniaków, a następnie osuszenie i oczyszczenie uzyskanego krochmalu, przyjmując postać sypkiego proszku; wykorzystywana do przygotowywania kisieli, klusek, ciast, sosów. 
  • Z soi – zawiera dwa razy więcej białka niż mąka pszenna i niewielką ilość skrobi; ma lekko orzechowy smak, jest doskonała do wypieków, przygotowywania sosów, może również być używana jako substytut jajek. 
  • Z fasoli – bardzo odżywcza mąka chlebowa o delikatnym smaku; nadaje się do wypieku chlebów, ciast i placków. 
  • Z amarantusa – charakteryzuje się dużą zawartością żelaza, wapnia i białka; w połączeniu z innymi mąkami nadaje się do przygotowania placków, ciast i sosów. 
  • Z tapioki – mąka skrobiowa uzyskiwana z bulwy manioku; doskonała do przygotowywania deserów, kisieli, budyni czy legumin. 
  • Migdałowa – bardzo odżywcza, m.in. dzięki dużej zawartości wapnia; doskonała do wypieku ciast i biszkoptów. 

Pamiętaj! Wartość odżywcza mąki zależy od stopnia przemiału ziarna.

Domowy chleb na zakwasie – z czym go jeść? 

Idealnym dodatkiem do chleba na zakwasie jest pasta roślinna i ogórek kiszony. Poniżej znajdziecie dwa pyszne i proste przepisy. 

Smalczyk wege 

Składniki: 

  • 300 ml tłuszczu rafinowanego kokosowego w kostce (tylko taki nie ma zapachu kokosu), 
  • 150 ml oleju z pestek winogron, 
  • 150 ml oleju ryżowego, 
  • 4-5 średnich cebul pokrojonych w kostkę, 
  • 1 tofu tradycyjne naturalne, 
  • starte duże jabłko lub dwa mniejsze, 
  • majeranek – według uznania, 
  • 3-4 ząbki czosnku, 
  • sól himalajska do smaku. 

Olej z cebulą, jabłkiem i rozdrobnionym w palcach tofu prażymy na małym ogniu przez około 1,5 godziny aż do momentu zarumienienia się cebulki i tofu. Od czasu do czasu mieszamy, by cebulka nie przypaliła się na dnie. Około pół godziny przed końcem smażenia dodajemy czosnek w łupinkach, który na koniec wyciągamy ze smalczyku. Dodajemy majeranek i jeszcze chwilę smażymy. 

Przelewamy gorący smalczyk do umytych i wyparzonych wcześniej słoiczków, odwracamy do góry dnem (jeśli chcemy zrobić szybkie wekowanie) i czekamy, aż ostygnie. Gotowy smalczyk przechowujemy w lodówce. 

Pasta fasolowa z cebulką 

  • 1 szklanka ugotowanej fasoli, 
  • ½ cebuli zeszklonej na oliwie, 
  • majeranek, 
  • starte jabłko, 
  • sól, pieprz, 
  • gomasio lub natka pietruszki. 

Namoczoną wcześniej fasolę gotujemy w małej ilości wody do miękkości. W tym czasie na patelni dusimy cebulę i starte jabłko. Ugotowaną fasolę oraz cebulkę miksujemy na gładką masę, dodajemy odrobinę przypraw (majeranek, gałkę muszkatołową), posypujemy gomasio (solą sezamową) lub natką pietruszki. 

  1. 14 listopada 2023, 12:38
    AGNIESZKA

    Gdy pierwszy raz piekłam chleb, to niestety nie wyszedł z prostej przyczyny (czego nie wiedziałam, bo nie miałam doświadczenia). A mianowicie – po upieczeniu trzeba koniecznie chleb wyjąc z foremki. Jeśli się tego nie zrobi, to chleb się zaparzy, robi się miękkawy, za mokry i – pleśnieje. Myślę, że warto pisać o takich rzeczach, bo dla fachowca to oczywiste, ale dla kogoś kto piecze po raz pierwszy – zupełnie nie.

Masz pytanie, szukasz porady?
Jeśli szukasz darmowej porady w zakresie zdrowia oraz przyjmowania leków lub suplementów diety, chętnie odpowiemy na Twoje pytanie.
Zapytaj farmaceutę