Alkohol – jak wpływa na nasze zdrowie?

Alkoholowy zespół abstynencyjny – objawy 

Napój alkoholowy na bazie etanolu to substancja psychoaktywna, która powoduje znaczne uszkodzenia w organizmie. Alkohol jest również substancją narkotyczną należącą do kategorii depresantów. Nawet małe ilości wywołują pobudzenie i poprawę samopoczucia, zaś większe są podstawą do zachowań agresywnych i impulsywnych, przy których najczęściej zaburzone są zdolności logicznego myślenia. U osób uzależnionych nagłe odstawienie może wywołać alkoholowy zespół abstynencyjny, który charakteryzuje się poniższymi objawami

Objawy somatyczne: 

• wzmożone napięcie mięśniowe, 
• tachykardia, 
• przyspieszony oddech, 
• wzrost temperatury ciała,  
• rozszerzenie źrenic,  
• wymioty,  
• drżenie, 
• potliwość. 

Objawy psychopatologiczne: 

• pobudzenie psychoruchowe,  
• lęk,  
• niepokój,  
• bezsenność,  
• napięcie,  
• drażliwość,  
• zachowania impulsywne. 

Czy istnieje dawka alkoholu bezpieczna dla zdrowia? 

Prawdą jest, że umiarkowane spożywanie alkoholu, a w szczególności czerwonego wina (lampka do 250 ml/dzień), wiąże się z obniżeniem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Z drugiej strony regularne picie małych ilości alkoholu jest podstawą do pogłębienia nawyku, spożywania coraz większych dawek, co w konsekwencji może prowadzić do alkoholizmu.  

Niemniej jednak za dawkę bezpieczną uznaje się spożycie 2 kieliszków mocnego alkoholu (po 25 ml) = 1 piwa 0,6 l = 350 ml wina.  

Jest to stanowisko British Heart Foundation, która dodatkowo podkreśla, że należy zachować kilka dni odstępu między spożywaniem alkoholu.  

Przeczytaj również:
Jakie są mity na temat alkoholu?

Alkohol a choroby 

Częste picie znacznych ilości alkoholu negatywnie wpływa na stan naszego zdrowia. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) szkodliwość alkoholu jest jednym z wiodących czynników ryzyka utraty zdrowia na całym świecie.  

Z uwagi na funkcję detoksykacyjną i posiadane zasoby enzymatyczne narządem szczególnie narażonym na toksyczny wpływ alkoholu etylowego jest wątroba. Zachodzą w niej główne przemiany alkoholu. Pierwszym stadium nieprawidłowości jest alkoholowa choroba wątroby, która prowadzi do kolejnych etapów: stłuszczenie, zapalenie, zwłóknienie, marskość i nowotwór. Badania pokazują, że u 90% osób intensywnie pijących alkohol, wątroba reaguje na jego nadmierną podaż stłuszczeniem, u 40% zapaleniem, u 15-30% zwłóknieniem, a w ostateczności marskością.  

Skutkiem alkoholizmu mogą być również zaburzenia układu sercowo-naczyniowego. Wiele badań wskazuje, że regularne picie niewielkich dawek działa korzystnie i obniża ryzyko danych chorób, jednakże przy większych ilościach ryzyko to znacznie wzrasta. Dotyczy to choroby wieńcowej, nadciśnienia i niewydolności serca. 

Kolejnym narządem gruczołowym jest trzustka, która przy regularnym nadużywaniu alkoholu jest podatna na przewlekłe lub ostre zapalenie. Wzrost ryzyka nowotworu trzustki jest wysoki i wynosi ok. 19%. 

Według badań skutkiem nadużywania alkoholu mogą być również inne nowotwory:  

• jamy ustnej,  
• przełyku,  
• krtani,  
• woreczka żółciowego,  
• jelita grubego,  
• piersi (u kobiet),  
• prostaty,  
• płuc. 

Co ciekawe, nawet małe ilości alkoholu (10-20 ml etanolu/dzień), nadal uważane za bezpieczne przez wiele organizacji, mogą podnieść ryzyko nowotworów: 

• jamy ustnej, 
• krtani, 
• przełyku, 
• piersi. 

Czy alkohol jest kaloryczny? 

Dodatkowo należy pamiętać, że alkohol to tzw. puste kalorie pozbawione wartości odżywczych (wyjątek stanowi resweratrol zawarty w czerwonym winie). Nadmierne picie i jednoczesne podjadanie mogą doprowadzić do nadwagi i otyłości.  

Przybliżona kaloryczność popularnych napojów alkoholowych wyrażona w 1 litrze:  

• piwo jasne – 500 kcal  
• piwo ciemne – 680 kcal  
• cydr – 530 kcal 
• wino wytrawne – 680 kcal 
• wino półsłodkie – 870 kcal 
• wino słodkie – 1050 kcal 
• wódka – 2200 kcal 
• whisky – 2400 kcal 

Inne skutki nadmiernego spożycia alkoholu 

Nadmierne spożycie alkoholu ma negatywny wpływ nie tylko na alkoholika, ale również na jego otoczenie. W rodzinach, w których występuje problem alkoholowy, często dochodzi do konfliktów, a dzieci nie mają możliwości zmiany swojego położenia i stają się „zakładnikami” jednego lub obojga rodziców. Ponadto są one narażone na powielanie błędów we własnej przyszłości, stając się dorosłymi dziećmi alkoholików (DDA). 

Źródła: 

• Bagnardi V., i in. Alcohol consumption and site-specific cancer risk: a comprehensive dose-response meta-analysis. British Journal of Cancer, 112(3), s. 580-593, 2015. 
• Choi Y., i in. Light alcohol drinking and risk of cancer: a meta-analysis of cohort studies. Cancer Research and Treatment : Official Journal of Korean Cancer Association, 50(2), s. 474-487, 2018. 
• Cichoż-Lach H., i in. Nadużywanie alkoholu a alkoholowa choroba wątroby. Instytut Psychiatrii i Neurologii: Alkoholizm i Narkomania, 21(1),  55-62, 2008. 
• Goel S., i in. Effect of alcohol consumption on cardiovascular health. Current Cardiology Reports, 20(4), s. 1-19, 2018. 
• Kacprzak A. Międzypokoleniowa transmisja alkoholizmu (na podstawie narracji trzeźwiejących alkoholików). Acta Universitatis Lodziensis: Folia Sociologica, 38, s. 73-89, 2011 
• Liu Y., i in. Links between alcohol consumption and breast cancer: a look at the evidence. Women’s health (London, England), 11(1), s. 65-77, 2015.  
• Traversy G., Chaput JP. Alcohol consumption and obesity: an update. Current Obesity Reports, 4(1), s. 122–130, 2015.  
• Ziembicki S., i in. The association between alcohol consumption and breast density: a systematic review and meta-analysis. Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention, 26(2), s. 170-178, 2017.