Miażdżyca – jakie leki stosować?

Miażdżyca – przyczyny

Miażdżyca może wpływać na każdą tętnicę w ciele – w sercu, mózgu, kończynach, miednicy i nerkach. W rezultacie mogą rozwinąć się różne choroby, w zależności od tego, które tętnice są dotknięte zmianami. Miażdżyca może powstawać w wyniku uszkodzenia wewnętrznych warstw tętnic przez pewne czynniki:

Czynniki zewnętrzne:

• nieprawidłowe nawyki żywieniowe, 
• palenie tytoniu, 
• mała aktywność fizyczna,
• nadużywanie alkoholu.

Czynniki wewnętrzne:

• wysokie stężenia cholesterolu LDL (tzw. zły cholesterol) i triglicerydów w surowicy,
• niskie stężenia cholesterolu HDL (tzw. dobry cholesterol), 
• nadciśnienie tętnicze, 
• cukrzyca, 
• otyłość brzuszna, 
• zwiększone stężenie czynników zakrzepowych (np. fibrynogenu),
• podwyższone stężenie homocysteiny w surowicy.

Czynniki wewnętrzne w dużej mierze zależą od zewnętrznych, wśród których nieprawidłowa dieta odgrywa szczególną rolę. 

Rozwój blaszki miażdżycowej łatwiej zahamować we wczesnym stadium jej powstawania. Działanie profilaktyczno-lecznicze prowadzi do wygaśnięcia procesu zapalnego w blaszce i jej stabilizacji, przez co staje się ona mniej podatna na pęknięcie. Warto dodać, że powstawanie blaszek nie jest procesem jednorazowym, a obok istniejących blaszek powstają ciągle nowe zmiany miażdżycowe. Profilaktyka, a w razie potrzeby wdrożenie leczenia jest więc uzasadnione w każdym wieku.

Miażdżyca – leczenie

Miażdżyca  jest ściśle związana z hipercholesterolemią (hiperlipidemią), czyli podwyższonymi normami cholesterolu we krwi. Nadmiar cholesterolu jest wbudowywany w ściany tętnic, prowadząc do powstania blaszki miażdżycowej, czyli objawu miażdżycy. Przed rozpoczęciem leczenia hipercholesterolemii zawsze należy sprawdzić, czy nie jest ona wynikiem już istniejących zaburzeń. Bardzo często leczenie choroby podstawowej prowadzi do normalizacji stężenia lipidów i braku konieczności stosowania leczenia hipolipemizującego. Zaburzenia lipidowe mogą występować m.in.:

• w niedoczynności tarczycy,
• w czasie ciąży, 
• w zespole nerczycowym, 
• przy jadłowstręcie psychicznym, 
• w zespole Cushinga, 
• przy nadużywaniu alkoholu,
• w trakcie leczenia kortykosteroidami czy lekami immunosupresyjnymi.

Leczenie miażdżycy należy rozpocząć od zmiany stylu życia, w szczególności od:

• wprowadzenia zdrowego odżywiania, 
• dążenia do odpowiedniej wagi,
• radzenia sobie ze stresem, 
• rozpoczęcia aktywności fizycznej,
• rzucenia palenia. 

Czasami jednak sama zmiana stylu życia nie wystarcza, aby kontrolować poziom cholesterolu. Wówczas wdraża się leczenie farmakologiczne miażdżycy.

Statyny

W leczeniu miażdżycy najczęściej stosuje się statyny:

• lowastatyna, 
• simvastatyna, 
• pravastatyna, 
• atorvastatyna, 
• rosuvastayna, 
• fluvastatyna.

Powodują one obniżenie poziomu cholesterolu przez hamowanie jego wytwarzania w wątrobie. 

Statyny szybko zyskały miano „nowej aspiryny”, co podkreśla ich ogromny wpływ na zmniejszenie śmiertelności z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego.

Ponad 20-letnia praktyka kliniczna stosowania statyn oraz liczne badania klinicznie jednoznacznie potwierdzają rolę tej grupy leków w leczeniu podwyższonego stężenia cholesterolu (hiperlipidemii), a co za tym idzie w pierwotnej i wtórnej profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych.

Ezetymib

Ezetymib to substancja lecznicza, która zmniejsza jelitowe wchłanianie cholesterolu przyjmowanego z pożywieniem o ponad 50% . W połączeniu ze statynami wykazuje zwiększoną skuteczność u pacjentów, u których nie jest możliwe odpowiednie zmniejszenie stężenia lipidów przy zastosowaniu samej statyny. Ezetymib w monoterapii jest wskazany do stosowania jako produkt leczniczy wspomagający wraz z dietą u pacjentów z pierwotną hipercholesterolemią, u których stosowanie statyny jest niewskazane, lub lek ten nie jest tolerowany.

Fibraty 

Fibraty zwiększają stężenie “dobrego cholesterolu” HDL i obniżają poziom trójglicerydów (TG). Do fibratów zaliczamy:

• bezafibrat, 
• ciprofibrat, 
• fenofibrat, 
• gemfibrozil.

Niektóre z nich (fenofibrat i ciprofibrat) w znacznym stopniu redukują również zawartość “złego cholesterolu” LDL w osoczu.

W leczeniu miażdżycy dodatkowo stosuje się leki przeciwpłytkowe i przeciwzakrzepowe.

Kwas acetylosalicylowy

Stosowany w dawce 75-150 mg/dobę jako podstawowy lek przeciwpłytkowy przeznaczony dla wszystkich pacjentów bez przeciwwskazań do jego stosowania. Kwas acetylosalicylowy mogą bezpiecznie przyjmować chorzy z cukrzycą i nadciśnieniem tętniczym, zwracając uwagę na możliwość częstszego występowania powikłań krwotocznych.

Tiklopidyna

Lek przeciwpłytkowy, hamujący agregację płytek krwi. Może być stosowany razem z kwasem acetylosalicylowym, zwłaszcza u pacjentów po implantacji stentu do naczynia wieńcowego, przez okres minimum 1 miesiąca. 

Klopidogrel

W dawce 75 mg/dobę może być stosowany zwłaszcza u pacjentów po zakrzepowych powikłaniach miażdżycy. Podobnie jak w przypadku innych leków przeciwpłytkowych należy zachować ostrożność, stosując klopidogrel u pacjentów z ryzykiem wystąpienia zwiększonego krwawienia z powodu urazu, zabiegu chirurgicznego lub innych stanów patologicznych oraz u pacjentów przyjmujących kwas acetylosalicylowy, niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) i heparynę.

Leki przeciwzakrzepowe – pochodne acenokumarolu

Wrażliwość na działanie tych leków jest różna u poszczególnych pacjentów i może się także zmieniać w trakcie leczenia. Z tego powodu schemat dawkowania acenokumarolu musi być ustalany indywidualnie na podstawie oznaczeń czasu protrombinowego PT/INR.

Miażdżyca to choroba, która rozwija się przez lata, dlatego warto zapobiegać jej już w młodości. Zdrowe odżywianie i regularna aktywność fizyczna mogą uchronić nas przed poważnymi konsekwencjami w przyszłości.

Przeczytaj również: Miażdżyca – przyczyny i objawy