Erytrytol – zamiennik cukru. Czym jest erytrol i ile ma kalorii?

Erytrytol z chemicznego punktu widzenia należy do alkoholi cukrowych zwanych poliolami [1], naturalnie w niewielkich ilościach można go znaleźć w owocach, wodorostach i czerwonym winie. Substancja ta ma postać przezroczystych kryształków i posiada delikatnie mentolowy posmak [1]. Słodzik ten nie może być syntezowany chemicznie, co powoduje konieczność jego produkcji drogą biotechnologiczną, zwykle na drodze fermentacji przez różne gatunki drożdży (np. Yarrowia lipolytica, Aureobasidium sp) lub innych mikroorganizmów [1, 3].

Czy erytrytol jest zdrowy? 

Badania związane z bezpieczeństwem stosowania erytrytolu wykazały, że jest on dobrze tolerowany i nie wywołuje żadnych negatywnych konsekwencji dla zdrowia. Erytrytol podany doustnie szybko wchłania się z przewodu pokarmowego, nie ulega przemianom metabolicznym i jest wydalany w postaci niezmienionej w 90% wraz z moczem, nie podnosząc tym samym poziomu glukozy oraz insuliny we krwi [3-5]. Oznacza to, że erytrytol może być z powodzeniem stosowany jako substancja słodząca w specjalistycznej żywności dla diabetyków oraz u osób z otyłością. Nawet, gdy spożywamy erytrytol w dawkach przekraczających jego zalecane dzienne spożycie, to jest on dla nas nadal bezpieczny i nie wywołuje toksycznych objawów [3-4]. Nadmierne spożycie słodzików może powodować wzdęcia i biegunki, jednak erytrytol jako jeden z nielicznych poliloli może wywołać te dolegliwości, ale w najmniejszym stopniu [3-4].  

Najcenniejszą właściwością erytrytolu jest jego słodycz, porównywalna do słodkości sacharozy na poziomie 60-80% oraz niska kaloryczność i to, że jako jeden z nielicznych słodzików nie dostarcza organizmowi energii [1, 3-4]. Co ciekawe, substancja ta jest również zmiataczem wolnych rodników i podczas krążenia w organizmie może działać antyoksydacyjnie [3-4].  

Erytrytol nie wykazuje właściwości teratogennych, dlatego może być bezpiecznie stosowany przez kobiety w ciąży [1]. Słodzik ten będzie również dobrą alternatywą dla cukru wśród dzieci, zwłaszcza że nie przyczynia się do rozwoju próchnicy i zmniejsza ilość płytki nazębnej. Należy jednak zachować ostrożność w przypadku podawania erytrytolu małym dzieciom. 

Erytrytol a odchudzanie. Ile kalorii ma erytrytol? 

Erytrytol jest znany jako cukier bez kalorii. Jego wartość energetyczna wynosi 0,2 kcal / 1 g, a indeks glikemiczny jest zerowy [1, 3]. Gdybyśmy chcieli posłodzić herbatę łyżeczką zwykłego cukru stołowego to dostarczylibyśmy do organizmu 4 kcal. Erytrytol ma zatem 20-krotnie niższą kaloryczność w stosunku do tradycyjnego cukru i będzie jego dobrym zamiennikiem na diecie odchudzającej. Dodatkowo wykazano, że erytrytol nie powoduje wzrostu poziomu glukozy (cukru) we krwi, więc sprawdzi się idealnie dla diabetyków, osób dotkniętych insulinoopornością oraz tych dbających o smukłą sylwetkę. 

Czy erytrol nadaje się do pieczenia?  

Jeżeli chcemy zmniejszyć ilość kalorii w diecie, to z pewnością użycie erytrolu zamiast tradycyjnego cukru będzie lepszym rozwiązaniem. Substancja ta jest powszechnie używana do pieczenia ciast i ciasteczek, ponieważ jest odporna na działanie wysokiej temperatury. Z powodzeniem możemy zastąpić nim cukier do wypiekania ciast babkowych, jogurtowych i ucieranych, musimy jednak pamiętać, że aby uzyskać podobną słodkość, będziemy musieli użyć go trochę więcej. Z erytrytolu możemy również przygotować dietetyczne bezy lub bezcukrowy karmel, nadaje się on również do produktów poddawanych gotowaniu. Dodatkową zaletą erytrytolu jest jego neutralny smak, dlatego też jest on często łączony z innymi substancjami słodzącymi, aby zniwelować ich specyficzny posmak.  

Niestety erytrytol nie nadaje się do wypieku ciast drożdżowych i chleba z uwagi na fakt, że drożdże nie potrafią fermentować polioli.  

Co jest lepsze – ksylitol czy erytrol?  

Jeżeli chcemy zredukować ilość zbędnych kalorii w diecie, lepszym wyborem będzie erytrytol, ponieważ nie dostarcza ich prawie w ogóle, podczas gdy kaloryczność ksylitolu wynosi 2,4 kcal / 1 g [3, 5]. Więc jeśli mamy w planie używanie poliloli jako substancji słodzących w większych ilościach, np. do wypieków, zdecydujmy się na erytrytol. Ksylitol, w przeciwieństwie do erytrolu może powodować większy dyskomfort żołądkowo-jelitowy i przy jego nadmiernym spożyciu efekt przeczyszczający, z drugiej zaś strony sprzyja wchłanianiu wapnia i witamin z grupy B oraz hamuje wzrost drożdży, w tym Candida albicans [2].

Obydwa te produkty stosowane są w przemyśle higieny osobistej jako substancje pomocnicze w produkcji produktów pielęgnacyjnych, takich jak pasty do zębów, płyny do płukania ust. Dodatkowo erytrytol hamuje wzrost Streptococcus mutans i w połączeniu z ksylitolem ogranicza ryzyko rozwoju próchnicy [2]. Zarówno erytrytol i ksylitol wykazują działanie prozdrowotne, jeśli jednak mamy na celu obniżenie kaloryczności diety, to bardziej efektywny będzie erytrol.

Przeczytaj również: 
Biały cukier – jak wpływa na zdrowie?