Dystymia – jak objawia się przewlekły smutek?

Czym jest depresja? 

Depresja jest chorobą, w której przebiegu następuje znaczące obniżenie nastroju. Od zwykłego smutku różni się intensywnością obniżonego nastroju, występowaniem dodatkowych objawów (np. bezsenność, anhedonia, brak apetytu) i długim czasem trwania (wiele tygodni, miesięcy). 

Zaburzenia depresyjne możemy podzielić na kilka typów, a jednym z nich jest właśnie dystymia. 

Dystymia – definicja i objawy 

Dystymia to przewlekłe i uporczywe obniżenie nastroju o przebiegu łagodniejszym niż w przypadku depresji endogennej, które ma charakter przewlekły. Warunkiem jej rozpoznania jest co najmniej dwuletni okres utrzymywania się objawów. 

U osoby zmagającej się z dystymią na pierwszy plan wysuwają się następujące objawy: 

• umiarkowane obniżenie nastroju, 
• przewlekłe zmęczenie – osoba z dystymią odczuwa stale brak siły i energii,  
• anhedonia, czyli brak zdolności odczuwania pozytywnych emocji i przyjemności, 
• niska samoocena, poczucie beznadziejności, nadmierny samokrytycyzm i zamartwianie się, 
• drażliwość i uczucie napięcia, 
• przyszłość maluje się w czarnych barwach, postawa pesymistyczna, 
• wycofanie się z życia społecznego, 
• brak motywacji – osobie z dystymią często towarzyszy uczucie bezsensu, nudy i wewnętrznej pustki, 
• u części chorych występują dobowe wahania nastroju, w przebiegu choroby mogą pojawić się zaburzenia snu (np. w postaci nadmiernej senności) oraz uczucie lęku. 

W przeciwieństwie do innych rodzajów depresji (np. depresja duża), a zwłaszcza jej ciężkich epizodów, osoby cierpiące na dystymię zwykle wywiązują się ze swoich zawodowych i rodzinnych zobowiązań, jednak nie przynosi im to poczucia satysfakcji i zadowolenia. 

Dystymia – leczenie i rokowanie  

Dystymia to zaburzenie o charakterze przewlekłym. Jej objawy mogą utrzymywać się przez wiele lat, a nawet całe życie. Przewlekły charakter choroby jest głównym powodem obniżenia jakości życia osób z dystymią.  

Chorzy na dystymię mogą zgłaszać myśli i zamiary samobójcze. Samobójstwa występują rzadziej w grupie osób chorych na dystymię niż u ludzi chorujących na depresje endogenne, jednak ryzyko wciąż istnieje i powinno być brane pod uwagę w procesie leczenia. 

Najskuteczniejsza forma leczenia zaburzeń dystymicznych to połączenie psychoterapii i farmakoterapii. Za przynoszącą najlepsze efekty metodę psychoterapii uważa się terapię poznawczą oraz interpersonalną.  

Za cel psychoterapii przyjmuje się: 

• zmniejszenie nasilenia objawów, 
• zapobieganie nawrotom choroby,  
• poprawę jakości życia pacjentów. 

Dystymia należy do grupy zaburzeń depresyjnych, a jej charakterystyczną cechą jest bardzo długie utrzymywanie się objawów. Osoby zmagające się z dystymią często nie zgłaszają się po fachową pomoc lub otrzymują ją zbyt późno. Dystymia pomimo łagodniejszego przebiegu w porównaniu do innych zaburzeń o typie depresyjnym nadal stanowi czynnik znacząco utrudniający funkcjonowanie chorego w każdej sferze jego życia i jest źródłem dużego cierpienia, dlatego tak ważne jest jej poprawne diagnozowanie i leczenie. 

Źródła: 

• Nitka-Siemińska A., Siemiński M., Wichowicz H., Nyka W. Dystymia, 2005; 2(1) s. 40-43. 
• Sansone R A., Sansone L A. Dysthymic disorder: forlorn and overlooked? Psychiatry, 2009; 6(5) s. 46-51. 
• Imel Z E., Mckay K M., Wampold B., Malterer M B. A meta-analysis of psychotherapy and medication in unipolar depression and dysthymia. Journal of Affective Disorders, 2008; 110(3) s. 197-206.